Telif Hakkı İhlali Nedir?
Telif haklarına sahip olan kişi, şirket, kurum ya da kuruluşlar bu eser üzerinde tasarruf haklarına sahiplerdir. Korsan kullanım olarak da belirtebileceğimiz bazı durumların oluşması halinde telif haklarının ihlali sonucu meydana gelmektedir. Telif hakkı ihlali nedir? ve bu fiilin gerçekleşmesi ne gibi sonuçlara yol açar?
Telif Hakkı Nedir?
Telif hakkı; bir eserin sahibine hukuk tarafından tanınan hakların bütünüdür. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu konuyu oldukça kapsamlı biçimde ele almıştır ve eser sahibin mevcut veya olası hak kaybına karşı önlemler sunar.
Telif hakkı eser sahibine ait olabileceği gibi tasarruf hakkı bir kişiye, kuruma, kuruluşa veya şirkete verilmiş olabilir. Telif hakkı ihlali nedir? konusu ile ilgili olarak eser üzerinde tasarruf yetkisi olmayan kişilerin veya kurumların bu yetkiyi izinsiz biçimde kullanmaya çalıştıklarını belirtebiliriz.
Tasarruf yetkisi kendisinde veya kendilerinde olmadığı halde, bu yetkinin bu şahıslarca kullanılmaya çalışılması telif hakkı ihlalini ortaya çıkartır.
Telif Haklarının Ortaya Çıkması için Ne Gerekir?
Telif haklarının söz konusu olabilmesi için şu unsurlar gerekmektedir:
- Eserin fikri bir çaba ile oluşmuş olması
- Eserin şekillenmiş olması
- Eserin sahibinin hususiyetini içermesi
- Kanunlarda gösterilen eser türlerinden biri olması
Bu özellikler bulunuyorsa o ürün kanunlara göre eser olarak geçer ve buna göre telif hakları ortaya çıkar.
Eser çeşitleri arasında ilim-edebiyat eserleri, güzel sanat eserleri, işleme ve derlemeler, musiki eserler ve sinema eserleri yer almaktadır. Eserlerin üretilmesi ile birlikte telif hakları doğar yani herhangi bir tescil işlemine gerek yoktur.
Telif Hakları İhlalleri Nelerdir?
Telif haklarının ihlal edilmesi kanunlarda çok kapsamlı bir biçimde düzenlenmiştir. Temel olarak telif haklarının ihlal edilmesi durumunun unsurları şunlardır:
- Eserin umuma izinsiz olarak arz edilmesi
- Eserin sahibinin dışında başka bir şahsın eseri sahiplenmiş olması
- Eserde izinsiz değişiklikler yapılması
- Eser sahibinin hak kaybına uğratılması
- Eserin izinsiz biçimde çoğaltılması, kopyalanması, kullanılması, temsil edilmesi, yayılması, ticari amaçlarla satılması-kiralanması
Bu ve benzeri fiillerin işlenmesi nedeniyle telif hakkı ihlali meydana gelir. Bu durumda suçun failleri kanunlarca para veya hapis cezasına çarptırılabilir.
Telif Hakları İhlalinin Cezası Nedir?
Telif hakkı ihlali cezası suçun türüne göre değişmektedir. Eserin sahibi, sahipleri veya tasarruf hakkını elinde bulunduran kişiler telif hakları ihlali nedeniyle suç duyurusunda bulunabilirler. Ayrıca yalnızca suçun oluşumunun gerçekleşmesi halinde değil oluşma durumunun bulunması halinde de şikayet edilebilir.
Telif hakları ihlal edildiğinde alınabilecek cezalar:
- Bilgisayar programlarına dair suçlar için 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası verilebilmektedir
- Tanınmış birinin ismin kullanarak eseri yayma, kopyalama ve dağıtma için para cezası verilebileceği gibi 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası çıkabilir
- Yanıltıcı, eksik olarak kaynak gösterme ya da kaynak göstermeme nedeniyle adli para cezası veya 6 aydan 2 yıla kadar hapis verilebilir
- Başkasına ait olan bir esere kendi eseriymiş gibi isim koyma suçuna 6 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezası verilebilir. Ayrıca eserin dağıtılması, yayınlanması gibi durumlarda hapis cezasının üst sınırı 5 yıldır ve para cezası verilmez
- İzinsiz biçimde bir eserin umumi olarak yayınlanması ve umuma arz edilmesi; ticari amaçla kullanılması vb. suçuna 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilmektedir veya failler adli para cezasına çarptırılır
Telif hakkı ihlali nedir? ile ilgili olarak temel bilgiler sunulmuştur ancak bu konu oldukça kapsamlıdır ve tecrübeli bir avukat aracılığıyla hukuki işlemlerin başlatılması ve yürütülmesi hak kayıpları yaşayan kişilerin yararına olacaktır. Okyanus Hukuk büromuzun avukatları telif hakları alanında son derece tecrübelidirler.
