Adli Para Cezası Nedir?
Adli para cezası, idari para cezasından farklı olarak ödenmediğinde hapis cezası ile sonuçlanabilecek bir yaptırım türüdür.
Yargılamanın bir neticesi olarak da adli para cezaları mevcut durumdadır. Yani hapis cezasından ziyade para cezası da sık sık uygulanmaktadır. Bu aşamada idari ile adli olanlar ayrı ayrı ifade edilebilir. Şöyle ki;
- İdari para cezaları yine idari kurumlardan kaynaklı olarak kesilir. ( SGK vb.)
- İdari para cezası ödenmemesi halinde hapis cezası uygulanmaz.
- Adli para cezası ise farklı olarak hapis cezasına dönebiliyor.
Sonuç olarak adli para cezalarına yönelik tüm değerleri göz önünde bulundurmak ve harekete geçmek gerekir. Özellikle de hapis cezası ile sonuçlanmaması için adli para cezası nereye ödenir gibi temel sorunların yanıtlarına ihtiyacınız olacaktır.
Adli para cezaları 5237 no’lu kanunun 52.maddesinde düzenlenmiştir.
Madde 52- (1) Adlî para cezası, beş günden az ve kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde yediyüzotuz günden fazla olmamak üzere belirlenen tam gün sayısının, bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ile çarpılması suretiyle hesaplanan meblağın hükümlü tarafından Devlet Hazinesine ödenmesinden ibarettir.
(2) En az yirmi ve en fazla yüz Türk Lirası olan bir gün karşılığı adlî para cezasının miktarı, kişinin ekonomik ve diğer şahsi halleri göz önünde bulundurularak takdir edilir.
(3) Kararda, adlî para cezasının belirlenmesinde esas alınan tam gün sayısı ile bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ayrı ayrı gösterilir.
(4) Hakim, ekonomik ve şahsi hallerini göz önünde bulundurarak, kişiye adlî para cezasını ödemesi için hükmün kesinleşme tarihinden itibaren bir yıldan fazla olmamak üzere mehil verebileceği gibi, bu cezanın belirli taksitler halinde ödenmesine de karar verebilir. Taksit süresi iki yılı geçemez ve taksit miktarı dörtten az olamaz. Kararda, taksitlerden birinin zamanında ödenmemesi halinde geri kalan kısmın tamamının tahsil edileceği ve ödenmeyen adlî para cezasının hapse çevrileceği belirtilir.
Adli Para Cezası Çeşitleri Nelerdir?
TCK’ya göre yargılanan bir şahsa dört farklı yöntemle adli para cezası verilebilir:
- Doğrudan hükmedilen adli para cezası
- Seçenek yaptırım olan adli para cezası
- Hapis cezasından çevrilen adli para cezası
- Hapis cezası ile birlikte hükmedilen adli para cezaları
Adli Para Cezası Nereye Ödenir?
Karar kesinleştikten sonra, kararı veren mahkeme, hükmedilen adli para cezasının tahsili için aynı adliyedeki İnfaz Savcılığı’na bir yazı yazar. İnfaz Savcılığı, mahkemenin kendisine gönderdiği yazının muhteviyatına göre, hükmedilen adli para cezasının taksitle veya peşin ödenmesi için ilgilisine “Adli Para Cezası Ödeme Emri” gönderir.
İnfaz Savcılığı’nın göndereceği Para Cezası Ödeme Emri’nin elinize ulaşması, kararın kesinleşmesinden itibaren 1 ay – 2 ay gibi bir süreyi bulabilir. Ödeme emrinin size tebliğinden itibaren hükmedilen adli para cezasını 30 gün içerisinde ödemeniz gerekir. Bu ödeme emrini aldığınızda Adliyede bulunan Cumhuriyet Savcılığı İnfaz Bürosu’na başvurmanız ve burdan Vergi Dairesi’ni hitaben yazılmış bir yazı almanız gereklidir. İnfaz Bürosu’nun verdiği yazıyla Vergi Dairesi’ne ödeme yapıldıktan sonra yapılan ödemeye dair dekont temin edilerek Cumhuriyet Savcılığı İnfaz Bürosu’na teslim edilmelidir.
Adli Para Cezası Taksitlendirme
Adli para cezasını taksitlendirme, adli para cezasını ödemede güçlük çekecek olan kişiler için uygulamada olan yardımcı bir uygulamadır. Adli para cezasını taksitlendirme, kanunun öngördüğü infaz yöntemlerinden biridir. Hakim, yargılanan kişinin ekonomik halini dikkate alarak hükmettiği adli para cezasının 24 aya kadar taksitlendirme yaparak ödenmesine karar verebilir (TCK madde 52). Taksit ödemeleri hükmün kesinleşmesinden itibaren başlar.
Adli Para Cezası Ödeme Emri
Kararın kesinleşmesi ile beraber adli para cezası ödeme emri için çalışma başlatılır. Ortalama da 1 – 2 ay içerisinde emrim elinize ulaştırılması sağlanır. Bu şekilde tebliğ üzerinden ödeme işlemlerine geçilmesi gereklidir. Size tanımlanan maksimum süre ise 30 gün şeklindedir. Yani 30 gün içerisinde adli para cezasını ödemeniz önem arz etmekte. Çünkü;
- Adli para cezalarının ödenmemesi halinde hapis cezası uygulanır.
- Haciz durumlarından ziyade hapise kadar yaptırımlara yer verilmektedir.
Önceden de belirttiğimiz gibi idari para cezalarından bu yönüyle ayrılıyor. Çünkü idari para cezalarında hapis cezası mevcut değil. Sadece haciz işlemleri üzerinden cezanın alınması sağlanır. Ancak adli para cezalarında hapis cezası mevcut durumda. Bu nedenle tebliğ geldikten sonra ödemeye geçmeniz gerekir. Ödemenin de maksimum süresi 30 gün olarak belirlenmiştir.
Adli Para Cezası Ödenmezse Ne Olur?
Adli para cezasının ödenmemesi, hükümlünün tüm haklarını yitirmesine neden olmaz. Hükümlü, ister cezaevindeyken isterse dışardayken mahkum olduğu para cezasını ödeyerek her zaman hapis cezasından kurtulabilir.
Adli Para Cezası Ödenmezse En Fazla Ne Kadar Hapis Yatılır?
Hükmedilen adli para cezasının miktarından bağımsız olarak, tek mahkeme kararındaki para cezası çok yüksek olsa bile, en fazla 3 yıl hapis cezasına çevrilebilir. Birden fazla mahkeme kararıyla mahkumiyet söz konusu ise hapis cezası toplamı 5 yılı geçemez.
