Süt İzni Ne Kadardır? Memurlarda Ve İşçilerde Kullanım Süreleri Nelerdir?

Süt İzni Nedir?

Süt izni, kadın memurların ve işçilerin çalışma hayatına uyum sağlayabilmeleri amacıyla yapılan düzenlemelerden biridir. Çocuk sahibi olan kadın memur ve işçilerin doğum olanağını kısıtlamamak ve bebeklerinin sağlıklı gelişimine engel olmamak adına düzenlenen süt izni, günün muayyen vakitlerinde hak sahibinin bebeğini emzirmesi için çalışmasına ara verme imkânı sunmaktadır. Hak sahibi, izin kullandığı süre zarfında çalışıyormuş gibi değerlendirilir. Bu itibarla, emzirme izni süresinde çalışmadan geçirdiği süreler için ücret almaya devam eder.

Süt İzni Ne Kadar?

Süt izni süresi, kadın memurlar için farklı kadın işçiler için farklı olduğu için iki ayrınca incelenir. Kadın işçilerin izin süresi 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 74. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre kadın işçiler, bir yaşından küçük çocuklarını emzirmek için günlük bir buçuk saat izin kullanabilir. Günlük bir buçuk saatin nasıl ve ne zaman kullanılacağını hak sahibi belirler. Hak sahibi, dürüstlük kurallarına bağlı kalmak ve işverenine sadakat yükümlülüğüne muhalefet etmemek kaydıyla süt iznini toplu veya parça parça kullanabilir. Söz konusu hak yalnızca İş Kanunu’na tabi kadın işçiler için değil, İş Kanunu’na tabi olmayan kadın işçiler için de geçerlidir.

Kadın memurların süt izni söz konusu olduğunda 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu esas alınır. İşbu kanunun 104.maddesinde hüküm altına alınan memurların izni; ilk altı ay günlük üç saat, sonraki altı ay günlük bir buçuk saattir. Günlük izin süresinin nasıl ve günün hangi saatlerinde kullanılacağı, tıpkı kadın işçilerde olduğu gibi memurun tasarrufuna bırakılmıştır. Hak sahibi, izni kullanırken görev aldığı kurumun işleyişini gözetmek durumundadır.

Süt İzni Kaç Aydır?

Süt izni, kadın işçiler ve kadın memurlara verilen haklardan biridir. Kadın işçiler, 4857 Sayılı İş Kanunu m.74 uyarınca bir yaşından küçük çocuklarını emzirebilmek için on iki aylık izne sahiptir. İzin, söz konusu çocuğun bir yaşına basmasıyla son bulur. Kadın memurlar ise, doğumun ardından kullandığı sekiz haftalık annelik izni sona erdikten sonra on iki aylık süt iznine sahiptir.

Süt İzni Hesaplama

Süt izni hesaplanırken somut durumun özellikleri ve koşulları esas alınır. İfa edilen işin vasfı, kadın çalışanın durumu vs. koşullar gözetilerek izin süresi hesaplanır. Çünkü süt izni süresi, izne konu çocuğun erken ya da geç doğması gibi haller nedeniyle değişebilir. Söz gelimi, erken doğum dolayısıyla doğum öncesinde kullanılmamış ve doğumdan sonraya eklenmiş doğum izni sebebiyle, süt izni daha ileri tarihte başlayacaktır. Emzirme izni hesaplanırken hukuki kayıp yaşamamak adına hukuk danışmanlığı hizmetinden yararlanmak oldukça faydalı olacaktır.

Süt İzni Ne Zaman Başlar Ne Zaman Biter?

Süt izni, kadın çalışanlara tanınan doğum izninin sona ermesiyle başlar. Sekiz haftalık doğum izninin sona ermesiyle başlayan süt izni, çocuğun bir yaşına gelmesiyle birlikte sona erer. Çocuğun bir yaşına gelmesiyle sona eren süt izni yalnızca özel sektörde çalışan kadın işçiler için geçerlidir. Kadın memurlar bu kuraldan muaftır.

Yarı Zamanlı Çalışanlarda Süt İzni

Kadın işçi, doğum yaptığı takdirde; sekiz haftası doğumdan önce, sekiz haftası doğumdan sonra olmak üzere toplamda on altı haftalık doğum iznine sahiptir. Söz konusu izin süresi sona erdikten sonra, kadın çalışan talep ettiği takdirde, haftalık çalışma süresinin yarısı kadar çalışabilir. Bu tür bir durumda, kadın işçinin süt izni kullanabilmesi mümkün değildir. Doğum izninden sonra kullanılan yarı çalışma hakkı kapsamında kullanılamayan emzirme izni gerek özel sektör çalışanı kadınlar gerekse kadın memurlar olmak üzere tüm kadın çalışanlar için geçerlidir.

Süt İzni Yıllık İzinden Düşürülür Mü?

Mevzuat gereği kadınlara tanınan süt izni, yıllık izin süresinden düşürülemez. Zira kadın çalışanların emzirme izni kapsamında çalışmadığı süreler çalışmış gibi değerlendirilir ve ücret ödenmesine devam edilir. Bebeğin sağlığı ve anne – bebek ilişkisi için düzenlenen emzirme izni toplu olarak kullanılamaz. İznin kullanılmasıyla ilgili yaşanan uyuşmazlıklarda hukuki kayıp yaşanmaması adına hukuk yardımı almak, en isabetli yaklaşım olacaktır.

İşverenin Süt İzni Kullandırmaması Halinde Ne Olur?

Süt izni kullanmak isteyen ve fakat işveren tarafından izin kullanılmasına mâni olunan kadın çalışanın hak ve menfaati hukuk düzeni tarafından korunur. Nitekim İş Kanunu, madde 104 düzenlemesiyle süt izni kullandırılmaması halinde işveren ya da işveren vekiline idari para cezası uygulanabileceğini ifade etmiştir. Fakat madde 104’te açıkça süt iznine atıf yapılmadığından dolayı işverene idari para cezası verilip verilmeyeceği tartışmalıdır.

Kadın memur veya çalışan, süt izni süresinde çalıştırıldığı takdirde normal ücretlendirme uygulanır. Bu itibarla zamlı ücret ödenmez. Zira söz konusu süre, normal çalışma süresi kapsamında değerlendirilir. Fakat işverence süt izni verilmemesi halinde işçi hakkının ihlal edildiği de aşikardır. Bu tür bir durumda işçi, yasa gereği sahip olduğu hakkın kullanılmasına engel olunduğu için haklı gerekçeyle iş akdini feshedebilir. Bunun yanı sıra, işçi bir yıldan fazla kıdeme sahipse kıdem tazminatına hak kazanır. Varsa, diğer işçilik haklarını da talep edebilir.

Süt İzni Kullanan İşçinin İşten Çıkarılması

İşçi, İş Kanunu’na göre iki farklı hükme dayanılarak işinden çıkarılabilir. Bunlar; İş Kanunu m.17 uyarınca fesih ihbar süresine uymak suretiyle haklı sebeple işten çıkarma ve İş Kanunu m.25 uyarınca haklı sebeple işten çıkarmadır. Süt izni kullanan kadın çalışanın bu maddelere dayanılarak işinden çıkarılması mümkün değildir. İşçi, doğum ve süt izni gibi nedenlerden ötürü işinden çıkarıldığı takdirde bilumum işçilik alacağını ve dört aya kadar ayrımcılık tazminatı talep edebilir.

Süt İzni – Sık Sorulan Sorular