Anlaşmalı Boşanma Davası Nedir, Nasıl Açılır?

Bu yazımızda anlaşmalı boşanma nedir, anlaşmalı boşanma davası nasıl açılır, şartları nelerdir ve boşanma protokolü nasıl hazırlanır başta olmak üzere bu konuyla ilgili tüm detaylara vakıf olabileceksiniz.

Anlaşmalı Boşanma Nedir?

Boşanma iki şekilde gerçekleştirilebilir. Bunlardan birincisi çekişmeli boşanma ikincisi ise anlaşmalı boşanmadır. Çekişmeli boşanma; boşanmak isteyen eşlerin boşanmanın sonucuyla ilgili anlaşamadıkları bir husus olması halinde gündeme gelir.

Anlaşmalı boşanma ise boşanmanın tüm sonuçları üzerinde eşlerin anlaşmış olmasıyla gerçekleştirilebilir. Daha kısa ve az yıpratıcı bir süreç olduğu için anlaşmalı boşanma mümkün olduğu müddetçe tercih edilmelidir.

Anlaşmalı Boşanmanın Şartları Nelerdir?

Anlaşmalı şekilde boşanmak için belli şartların yerine getirilmiş olması gerekir. Bu şartlar yerine getirilmemişse ancak çekişmeli boşanma şeklinde boşanmak mümkün olacaktır. Anlaşmalı boşanmanın şartları şunlardır;

  • En az 1 yıldır evli çiftler anlaşmalı olarak boşanabilir.
  • Her iki taraf da boşanmak istemelidir.
  • Boşanmanın sonucunda ortaya çıkacak olan tazminat, velayet ve nafaka gibi konuların tamamı üzerinde tarafların anlaşmış olmaları gerekir.

Anlaşmalı Boşanma Protokolü Nedir?

Anlaşmalı şekilde boşanmak isteyen eşler mahkemeye anlaşmalı boşanma protokolü sunmalıdır. Anlaşmalı boşanma protokolü; eşlerin boşanmak istediğini ve boşanma sonucunda ortaya çıkacak sonuçların nasıl kararlaştırıldığını içeren sözleşmedir.

Protokolde boşanmanın sonucuna ilişkin tüm hususlarda anlaşılmış olması gerekir. Bu protokole boşanma sözleşmesi de denmektedir.

Anlaşmalı Boşanma Protokolü Nasıl Hazırlanır?

Anlaşmalı boşanma protokolü çok ciddi sonuçlara sebep olan bir sözleşmedir. Protokolde tazminat konuları, nafaka türleri ve miktarları ve çocuğun velayetinin kimde kalacağı dahi düzenlenir. Bu nedenle protokolü hazırlarken bir boşanma avukatından destek almak önemlidir.

Eşler tek bir avukat aracılığı ile bu protokolü hazırlatabileceği gibi ayrı ayrı avukat tutarak da protokol hazırlatabilirler. Protokolde yer alan eksiklikler ve hatalar ileride kişilerin karşısına ciddi sorunlar çıkabilmektedir. Nafakanın yazılmamış olması halinde nafakadan mahrum kalma ya da çocuğun velayeti almayan tarafla kişisel ilişkisinin orantısız şekilde yazılması halinde çocukla görüşememe gibi sorunlar ortaya çıkabilir.

Anlaşmalı Boşanma Protokolünde Olması Gerekenler

Anlaşmalı boşanma protokolünde tarafların boşanma iradesi yer alması gereken ilk unsurdur. Bunun ardından boşanmanın sonuçları konusundaki düzenlemeler yer almalıdır. Her boşanma vakasının kendine has özellikleri olduğundan kesin yer alması gerekenler ve gerekmeyenler ayrımı yapılamamaktadır.

Anlaşmalı boşanma protokolünde genelde değinilen hususlar şunlardır;

  • Tarafların boşanmaya yönelik iradesi.
  • Çocuğun velayetinin kimde kalacağı.
  • Çocuğun velayetini almayan tarafın çocukla ne kadar süre ve hangi şartlarda görüşeceği.
  • Nafakanın türü, miktarı ve ödeme şekli.
  • Çocukların sosyal durumlarının nasıl kararlaştırılacağı.
  • Malların nasıl bölüştürüleceği.
  • Maddi ve manevi tazminat ödenecekse miktarı ve ödeme şekli.
  • Boşanma sürecinde oluşacak avukatlık ve dava masrafları gibi masrafların nasıl bölüşüleceği

Anlaşmalı Boşanma Protokolü Örneği

….. Aile Mahkemesi’ne

TARAF :AAAAAAAA (T.C Kimlik No:12345678910)

TARAF :BBBBBBBB (T.C Kimlik No:12345678911)

KONU :Anlaşmalı boşanma protokolünün sayın mahkemenize sunulmasıdır.

AÇIKLAMALAR:

1) Boşanma Hususu
Her iki taraf da karşılıklı olarak BOŞANMAYI KABUL ETMİŞLERDİR. Evlilik birliğinin sona erdirilmesi konusunda taraflar anlaşmaya varmışlardır.

2) Velayet
Tarafların evlilik birliğinden olan ortak çocuğu YYYYYYYY’in velayeti, annesi AAAAAAAA’ya verilecektir. Taraflar bu konuda anlaşmaya varmışlardır.

3) İştirak Nafakası
Ortak çocuğun giderlerinin karşılanması için baba BBBBBBBB, anne AAAAAAAA’nın …………………. iban numaralı hesabına hüküm tarihinden itibaren her ayın ……unda tedbir ve iştirak nafası olarak ……. TL ödeme yapacaktır.

4) Şahsi Münasebet Tesisi
Velayeti anneye verilen ortak çocuk YYYYYYYY haftaiçi annesiyle, haftasonları ise babasıyla kalacaktır. Ayrıca dini bayramlarda 1 tam gün, her yıl Şubat tatilinde 10 gün ve her yıl 1 Temmuz ile 31 Temmuz tarihleri arasında 1 ay babayla kalması konusunda taraflar anlaşmaya varmışlardır.

5) Maddi ve Manevi Tazminat
(1) Taraflar boşanma nedeniyle karşılıklı olarak maddi veya manevi tazminat talepleri olmadığı konusunda anlaşmaya varmışlardır.

(2) Davalı BBBBBBBB evlilik birliğinde kendisinden kaynaklı yaşanan olaylar sebebiyle davacı AAAAAAAA’ya …… -TL maddi tazminat, …… TL  manevi tazminat ödeyecektir.

6) Mal Paylaşımı
(1) Tarafların evlilik birliği içerisinde ortak edinilmiş ve AAAAAAAA adına kayıtlı bulunan ………….. plakalı …….. model……marka araç ……… tarihine kadar satılarak satış bedelinin yarısı AAAAAAAA tarafından BBBBBBBB’ye aynı gün ödenecektir. Ayrıca aracın ……… tarihine kadar satılmaması halinde, …….tarihinde aracın değerine karşılık olarak AAAAAAAA tarafından BBBBBBBB’ye ………. TL ödenecektir.

(2) Evlilik birliği içerisinde elde edilen, …. İli, …. İlçesi, …. Mevkii, … Ada, … Parsel numaralı taşınmaz davacı AAAAAAAA adına tapuda tescil edilecektir. Tarafların müşterek konutunda bulunan tüm ev eşyaları AAAAAAAA tarafından alınacaktır.

7) Yoksulluk Nafakası
Taraflardan BBBBBBBB, davacı AAAAAAAA’ya ait ……………. iban numaralı hesabına hüküm tarihinden itibaren her ayın……. unda yoksulluk nafakası olarak…………… TL ödeyecektir.

8) Yargılama Giderleri ve Vekalet Ücreti
Tarafların birbirlerinden yargılama gideri ve vekalet ücreti yönünden herhangi bir talepleri bulunmamaktadır.

SONUÇ VE TALEP: Yukarıda açıklanan tüm hususlar üzerinde taraflar tam bir anlaşmaya varmış olup, işbu protokol mahkeme dosyasına sunulmak üzere birlikte tanzim ve imza olunmuştur. Tüm bu nedenlerle, sayın mahkemece anlaşmalı boşanma protokolünün kabulü ile anlaşma doğrultusunda boşanmaya karar verilmesi, arz ve talep olunur. …/../20.

TARAF                                                                                                                  TARAF

AAAAAAAA                                                                                                               BBBBBBBB

Anlaşmalı Boşanma Protokolünün Değiştirilmesi

Anlaşmalı boşanma protokolü sözleşme niteliğinde olduğundan tarafların anlaşmasıyla her zaman değiştirilebilir. Nafaka ve tazminat için belirlenen miktarlar ya da çocuğun velayetine ilişkin hususlar üzerinde değişiklik yapmak mümkündür.

Tarafların anlaşarak protokolü değiştirmesi dışında da protokolü değiştirmek mümkündür. Duruşma esnasında taraflardan birisi protokolü kabul etmediğini hakime bildirirse protokol geçerliliğini yitirecektir. Ayrıca eşlerden birisi protokolü tehdit veya baskı altında ya da aldatılarak imzaladıysa bunu da duruşmada bildirerek protokolün bağlayıcılığından kurtulabilir.

Tarafların şartlarında ciddi değişiklikler olması halinde protokolün yeniden uyarlanması için dava açılabilir. Protokolde belirlenen nafaka, velayet ve diğer hususların şartlara göre kaldırılması ve değiştirilmesi gündeme gelebilir.

Protokolü imzaladıktan sonra içeriğini değiştirmek isteyen ya da pişman olan kişilerin bu hususta bir boşanma avukatından danışmanlık hizmeti almaları tavsiye edilir.

Anlaşmalı Boşanma Davası Süreci

Evlilik birliğini, boşanmanın mali sonuçları ve ortak çocuğun durumunu gözetip anlaşarak noktalamak isteyen, yani anlaşmalı boşanma yoluna gitmek isteyen eşler, anlaşmalı boşanma davasının süreci ve hakimin duruşma esnasında neler sorabileceğidir. Makalede izah edildiği üzere taraflar, anlaşmalı boşanmanın koşulu sayılan, mahkeme hakiminin huzurunda anlaşarak boşanmak istediklerini kabul ettikleri ve buna uygun düzenledikleri protokolü onayladıkları yönündeki iradelerini serbest biçimde ve oldukça net bir ifade ile beyan ederler. Hakimin soracağı sorunun cevabı da esasen budur. Yani hakim taraflardan bu iradelerini tekrar beyan etmelerini ister.

  • Eşlerden birisi ya da her ikisi duruşma esnasında, protokol hükümlerine göre irade açıklamaz ise bu durumda anlaşmalı boşanma protokolüne imza atılmış olsa dahi düzenlenen protokol üzerine hüküm verilmez. Bu takdirde söz konusu davanın genel boşanma hükümlerine göre devam edeceği bilinmelidir.
  • Tarafların düzenleyip imzaladıkları anlaşmalı boşanma protokolü eşliğinde gerçekleşen boşanma davalarının birçoğu tek celsede sonuçlanmaktadır. Ancak süreye etki eden bir dizi faktör bulunur. Söz gelimi, davanın görüldüğü mahkemenin dosya ve iş yoğunluğu bunlardan birisidir. Davanın hukuki gereklerinde ve koşullarında herhangi bir eksik olmaması, davanın genellikle kısa zamanda neticelenmesine etki eder. Öte yandan, boşanma avukatı ile birlikte hareket etmek de dava süresini kısaltan önemli faktörlerdendir.
  • Anlaşmalı boşanma davasında hakime ibraz edilen protokolün hakim tarafından değerlendirilmesi ve uygun bulunması ile davanın karara bağlanacağı yönünde toplum içinde yaygın bir kanı vardır. Bu yerleşik kanı doğru değildir. Zira anlaşmalı boşanmanın tezahür edebilmesi için sadece bu sürecin gerçekleşmesi kafi değildir. Davanın görüldüğü mahkeme hükmünün tebliğe çıkarılması koşulu aranır. Bu koşulun gerçekleşmesi ile anlaşmalı boşanmanın gerçekleştiği kabul edilir. Eşlerin, tebliğ edilen boşanma kararını kabul etmesinin ardından geçen iki haftalık süre içinde kanun yoluna müracaat etmemesi ile de karar kesinleşecektir. Bu süre beklenilmek istenmiyorsa tarafların kanun yoluna başvurmaktan feragat etmesi de kararın kesinleşmesi için yeterli olacaktır.
  • Anlaşmalı boşanma davasının ne kadar masrafa neden olacağı da merak edilen hususların başında gelir. Anlaşmalı boşanma davasında temel giderler mahkeme için ödenecek harç ücretinden ibarettir. Ancak bu ücret, tanık sayısı ve bilirkişi incelemesi gibi etkenlere göre artabilir. Net bir rakam ifade etmek doğru olmasa da genel bir miktar söylemek gerekirse genellikle beş yüz ile bin beş lira arasında değişen bir masraf çıkacaktır.
  • Taraflar ileride herhangi bir hak ve menfaat kaybı yaşamak istemiyor ve bunun gereği olarak boşanma avukatı ile birlikte hareket etmek istiyorsa bu durumda bir de kişi ile avukat arasında belirlenecek avukatlık ücreti söz konusu olacaktır. Avukatın alacağı ücret, kişi ile avukatın iletişim kurması ve mevcut dosyanın değerlendirilmesi ile tayin edilir. Fakat yol gösterici olması açısından her sene baro tarafından belirlenen Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göz atılabilir.

Anlaşmalı Boşanma Protokolünde Nafaka

Protokolde belirlenmesi gereken konulardan biri de nafakadır. Nafaka verilip verilmeyeceği, verilecekse hangi tür nafaka olduğu ve miktarı protokolde yer almalıdır. Duruma göre taraflar nafakadan feragat edebilir. Taraflar diledikleri şekilde iştirak ya da yoksulluk nafakası miktarı belirleyebilirler. Baskı ya da tehdit altında nafakadan vazgeçen taraf bunu duruşma esnasında hakime söyleyerek nafaka elde edebilir.

Anlaşmalı Boşanmada Mal Rejimi Tasfiyesi

Anlaşmalı boşanma yoluna giden taraflar, düzenleyecekleri protokolde, evlilik süresince edinilen malların ne şekilde paylaşılacağına dair düzenlemeler yapabilir. Bu noktada Yargıtay, anlaşmalı boşanmada mal rejimi tasfiyesi ile ilgili eşlerin mutlaka bir rejim belirlemelerini olmazsa olmaz bir şart görmemektedir. Ancak, anlaşmalı boşanma protokolünün hazırlandığı süreçte mal paylaşımına ilişkin bir düzenleme yapılarak net bir karar verilmezse bu belirsizlik ileride yaşanması muhtemel uyuşmazlıklara zemin hazırlayabilir. Dolayısıyla protokol düzenlenirken mal paylaşımı da ele alınmalı ve eşlerin her ikisinin de mutabık kalacağı şekilde tanzim edilmelidir.

Anlaşmalı Boşanma Protokolünde Çocuğun Velayeti

Anlaşmalı boşanma protokolü hazırlarken anlaşma gerçekleşmesi en zor olan husus çocuğun velayetidir. Protokolde çocuğun velayetinin kimde kalacağı kararlaştırılır. Bunun kararlaştırılmadığı bir protokol ile anlaşmalı boşanma mümkün değildir. Ayrıca velayeti almayan tarafın da çocukla kişisel ilişkisi düzenlenmelidir. Velayeti almayan kişinin çocukla hangi günler hangi şartlar altında görüşebileceği protokolde yer alır. Velayet ve çocukla kişisel ilişkinin belirlenmesi hassas konular olduğundan dolayı tarafların buna karar vermeden önce bir boşanma avukatına danışmaları önerilir.

Anlaşmalı Boşanma Protokolünde Maddi ve Manevi Tazminat

Anlaşmalı boşanma protokolünde maddi ve manevi tazminat belirlemek ya da bunlardan feragat etmek mümkündür. Boşanma nedeni taraflardan birinin kusuruna dayanıyorsa kusurlu tarafın diğer tarafa maddi ve manevi tazminat ödemesi protokolde kararlaştırılabilir. Ayrıca tazminatın miktarı ve ödeme şekli hususunda da anlaşılmış olmalıdır.

Anlaşmalı Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?

Anlaşmalı boşanma davaları, çekişmeli boşanma davalarına göre daha kısa sürmektedir. Genelde birkaç ay içerisinde anlaşmalı boşanma gerçekleşir. Ancak protokol üzerine duruşma esnasında uyuşmazlık çıkması, bazı belgelerin eksik olması gibi teknik durumlar halinde bu süre uzayabilir. Bu nedenle boşanma hukuku alanında deneyimli bir hukuk bürosu aracılığıyla süreci yürüterek hataların en aza indirilmesi sağlanabilir. Böylece dava sürecinin uzaması engellenebilir.

Anlaşmalı Boşanmada Görevli ve Yetkili Mahkeme

Anlaşmalı boşanma davalarında görevli mahkeme Aile Mahkemesi’dir. Boşanma davalarında yetkili mahkeme ise eşlerden birinin yerleşim yeri ya da eşlerin birlikte son 6 aydır oturdukları yerleşim yeri mahkemesidir. Dava, bu yerlerden herhangi birindeki Aile Mahkemesi’nde açılmalıdır.

Anlaşmalı Boşanma Protokolü Geçerlilik Süresi

Anlaşmalı boşanma protokolü hakim tarafından onaylanmasıyla geçerlilik kazanır. Bu ana kadar herhangi bir yaptırım gücü yoktur. Hakim tarafından onaylandıktan sonra ise protokol geçerli hale gelir. Hakim tarafından onaylandıktan sonra da protokolü geçersiz kılacak bazı sebepler ortaya çıktıysa geçersizlik ileri sürülebilir. Ancak böyle bir durum olmaması halinde protokol sürekli olarak geçerli olacaktır.

Anlaşmalı Boşanmada Zamanaşımı Süresi ve Diğer Süreler

Anlaşmalı boşanma davası zamanaşımına tabi değildir. Taraflar dilediği zaman bu davayı açabilir. Ancak anlaşmalı boşanmak için en az 1 yıldır evli olmaları gerekir. 1 yıldan önce yalnızca çekişmeli boşanma davası açılabilir.

Protokolden doğan taşınmaz alacakları 10 yıllık zamanaşımına tabidir. Yani protokolde bir taşınmaz üzerinde anlaşıldıysa bunun tescili 10 yıl içinde talep edilmelidir. Aksi takdirde hak kaybedilecektir.

Protokolde yer alan unsurlara göre çeşitli zamanaşımı süreleri ve hak düşürücü süreler gündeme gelebilir. Bu nedenle bir avukattan destek alarak süreler hakkında kapsamlı bilgi edinmek tavsiye edilir.

Anlaşmalı Boşanma Protokolü Kim Tarafından Nasıl Hazırlanmalıdır?

Anlaşmalı boşanma protokolü, boşanmak isteyen eşlerin birlikte hazırlayabileceği veya taraflardan birisinin hazırladığı protokolün muhatabınca kabul edilmesi ile hazırlanabilir. Protokolün hazırlanması süreci oldukça titiz ilerlemelidir. Aksi takdirde taraflardan birisi ya da her ikisi hak kaybına uğrayabilir.

Uygulamada da bunun pek çok örneği görülür. Bu itibarlar uzman bir avukat eşliğinde, onun hukuki birikimi ışığında hazırlamak en doğrusu olacaktır. Zira protokol gereği taraflar oldukça büyük bir hukuki yükümlülük altına girer.

Bu nedenle oldukça teknik bir husus olan protokolün Aile Hukukuna uzman avukat eşliğinde hazırlanması her zaman yararlı olacaktır. Anlaşmalı boşanma yoluna giden taraflar genellikle anlaşmalı boşanmanın şartlarını, gerekliliklerini ve sürecini internet üzerinden çeşitli araştırmalar yaparak öğrenmek ister.

Buradan alınan dilekçe ve protokol örneklerini doğrudan kullanıp kendi davalarına tatbik eder. Fakat bu durum çoğu zaman hak ve menfaat kaybına neden olabilir. Zira bu şekilde bir başkası için hazırlanan dilekçe ve protokolün doğrudan tatbik edilmesi sırasında yapılacak herhangi bir hata, geriye dönüşü zor müşküllere neden olabilir.