Takibi şikâyete bağlı suçlar, işlenen herhangi bir suç hakkında soruşturma ve kovuşturma gerçekleştirilebilmesi için, söz konusu suçun mağdur ya da suç nedeniyle zarara uğrayan kişilerce şikayetçi olunması gereken suçlardır. Takibi şikâyete bağlı suçlar, 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu ve özel kanunlarla sarih bir biçimde ifade edilmiştir.
Şikâyet hakkı, kişiye sıkı sıkıya bağlı kamu hukuku hakkıdır. Söz konusu kişi ise, suçun mağduru ya da suçtan zarar gören kişidir. Şikayetçi, gerçek veya tüzel kişi olabilir. Tüzel kişilerin şikâyet olması halinde şikâyet hakkı, tüzel kişilerin yetkili organları aracılığıyla kullanılır. Şikâyet hakkının mirasçılara intikal etmesi söz konusu değildir. Dolayısıyla, hak sahibi tarafından bizzat kullanılmalıdır.
Şikâyete Tabi Suçlarda Şikâyet Süresi
Mağdurun fiil ve faili öğrenmesini takip eden altı aylık süre içerisinde şikâyet hakkının hak sahibi tarafından kullanılması gerekir. Söz konusu süre hak düşürücü süre olup altı aylık süreye bağlı kalınmalıdır. Şayet mağdur veya suçtan zarar gören, fiil ya da failden herhangi birisini diğerinden daha geç öğrenmişse, altı aylık şikâyet süresinin başlangıcı her ikisini de öğrendiği an itibariyledir. Şikâyetten vazgeçme prosedürünün işletilmesi halinde; soruşturma sürecinde takipsizlik kararı, kovuşturma sürecinde ise kamu davasının düşmesi neticesi doğar.
Takibi Şikâyete Bağlı Suçlar Nelerdir?
Herhangi bir suçun takibi şikâyete bağlı olduğunun yasada açık bir şekilde düzenlenmemesi halinde ilgili suç, savcılık tarafından resen soruşturulur. Takibi şikâyete bağlı kılınan suçlara örnek vermek gerekirse:
- Basit kasten adam yaralama,
- TCK md.86/2 kapsamında kalan kasten yaralama suçunun ihmali davranışla işlenmesi,
- Cinsel taciz suçu (md. 105/1),
- Hakaret Suçu (md. 125/1, 2, 3),
- Cinsel saldırı suçu (md. 102/1 ve 102/2),
- Bilinçli taksirle TCK 89/1 çerçevesinde işlenen yaralama suçu,
- Reşit olmayanla cinsel ilişki suçu (md.104/1),
- Kişinin hatırasına hakaret suçu (md. 130/1,2),
- İş ve çalışma hürriyetini ihlal suçu (md.117/1),
- Tehdit suçu (md. 106/1),
- Konut dokunulmazlığını ihlal Suçu (md. 116/1-2-4),
- Kişilerin huzur ve sükununu bozma suçu (md. 123/1),
- Güveni kötüye kullanma suçu (m. 155/1),
- Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması suçu (md. 133/1, 2, 3),
- Haberleşmenin gizliliğini ihlal Suçu (md. 132/1, 2, 3),
- Kullanma hırsızlığı suçu (md. 146/1),
- Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu (md. 134/1, 2),
- Dolandırıcılık suçu (m. 157/1),
- Dolandırıcılıkta daha az cezayı gerektiren hal (md. 159/1),
- Mala zarar verme suçu (md. 151/1, 2),
- Hakkı olmayan yere tecavüz suçu (md.154/1,2,3)
- Hileli iflas suçu (md. 161/1),
- Şirket veya kooperatifler hakkında yanlış bilgi (md. 164/1),
- Bedelsiz senedi kullanma suçu (m.156/1),
- Açığa imzanın kötüye kullanılması suçu (m. 209/1),
- Kaybolmuş veya hata sonucu ele geçmiş eşya üzerinde tasarruf suçu (md.160/1),
- Aile hukukundan kaynaklanan yükümlülüğün ihlali suçu (m. 233/1),
- Taksirli iflas suçu (md. 162/1),
- Karşılıksız yararlanma suçu (TCK md.163/1-2),
- Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması suçu (madde 234/3),
- Suç eşyasının satın alınması veya kabul edilmesi suçu (md.165/1),
- Bilgi vermeme suçu (m. 166/1).
