Kamu hizmetinden yararlanma hakkının engellenmesi suçu Türk Ceza Kanunu kapsamında 113.maddede düzenlenmiştir. Kamu hizmetlerinden yararlanma hakkı istisnai durumlar haricinde kişilere aittir ve özgür iradeleri mevcuttur. Anayasa aynı zamanda kamu faaliyetlerinin sürdürülebilmesi durumunu da güvence altına almaktadır.
Kamu Hizmetinden Yararlanma Hakkının Engellenmesi Suçu Nedir?
Kamu hizmetinden yararlanma hakkının engellenmesi ne? İle ilgili olarak bireysel veya kolektif haklardan bahsedilebilmektedir. İki unsur söz konusudur:
- Bir kamusal faaliyetinin sağlıklı biçimde yürütülmesinin tehdit, cebir veya hukuka aykırı herhangi bir yöntemle engellenmesi
- Bireysel olarak kişilerin tehdit, cebir veya herhangi yasal olmayan bir yöntemle kamusal hizmetten yararlanma haklarının engellenmesi
Suçun kapsamında tehdit, cebir, zorlama vb. hukuka uygun olmayan yöntemler kullanılmış olmalıdır. Kamu hizmetinden yararlanma hakkının engellenmesi suçu “Hürriyete Karşı Suçlar” bölümünde yer almaktadır.
*Kamu hizmetinden yararlanma hakkının engellenmesi suçu için yapılacak olan soruşturma ve yargılama şikayet üzerine gerçekleşmez. Bu suç şikayete tabi değildir. Savcılık kendiliğinden yani resen soruşturmayı başlatır
*Suçun mağduru ile faili arasında uzlaşma yapılamaz. Buna karşın anayasa davanın düşmesi için zamanaşımı şartı getirmektedir. Suç işlendikten sonra 8 yıl içinde dava açılmazsa veya açılan dava sonuca ulaşmazsa dava düşecektir
Kamu hizmetinden yararlanma hakkının engellenmesi ile ilgili hem normal olağan koşullar hem de suçun nitelikli olarak işlendiği haller TCK113.maddede yer almaktadır.
Kamu Hizmetinden Yararlanma Hakkının Engellenmesi Suçunun Cezası Nedir?
Kamu hizmetinden yararlanma hakkının engellenmesi suçu ceza hem olağan hem nitelikli haller için ayrı ayrı gösterilmektedir. Öncelikle suçun olağan biçimde gerçekleştiği durumları ve ön görülen cezaları açıklayalım:
- Kamusal bir faaliyetin yürütülmesine tehdit veya cebir yolu ile engel olmak
- Kamu kurumlarının, kamu kurumu niteliğinde bulunan meslek kuruluşlarının hizmetlerinden veya kamu makamlarımın izniyle verilen hizmetlerden yararlanılmasının engellenmesi
Kamu hizmetinden yararlanma hakkının engellenmesi suçunu meydana getirmektedir. Bu suçun cezası ise her iki maddedeki durumlarda da 2 yıldan 5 yıla kadar hapistir. Bu hapis cezası eğer kamu hizmetinden yararlanma hakkının engellenmesi suçu nitelikli olarak işlenirse daha da artacaktır.
Kamu Hizmetinden Yararlanma Hakkının Engellenmesi Suçunun Nitelikli Halleri
Kamu hizmetinden yararlanma hakkının engellenmesi suçu nitelikli olarak işlendiğinde bu cezanın katlanması sonucunu doğurmaktadır. Nitelikli olarak suç işleme durumu; anayasada söz konusu suç için gösterilen olağan durumlardan daha ağır koşulların bulunmasını ifade etmektedir.
Bir kamu hizmetinin ya da kamu hizmetinden yararlanma hakkının engellenmesi suçunun anayasada nitelikli olarak gösterildiği koşullar şunlardır:
- maddenin 1.fıkrasının a bendinde silahla kamu hizmetinden yararlanma hakkının engellenmiş olması yer almaktadır
- İmzasız mektup, özel işaretler gibi kişiyi tanımanın mümkün olmadığı yöntemlerin kullanılması (119/1-b)
- Suçun birden fazla kişi ile işlenmiş olması (119/1-c)
- Bazı suç örgütlerinin korkutucu olma özelliğinin kullanılmış olması ( Var olan veya var sayılan suç örgütlerinden bahsedilmektedir; 119/1-d)
- Kişi veya kişilerin kamu görevinin kendilerine vermiş oldukları gücü kötü niyetli olarak kullanmaları (119/1-e)
Bahsettiğimiz maddeler Türk Ceza Kanunu’nda 119.maddede düzenlenmişlerdir. Bu durumların varlığı söz konusuysa suç nitelikli olarak işlendiğinden ötürü alınacak olan ceza bir kat artacaktır.
TCK119.madde 2.fıkrasında ise kasten yaralama durumundan da bahsedilmektedir. Eğer nitelikli yani ağırlaşmış haller kasten yaralama ile gerçekleşirse anayasada kasten yaralama suçuna ait olan hükümler de değerlendirilecektir ve yargılama buna göre yapılacaktır.
Adli para cezası anayasada ceza olarak tek başına verilebilir ya da hapis cezası ile birlikte suçlu aynı zamanda para cezasına çarptırılabilir. Hapis cezası hükümleri bazı şartların varlığında adli para cezasına çevrilebilmektedir. Eğer kamu hizmetinden yararlanma hakkının engellenmesi suçu TCK kapsamında hapis cezası en alt sınırdan verildiyse bu ceza adli para cezasına çevrilebilmektedir.
