Hamilelik Nedeniyle İşten Çıkarılma Ve Tazminat Hakkı

Kadın çalışanların hakları 4857 sayılı İş Kanununun 74’üncü maddesinde düzenlenmiştir. Şöyle ki;

Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenir.

Ancak, sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir.

Kadın işçinin erken doğum yapması halinde ise doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılmayacak süreler, doğum sonrası sürelere eklenmek suretiyle kullandırılır.

Doğumda veya doğum sonrasında annenin ölümü hâlinde, doğum sonrası kullanılamayan süreler babaya kullandırılır.

Üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen eşlerden birine veya evlat edinene çocuğun aileye fiilen teslim edildiği tarihten itibaren sekiz hafta analık hâli izni kullandırılır.

(Birinci fıkra uyarınca kullanılan doğum sonrası analık hâli izninin bitiminden itibaren çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla ve çocuğun hayatta olması kaydıyla kadın işçi ile üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri hâlinde birinci doğumda altmış gün, ikinci doğumda yüz yirmi gün, sonraki doğumlarda ise yüz seksen gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilir.

Çoğul doğum hâlinde bu sürelere otuzar gün eklenir. Çocuğun engelli doğması hâlinde bu süre üç yüz altmış gün olarak uygulanır. Bu fıkra hükümlerinden yararlanılan süre içerisinde süt iznine ilişkin hükümler uygulanmaz.

Yukarıda öngörülen süreler işçinin sağlık durumuna ve işin özelliğine göre doğumdan önce ve sonra gerekirse artırılabilir. Bu süreler hekim raporu ile belirtilir. Hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verilir. Hekim raporu ile gerekli görüldüğü takdirde, hamile kadın işçi sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır.

Bu halde işçinin ücretinde bir indirim yapılmaz. İsteği halinde kadın işçiye, on altı haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde on sekiz haftalık süreden sonra altı aya kadar ücretsiz izin verilir. Bu izin, üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinme hâlinde eşlerden birine veya evlat edinene verilir. Bu süre, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz.

Kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını işçi kendisi belirler. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır. Bu madde hükümleri iş sözleşmesi ile çalışan ve bu Kanunun kapsamında olan veya olmayan her türlü işçi için uygulanır.

Hamilelik Nedeniyle İşten Çıkarılma Ve Tazminat Hakkı

Doğum izni içerisindeyken işten çıkarılan kadın çalışanlar kanunen pek çok hakka sahiptir. Kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, işe iade hakkı, işçilere eşit davranma ilkesine aykırılık sebebiyle tazminat gibi haklara sahip olacaktır.

Kadın çalışanın doğum yapması nedeniyle kadının çalışma hayatından kopmaması adına tazminatlar ve caydırıcı önlemler olmasına rağmen iş verenler tarafından hamilelik nedeniyle işten çıkarılma durumları meydana gelmektedir.

Kadın çalışanların doğum iznindeyken doğuma bağlı şekilde iş sözleşmelerinin feshedilmesi halinde işveren haklı bir sebebe dayanamadığı için çalışanın kıdem süresi bir yıl veya daha fazlaysa kıdem tazminatı ödemek durumunda kalacaktır.

Kadın çalışan doğum izni sırasında işten çıkarıldığı için işveren ihbar sürelerine riayet edemeden işten çıkarma işlemini gerçekleştirecektir. Bu sebeple kadın çalışana kıdem süresine göre 2 ila 8 hafta arasındaki ihbar tazminatı da ödenecektir.

Doğum nedeniyle işten çıkarılan kadın çalışanların tazminat haklarının dışında işe iade davası açarak işe dönmeyi de isteme hakkı bulunmaktadır. İş sözleşmesi feshedilen kadın çalışan sözleşmenin feshini öğrenmesinin ardından 1 ay içerisinde işe iade davası açarak işe dönmeyi talep edebilir.

Eğer işe iade davasının olumlu sonuçlanması halinde işveren yine kadın çalışanı işe başlatmazsa en az 4 en fazla da 8 aylık tutardaki işe başlatmama tazminatını ödemek durumunda kalacaktır. Ayrıca kadın işçi doğum sebebiyle SGK’dan geçici iş göremezlik ödeneği alabilmektedir

Kadın çalışanın doğum nedeniyle işten çıkarılması kanunlarla korunan eşitlik ilkesine aykırıdır. İş Kanununda bu durum ‘’ İşveren, biyolojik veya işin niteliğine ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça, bir işçiye, iş sözleşmesinin yapılmasında, şartlarının oluşturulmasında, uygulanmasında ve sona ermesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamaz’’ şeklinde açıklanmıştır. Yani kadın işçinin doğum yapması işe dönmesini etkilemiyorsa yani kadın doğumla birlikte işi yapamayacak durumda olmuyorsa işveren kadın çalışanını doğum sebebiyle işten çıkaramayacaktır. Aksi halde eşit davranma ilkesine aykırılıktan dolayı tazminat davası açılarak 4 aya kadar eşit davranma tazminatına hak kazanılabilir.

Çalışan kadınların hamile kalmaları veya doğum ile birlikte mevcut çalıştıkları işte çalışamayacak hale gelmeleri halinde ise yukarıda bahsettiğimiz haklardan yararlanamayacaklar. Böyle bir durumda fesih haklı nedenle fesih çerçevesinde değerlendirilecektir.

Hamilelik nedeniyle işten çıkarılma ve tazminat hakkı ile ilgili özel sorularınız varsa yorumlar bölümünden iletebilirsiniz.