Çekişmeli Boşanma Davası Nedir, Nasıl Açılır?

Çekişmeli Boşanmada Genel Boşanma Sebepleri

Çekişmeli boşanma davası kanunda belirtilen özel sebeplere ya da genel sebeplere dayanılarak açılabilir. Genel boşanma sebepleri kanunda sınırlı sayıda belirtilmemiştir, yani kanundaki genel boşanma sebebinin tanımı kapsamında kalan her türlü eylem ve durumda genel boşanma nedenine dayanarak çekişmeli boşanma davası açılabilir.

Genel boşanma sebebi, TMK 166/1 maddesinde evlilik birliğinin temelden sarsılması olarak belirtilmiştir. Halk arasında bu durum şiddetli geçimsizlik olarak da bilinmektedir. Kısacası eşlerin ortak bir şekilde yaşaması beklenemeyecek düzeyde evlilik birliğini temelinden sarsan her türlü hal ve hareket bu kapsama girmektedir. Uygulamada sıkça görülen şiddetli geçimsizlik örnekleri, bunlardan ibaret olmamak üzere, şunlardır;

• Aile olmaktan kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilmemesi
• Eş ile haklı sebep olmaksızın cinsel ilişki kurmaktan kaçınılması
• Eşin cinsel ilişkiye zorlanması
• Sorumsuzca davranışlar sonucunda borçlanılması
• Eşin çocuklara karşı ilgisiz olması, sorumluluklarını yerine getirmemesi
• Eşin kayınlarından ayrı bir yerde yaşama isteğinin imkan olmasına rağmen karşılanmaması
• Aile sırlarının afişe edilmesi
• Eşe karşı sevgisiz ve saygısız davranılması

Çekişmeli Boşanmada Özel Boşanma Sebepleri

Kanunda boşanmanın özel sebepleri sınırlı sayıda belirtilmiştir. Özel sebeplere dayanarak açılan çekişmeli boşanma davasının kendine has özellikleri bulunmakta ve şiddetli geçimsizlik nedeniyle nedeniyle boşanma davasına göre farklılıklar göstermektedir. Bu nedenle kanunda belirtilen özel boşanma nedenlerden birinin varlığı halinde mutlaka bir boşanma avukatından danışmanlık hizmeti alarak davanın ne şekilde açılacağı hakkında bilgi alınması tavsiye edilmektedir. Çekişmeli boşanmada özel boşanma sebepleri şunlardır;

• Terk nedeniyle boşanma
• Zina nedeniyle boşanma
• Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış nedeniyle boşanma
• Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma
• Akıl hastalığı nedeniyle boşanma

Çekişmeli Boşanma Davasında Nafaka

Çekişmeli boşanma davasındaki en önemli başlıklardan biri de nafakadır. Çekişmeli boşanma davası söz konusu olduğunda 3 tür nafaka gündeme gelir; tedbir nafakası, iştirak nafakası ve yoksulluk nafakası.

Boşanma davası sonuçlanana kadar dava nedeniyle yoksullaşacak olan eş ve müşterek çocuklar için ödenen nafakaya tedbir nafakası denmektedir. Tedbir nafakası, yalnızca boşanma davası sonuçlanana kadar verilmekte, boşanma davası sonuçlandığında kendiliğinden kalkmaktadır. Ancak dava sırasında da tedbir nafakasının indirilmesi, artırılması ve kaldırılması istenebilir.

Çekişmeli boşanma davasında gündeme gelebilecek nafaka türlerinden biri de iştirak nafakasıdır. İştirak nafakası, boşanan eşlerin çocukları için ödedikleri nafakadır. Çocuğun üstün yararı ve boşanmadan maddi olarak etkilenmemesi amacıyla hakim iştirak nafakasına hükmedebilir. İştirak nafakası kural olarak çocuk reşit olana kadar verilir. Fakat çocuğun reşit olduktan sonra eğitimine devam etmesi, yani üniversite okuması durumunda iştirak nafakası eğitim sonlanana kadar devam etmektedir. İştirak nafakası, çocuk 18 yaşında gelmeden de sonlanabilir. Çocuğun mahkeme kararıyla ergin kılınması ya da reşit olmadan önce evlenmesi halinde iştirak nafakası kalkacaktır.

Nafaka dendiğinde akla ilk gelen nafaka türü olan yoksulluk nafakası, çekişmeli boşanma davalarında en sık uyuşmazlığın yaşandığı alanlardan biridir. Yoksulluk nafakası, boşanma sonrasında yoksullaşan, maddi durumu boşanma öncesine göre kötüleşen kişiye verilen nafakadır. Ancak bu nafaka türünün isminde yer alan yoksulluk ibaresi yanıltıcı olmaktadır. Burada bahsedilen yoksulluk gerçek bir yoksulluk, aciz duruma düşme olmayıp evli olunan zamandaki duruma göre göreceli bir yoksullaşmadır.

Yoksulluk nafakasının miktarının belirlenmesinde tarafların kusur oranları da belirleyicidir. Boşanmada daha kusurlu olan taraf yoksulluk nafakası alamayacaktır. Yoksulluk nafakası, süresiz olarak verilmektedir. Bazı durumlarda yoksulluk nafakasının kaldırılması, indirilmesi ya da artırılması için dava açılma hakkı bulunmaktadır. Nafaka konusu oldukça geniş bir konu olup teknik bilgi gerektiren hassas bir alandır. Bu nedenle hem boşanma davasındaki nafaka talebi hem de sonrasın nafakanın uyarlanması davaları konusunda bir boşanma avukatından bilgi alarak adım atmak daha doğru olacaktır.

Çekişmeli Boşanma Davasında Velayet

Çekişmeli boşanma davasının sonuçlarından biri de velayettir. Tarafların reşit olmayan müşterek çocuklarının velayeti dava sonunda bir tarafa verilmektedir. Velayeti alamayan tarafın ise çocukla hangi süre ve hangi şartlarla görüşeceği belirlenmektedir.

Çocuğun velayetinin kime verileceği hususundaki en büyük etken çocuğun üstün yararıdır. Tarafların ekonomik ve sosyal durumları, çocuğun yaşı ve ihtiyaçları ve somut olaydaki diğer hususlar değerlendirilerek hakim tarafından çocuğun üstün yararı gereği kimin velayeti alması gerektiğine karar verilecektir. Örneğin; küçük yaştaki çocukların anne ilgi ve sevgisine muhtaç olması nedeniyle genellikle velayeti annesine verilmektedir. Velayetin değiştirilmesi davası açarak şartlar gerçekleşmişse velayetin değiştirilmesi de mümkündür. Ek olarak velayetin kimde kalacağı eşlerin kendi arasında anlaşmasıyla da belirlenebilir.

Çekişmeli Boşanma Davasında Maddi ve Manevi Tazminat

Çekişmeli boşanma davalarında maddi tazminat ve manevi tazminat talep etme hakkı bulunmaktadır. Boşanma nedeniyle taraflardan birinin maddi zarara uğraması halinde maddi tazminat, boşanmada kusurlu olan tarafın yaşattığı acı ve eleme karşılık olarak ise manevi tazminat talep edilebilir. Tazminat miktarları tarafların kusur oranı, maddi ve manevi zararın büyüklüğü ve tarafların ekonomik durumları göz önünde bulundurularak belirlenmektedir.

Çekişmeli Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?

Çekişmeli boşanma davası, anlaşmalı boşanma davasına oranla daha uzun sürmektedir. Tarafların uyuşmazlık yaşadığı konu başlıklarının sayısı, somut olayın özellikler, ispat husus, gerekli olan hallerde bilirkişi ve keşif incelemesi, tanık dinlenmesi gibi durumlar davanın süresini doğrudan etkilemektedir. Yine tarafların yapmış olduğu usul hataları da süreyi uzatan faktörlerdendir. Çekişmeli boşanma davasını daha kısa sürede sonuçlandırmak için sürelerin takibi, davanın görevli ve yetkili mahkemede açılması, usul ve esas yönünden hukuki işlemlerin tam ve doğru şekilde yapılması etkili olabilmektedir. Bu nedenle bir boşanma avukatı ile davanın takip edilmesi olumlu olacaktır.

Çekişmeli Boşanma Davasına Katılmamanın Sonuçları Nelerdir?

Çekişmeli boşanma davasında davacı tarafın, yani davayı açan tarafın avukatı bulunmaması halinde tüm duruşmalara katılması gerekmektedir. Davacının duruşmalara katılmaması halinde dava işlemden kaldırılacaktır. Eğer her iki taraf da birbirine dava açtıysa ve bu davalar aynı mahkemede birleştirildiyse iki tarafın da her duruşmaya katılması gerekecektir. Fakat tarafların avukatının olması halinde duruşmaya katılım zorunluluğu bulunmamaktadır. Avukat, müvekkili adına duruşmaya katılarak müvekkilini temsil edecektir. Kısacası çekişmeli boşanma davasına katılmak zorunlu mu sorusunun cevabı taraf sıfatına ve avukat bulunup bulunmamasına göre değişmektedir.

Çekişmeli Boşanma Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme

Çekişmeli boşanma davasında Aile Mahkemesi görevli mahkemedir. Çekişmeli boşanma davasında yetkili mahkeme ise taraflardan herhangi birinin yerleşim yeri ya da tarafların evli oldukları son 6 ayda birlikte oturdukları yerleşim yeri mahkemesidir.