Vekaletname ve Vekaletname Örneği 2022

Vekaletname Nedir?

Vekaletname yazılı bir belgedir. Bu tür belgelerin hukuki bir değeri bulunur. Bir kimse başka bir kişiye kendi adına hareket edebilmesi için çeşitli sebeplere bağlı olarak vekaletname verilebilir. Vekaletnamenin düzenlendiği yerler noterlerdir. Bu belgeler hazırlanırken noter onaylı olarak taraflara verilirler. Bundan dolayı da yasal bir değer taşırlar.

Vekaletname borçlar kanununa göre düzenlenen hukuki nitelikte bir evrak olurken bu kanunun 512. Maddesi uyarınca vekalet veren ve vekilin her zaman sözleşmeyi tek taraflı olarak sona erdirme hakkı bulunur. Bunun yanı sıra sözleşmenin sona erdirilmesi uygun bir zamanlama ile yapılmadığında ve taraflardan sözleşmeyi sona erdirenin dışındaki kişinin zarara uğraması durumunda sözleşmeyi bitiren bu zarardan mesul tutulur. Bu koşullar altında ise zararı ödemekle yükümlü olur.

Vekalet akdini sonlandıran durumlar vardır. Vekil ya da vekalet verenin vefatı, ehliyetin kaybolması veya iflası gibi sebepler vekaletin kendiliğinden ortadan kalkması ile sonuçlanır. Ayrıca taraflardan biri tüzel kişi ise bu durumda tüzel kişiliğin sonlanması vekalet akdinin de sonlanması anlamına gelir.

Vekalet sözleşmesi imzalandığında vekil tayin edilen kişinin mutlak bir bağımsızlığa sahip olmadığı görülürken sahip olduğu bağımsızlık nispi bir bağımsızlıktır. Vekil vekaleti verenin isteklerine uygun olarak işi yerine getirmekle yükümlü olur.

Bu tür sözleşmeler söz konusu olduğundatarafların karşılıklı irade beyanlarına bağlı kalındığı görülmektedir. Vekaletname ile ilgili olarak zorunlu olmayan unsurlardan söz edilmesi gerekirken ücret, zorunlu olmayan bir unsurdur.

Vekaletname hazırlanırken vekaletin ücretli olmadığı hususu sözleşme kurulurken kararlaştırılan bir durumdur. Ücretin daha sonra belirlenmesinde de bir sakınca olmamaktadır. Taraflar arasında ücretle ilgili olarak bir uyuşmazlık ortaya çıkması durumunda ispat yükümlülüğü vekile aittir. Bazı kanunlar dikkate alındığında vekilin ücret isteme hakkına dair düzenlemelerle karşılaşıldığı görülürken vekaletnamelerle ilgili olarak ücret unsurunun zorunlu görülmediği bilinmektedir.

Kimlere Vekalet Verilebilir?

Vekaletname olarak adlandırılan belgeler noterliklerden alınır. Bu belgeler noter onayı ile verilirken bir kimsenin birinin vekili olduğuna dair bilgi içerirler. Vekaletname sahibi olan kişinin vekil tayin eden adına işlem yapma yetkisi bulunur.

Resmî kurumlarda gerçekleştirilecek birçok işlem için kişi bir başkasına vekalet vermek sureti ile kendisi adına işlemleri yürütme yetkisini verebilir. Vekaletnameler yazılı ve resmi olmaları ile bilinir. Noter olarak adlandırılan kurumlar Türkiye Noterler Birliği tarafından görevlendirilirler. Vekaletname verme yetkisi noterlerde bulunur.

Vekaletname genel olabileceği gibi sınırlı da olabilir. Bu tür bir resmi evrak noterden alınacağı zaman bazı belgelerin ibrazı gerekir. Vekaletname çıkarılması için gereken belgeler söz konusu olduğunda ise vekalet verenin ve vekalet verilenin kimlik bilgileri devreye girer.

Tarafların kimlik bilgilerinin notere verilmesi gerekirken vekaletin çıkarılma gayesinin de belirtilmesi lüzumludur. Notere verilecek bilgilere bağlı olarak da memurun vekaletname çıkarması mümkün olur. Noter memuru tarafından hazırlanacak sözleşme vekalet veren tarafından imzalandıktan sonra bir nüshası noterde bırakılarak hareket edilir.

Vekaletname verileceği zaman kişinin 18 yaşından büyük olması zorunluluğu bulunur. 18 yaşın altındaki bireylere verilen vekaletnamenin yasal bir değeri bulunmamaktadır. Yurt dışında ikamet eden bireylerin vekaletname verebilmesi için konsolosluklara müracaat edilmesi gerekir.

Bu kişiler bulundukları ülkelerin yetkililerinden vekaletname çıkarmış olduklarında bunun konsolosluklara onaylatılması gerekir. Apostil onayı adı verilen bu uygulama ile vekaletnamenin Türkiye içerisinde geçerlik kazanması söz konusu olur.

Hangi Vekaletname Türlerinde Özel Yetki Gereklidir?

Belli başlı özel yetki gerektiren vekaletname türleri şunlardır:

• Özel Taşınmaz Satış,
• Arabuluculuk ve Uzlaşma Yetkileri İçeren Özel,
• Veraset/İntikal Satış,
• Şirket Kuruluş,
• Veraset ve intikale  ilişkin,
• Tanıma ve tenfize ilişkin,
• Boşanma davası açmaya yarayan ya da açılmış olan boşanma davasını kabul etme yetkisi veren,
• İpotek kurmak üzere yetkilendirilmiş,
• Şirketler tarafından verilen,
• Kira sözleşmesi yapılmasına ilişkin,
• Şirketlerde hisse devrine ilişkin,
• Satış vaadi yapmaya ilişkin,
• Gayrimenkul alım ve satımına ilişkin,
• Tapuda yapılacak işlemlere ilişkin

Vekaletname Nasıl Verilir?

Vekaletname olarak adlandırılan ve hukuki değer taşıyan belgeler noterler vasıtası ile verilir. Bu işlemler sırasında vekaletnamenin içeriğine bağlı olarak notere belli bir ödeme yapılması zorunludur. Vekaletname ücretlerini belirleyen kurum Türkiye Noterler Birliği’dir.

Noterde yapılacak işlemler sırasında tarafların karşılıklı olarak kimlik bilgilerine gerek duyulurken verilecek vekaletnamenin içeriği hakkında noterdeki memura bilgi verilmesi gerekir. Vekaletname veren tarafın hazırlanan evrakı imzalaması gerekirken çeşitli vekaletname türleri bulunur.

Vekaletname türleri; genel vekaletname, veraset ilamı için vekaletname, tapu işlemleri için vekaletname, alım-satım işlemleri için vekaletname, şirketler için işlem yapılacağı zaman gereken vekaletname, şirket yöneticileri için hazırlanan vekaletname, avukatlara verilen vekaletname örneklerden bazıları arasında yer alır.

Vekaletname vekil tayin edilen ile vekalet verecek olan arasında yapılan iradi bir anlaşma olurken bu belgeler noterler huzurunda ve noter onayı ile hazırlanır. Hazırlanan vekaletnamede vekaleti verenin imzası olması gerekirken bir nüshası da noterde bırakılır. Yurt dışında yaşayanların ise konsolosluklara müracaat ederek bu belgeleri alması gerekir.

Vekaletname Nasıl Alınır?

Vekaletname yazılı bir evraktır ve bir kişinin başka bir kişiye bazı sorumlulukları yerine getirmesi için noter huzurunda onaylanarak verilen belgedir. Bu evrak aracılığı ile vekalet verilen kişi vekalet verenin adına çeşitli işleri yapabilme yetkisine sahip olur. İçeriğine bağlı olarak da bu işlemlerin sınırları genişleyip daralabilir.

İki taraflı bir sözleşme olan vekaletname genel borçlar kanunu ile açıklığa kavuşturulan resmi bir evraktır. Vekillik sözleşmesi taraflar arasında imzalandığında vekil bir işin görülmesi ile ilgili olarak borç altına girer. Yapılacak işin vekalet verenin menfaatine uygun olarak gerçekleştirilmesi yükümlülüğü vekalet alana yüklenir.

Vekaletname verilen vekil zaman kaydına bağlı olmadan işin görülmesi sorumluluğunu üzerine alan taraftır. Vekalet veren ile vekaleti alan taraf arasında karşılıklı bir anlaşma sağlanması gerekir. Vekalet veren ile vekaleti alan arasında imzalanan bu akitler karşılığında bir ücret söz konusu olabilir.

Taraflar arasında ortaya çıkan bu ücret vekaletname verilirken ya da işin görülmesinin ardından da kararlaştırılabilen bir ödemedir. Taraflar arasında imzalanacak vekalet sözleşmesinin kapsamına bağlı olarak vekaletname ile neler yapılabileceği konularına da açıklık getirilir.

Vekalet Vermek İçin Gereken Belgeler Neleredir?

Vekaletname noterler aracılığı ile verilen bir resmi evraktır. Vekalet veren ve vekil olarak tayin edilen kişinin noter huzurunda bu işlemleri yapması gerekir. Her iki tarafın da kimlik bilgileri ile müracaat etmeleri gerekirken hazırlanacak evrakı vekalet verenin imzalaması ile belge resmiyet kazanır. Ayrıca noter onayı da belgenin hukuki bir değer taşıyabilmesi için gerekir.

Vekaleti alan taraf vekalette yer alan kapsam sınırları içerisinde hareket etme yetkisine sahip olur. Vekalet verenin talimatı vekil tarafından yerine getirilmelidir. Vekile yetki verilmesi durumunda ise vekilin işi başkasına yaptırabilme hakkı bulunur.

Özel Yetki Gereken Vekaletnameler

Vekaletname veren taraf ile verilen taraf noter huzurunda bu işlemi yapmak zorundadır. Özel yetki söz konusu olduğunda ise özel yetki gereken vekaletnameler devreye girer. Bu durumda verilecek vekaletnamenin kapsamında da değişiklik olabilir.

Özel yetki verilmesi gereken durumlar arasında dava açmak, ibra, tahkim, davadan feragat etmek, karşı tarafın açacağı davayı kabul, haczi kaldırmak, başkasını vekil tayin etme, hakimler aleyhine tazminat davası açılması, bağış yapma, kambiyo taahhüdünde bulunma, konkordato teklifi verme, şahsa bağlı haklara ilişkin dava açmak yer alır.

Vekaletin sona ermesini ilgilendiren koşullar ise vekalet akdinin azledilmesi ya da istifa olabilir. Vekalete dair koşullar yerine getirildiğinde ve istenilen amaca ulaşılmışsa ifa gerçekleşmiş sayılacağından vekaleti sonlandıran nedenlerden biri de ifadır.

Noter huzurunda hazırlanan ve vekaletname olarak adlandırılan resmî belgeler için bu evrakların herhangi bir şekle bağlı olmadığı görülmektedir. Tarafların aralarında anlaştıkları durumlarda vekaletnamenin belli sürelerle sınırlandırılması mümkün olur. Taraflar arasında bir süre sınırının bulunmaması halinde vekalet süresiz olur. Bunun yanı sıra Yargıtay tarafından gene vekaletname süresinin 10 yıl olduğu kabul edilmektedir.

Boş Vekaletname Nedir?

Vekaletname adı verilen belgelerin vekalet veren ile vekil arasında noter huzurunda imzalanması gerekir. Vekalet veren vekil tayin ettiği kişiye çeşitli sorumluluklar verebilir. Vekaletin kapsamına ve türüne bağlı olarak bu durumda değişiklik olması mümkündür.

• Boş vekaletname olarak adlandırılan belgeler noter dışında düzenlenir Tarafların karşılıklı olarak boş vekaletnameyi imzalaması gerekirken noterde düzenlenen vekaletnamelerde vekaleti verenin imzası yeterli olmaktadır. Boş vekaletname aynı zamanda temsil belgesi ya da yetki belgesi olarak da adlandırılabilir.
• Vekaletname türleri oldukça çeşitlidir. Bir vekaletnamenin kapsamına bağlı olarak yetki verilen kişinin alacağı sorumlulukların sınırlarının çizilmesi mümkündür. Genel vekaletnameler aracılığı ile vekalet veren vekil tayin ettiği kişiyi kendi adına tasarrufta bulunması için yetkilendirir.
• Kişiler arasında ve noter huzurunda hazırlanan vekaletnameler için bazı durumlar özel vekaletname kapsamı içerisinde sayılır. Bağış veya satış gibi işlemler söz konusu olduğunda vekalet verenin özel vekaletname hazırlatması gerekmektedir. Vekaletname hazırlanırken noter huzurunda bu işlemlerin yapılması gerekirken tarafların notere sunmak zorunda oldukları belgeler yer alır.
• Vekaletname hazırlanacağı zaman noter tarafından talep edilecek belgelerden biri tarafların kimlik evraklarıdır. Ayrıca son 6 ay içerisinde çekilmiş fotoğraflar da vekaletname üzerinde yer alır. Vekaletname ülke sınırları içerisinde noterliklerden verilirken yurt dışında yaşayanlar açısından konsolosluklara müracaat edilmesi gerekir.
• Yurt dışında yaşayanların o ülkenin kurumlarından alacağı vekaletnamelerin konsolosluklardan apostil onayı alması da Türkiye içerisinde kullanılacakları zaman zorunludur. Vekaletname hazırlanırken vekalet verenin vekilden talep ettikleri kuşkuya yer bırakmayacak şekilde açıklanmak zorundadır.
• Vekaletname üzerinde yapılacak düzenlemelerle ilgili olarak da yapılacak işlemlerin ardından vekaletnameyi düzenleyen noter tarafından imza ve onay işlemi gerçekleştirilmesi gerekir. Aynı şekilde bu düzenleme konsolosluk tarafından yapıldığında da düzeltilen kısımlarda imza ve mühür bulunması geçerlilik açısından önem taşır.

Vekaletname Çeşitleri Nelerdir?

Belli başlı vekaletname çeşitleri şunlardır:

• Genel,
• Tapuda yapılacak işlemlere dair,
• Veraset ve intikal işlemlerine ilişkin,
• Tanıma ve tenfize ilişkin,
• Gayrimenkul alım ve satımına ilişkin,
• Boşanma davası açmaya açılmış olan boşanma davasını kabul etme yetkisi veren,
• İpotek kurmak üzere yetkilendirilmiş,
• Şirketler tarafından verilen,
• Şirketlerde hisse devrine ilişkin,
• Satış vadi yapmak için verilecek

Vekaletname imzalandığında vekaleti veren ile vekil tayin edilen arasında bir akid gerçekleştirilmiş olur. Vekaletname çeşitleri söz konusu olduğunda ise birçok türde vekaletnameden bahsetmek gerekir. Çeşitli sebeplere bağlı olarak vekaletname verilebilirken veraset ve intikal işlemleri gerekli olduğunda, gayrimenkul alım satımları sırasında ya da dava açılacağı zaman bu tür resmî belgelerin vekil tayin edilecek kişilere verilmesi gerekir.

Şirket ve hisse devri gerçekleştirileceği zaman, satış vadi yapılacağı takdirde de vekaletnameye gerek duyulabilir. Gerçek veya tüzel kişiler açısından avukatlara vekaletname verilmesi mahkemeler sırasında gerekli olur. Birçok dava ile ilgili olarak hukuki temsilcilerle hareket edilmesi gerektiğinde avukatlara vekalet verilmesi zorunludur.

Ceza davaları, boşanma davaları veya daha farklı davalarda kişileri temsilen savunma makamı olarak da adlandırılan avukatlar görev alır. Hukuki temsilci olarak bir avukatın tayin edilmesi durumunda kendisine noter onaylı vekaletname verilmesi zorunlu hale gelir.

Vekalet sözleşmesi iş görme sözleşmesi olarak da adlandırılır. Vekil vekalet sözleşmesinin imzalanmasının ardından bir işi görmek ya da bir işi ifa etmek açısından borç altına girer. Vekalet sözleşmelerinde konu herhangi bir hukuk işlemi olabileceği gibi maddi bir eylemin yapılması da olabilmektedir.

Vekaletname ile kullanılabilecek haklar bellidir. Bu durumda kişiye sıkı bağlı hakların vekalete istinaden kullanılabilmesi söz konusu olamamaktadır. Evlat edinme, vasiyetname düzenleme, velayet hakkını kullanma gibi haklar kişilere sıkı sıkıya bağlı haklar arasında yer aldığından bu işlemlerin vekalet sözleşmesi kapsamı dışında yer aldığı görülür.

Vekalet sözleşmesinin konusunu oluşturabilecek işlemler arasında satım ya da kiralama sözleşmeleri, alacağın temliki, bağışlama ya da mehil verme gibi fiiller yer alır. Vekalet ile tek bir hukuki işlem yapılabileceği gibi birden fazla hukuki işlemin yapılabilmesi de mümkündür.

Vekalet sözleşmesine ilişkin bir geçerliliğin olabilmesi bu belgenin noter onayına sahip olması ile mümkün olurken yurt dışında yaşayanlar açısından konsolosluklar devreye girer. Vekalete konu olan iş bir başkasına ait olmak zorundadır.

Yapılacak iş başkasına ait olduğu gibi başkasının menfaatine yapılmış olması da önem arz eder. Müvekkil olarak adlandırılan taraf yani vekaleti veren kişi vekalet sözleşmesi ile birlikte vekil olarak tayin edeceği kişiden bir işin yapılmasını veya belirli bir hizmetin ifa edilmesini talep eder.

Vekaletname hazırlandığında kural olarak belli bir süre kısıtlaması söz konusu olmazken bunun yanı sıra taraflar aralarında belirli bir süreye bağlı olarak da anlaşma sağlayabilmektedir. Vekil olarak tayin edilecek kişinin vekalet sözleşmesi uyarınca üstlendiği işi yerine getirmekle yükümlü tutulduğu görülür.

Vekalet verilen taraf kendisine yüklenilen sorumluluğu istenilen koşullarda yerine getirmiş olursa ve elde edilen sonuç beklenenin dışında gerçekleşmiş olduğunda bu sonuçlar vekaleti vereni ilgilendirmektedir. Sonuca katlanan taraf vekil değil müvekkil olur. Vekil özen sorumluluğuna sahip olurken sonuç sorumluluğu açısından kendisi bir yükümlülük taşımamaktadır.

Vekil sonucu garanti ederse bu durumda sonuçtan sorumlu tutulabilmesi mümkün hale gelmektedir. Bu durumda vekalet veren ile vekalet verilen arasında bir sonuç sözleşmesine gerek duyulabilir. Aksi durumda vekalet verilen tarafın özen yükümlülüğüne uygun olarak işi yapmasına rağmen sonuç istenilen şekilde olmadığında sonuçtan doğan bir sorumluluğu olmayacaktır.

Genel Vekaletname

Genel vekaletname vekalet verenin vekili kendi adına tasarrufta bulunabilmesi için yetkili kılmasıyla meydana gelir. Bu vekâlet çeşidinde, vekil, müvekkili adına bağış, satış cinsinden olan sözleşmeler hariç tasarruflarda bulunabilir. Bu aşamada “Genel vekalet ile ne yapılabilir?” sorusu gündeme gelebilir. Bu vekâlet çeşidinde, vekil, müvekkili adına bağış, satış cinsinden olan sözleşmeler  ve özel yetki gerektiren işlemler hariç tüm tasarruflarda bulunabilir.

Vekaletname Nasıl İptal Edilir?

Vekaletname iptali söz konusu olduğunda bunun çeşitli şekillerde gerçekleşmesi mümkündür. Vekalet sözleşmesi yapıldıktan sonra tarafların bunu her zaman sona erdirme hakları bulunur. Vekil tek taraflı olarak vekaletname sözleşmesini sonlandırdığında istifa etmiş olur.

Müvekkil tek taraflı olarak vekalet sözleşmesini sonlandırdığında ise azil işlemi gündeme gelir. Yargıtay kararlarına bakıldığında vekilin her zaman istifa etme hakkı bulunurken müvekkil de vekili her zaman azletme hakkına sahiptir. Vekalet sözleşmesi bir borç doğurur. Hukuki değere sahip olan bu sözleşmelerde taraflar eşit kabul edilir.

Vekalet sözleşmesinin yapılabilmesi için tarafların arasında bir anlaşmanın olması şartı aranır. Bundan dolayı da vekaletnameler rızai sözleşmeler arasında yer alır. Borçlar Kanunu kapsamında vekalet sözleşmeleri ile ilgili olarak bir şekil şartı bulunmamaktadır.

Vekaletname ile vekil ve vekaleti veren taraf arasında sözleşmeden doğan bir borç ilişkisi ortaya çıkar. Vekil olarak adlandırılan taraf kendisine yüklenilen sorumluluğu yerine getirmekle yükümlü tutulur. Vekil kendisine verilen iş ya da hizmeti yerine getirmeyi borçlanan taraf olmaktadır.

Vekaletname iptali yapılmak istendiğinde öncelikle vekaletname alınan notere gidilmesi gerekli olur. Vekaletnameyi düzenleyen noterden alınması gereken iptal ya da fesih belgesinin karşı tarafa gönderilmesi zorunludur.

Vekaleti veren taraf iptal işlemi yapacaksa bu durumda azil belgesi vekile gönderilir. İptal işlemi vekil tarafından gerçekleştirildiğinde ise iptal veya fesih belgesi alınmak zorundadır. Noter aracılığı ile yapılan bu işlemler sırasında ise belirli miktarlarda harç ödemesi yapılır.

Taraflar arasında hazırlanacak vekaletnamenin iptali için notere başvuru gerçekleştirildiğinde kimlik bilgisi, vekaletnamenin örneği, vekilin ve vekaleti verenin kimlik fotokopileri istenebilmektedir. Ayrıca bu işlemler sırasında fotoğraflar da gerekir. Vekalet iptaline ilişkin bir dilekçe yazılacağı zaman tüm ayrıntıların eksiksiz ve tam olarak yazılması zorunludur.

Vekaletname iptali resmi olarak noter tarafından yapılabilen bir çalışmadır. Tarafların bu sözleşmeyi sonlandırmak istemeleri durumunda noter onayı ile belgelenmiş bir evraka ihtiyaçları olur.