Askerlik çağına gelmiş veya herhangi bir sebeple son yoklama işlemlerini yaptıramamış; Bir çok kişi yoklama kaçağı nedir? Yoklama kaçağı cezası ve yoklama kaçağı para cezası konularında araştırma yapma gereği duymaktadırlar. Ayrıca bedelli askerliğin son yıllarda yaygınlaşması nedeniyle sıkça yoklama kaçağı bedelli askerlik yapabilir mi? Soruları ile karşılaşmaktayız. Ayrıca yoklama kaçağı cezası ile birlikte bakaya kalmak, saklı suçu ve geç iltihak bakayası da askerlik çağına gelmiş olan kişilerin araştırma konusu yaptığı durumlardandır. Bakaya kalmak ve yoklama kaçağı olmak durumları sıklıkla birbirlerine karıştırılması nedeniyle öncelikle yoklama kaçağı nedir? Sorusuna cevap vermekte fayda vardır.
Yoklama Kaçağı Nedir?
Askerlik çağına gelmiş her yükümlü; Askerliğe elverişli olup olmadığı, eğitim ve meslek durumları gibi kriterlerin tespiti için askerlik yoklaması yaptırması zorunludur. Özellikle bedelli askerlik yapacak olan kişilerin de son yoklamasını yaptırması gerektiğini hatırlatmak isteriz. Bu bilgiler ışığında ise yoklama kaçağı; Sevke tabi olduğu yıl içerisinde yukarıda belirtilen kriterlerin tespiti için bağlı bulunduğu askerlik şubesine zamanıda müracaat etmeyenlen için kullanılan bir tabirdir. 7179 sayılı yasanın 3/1 maddesine göre herhangi bir mazereti olmaksızın kendisine tanınan süre içerisinde askerlik işlemlerini için müracat emmeyen kişiler yoklama kaçağı olarak nitelendirilmektedir.
Yoklama Kaçağı Cezası
7179 sayılı yasa ile yoklama kaçağı cezası konusunda iki farklı ayrım yapılmıştır. Bunlardan ilki yakalanan yoklama kaçağı cezasıdır. Buna göre yoklama kaçağı durumunda olduğu GBT (Genel Bilgi Toplama) ile tespit edilmesi diğer bir ifade ile kolluk kuvvetince yapılan denetimlerde durumun tespit edilmesi yakalananlar olarak adlandırılmaktadır. Bu durumda ilgiliye 15 günlük süre içerisinde en yakın askerlik şubesine müracat etmesi konusunda gerekli tebligat yapılmaktadır. Buna göre yoklama kaçağı kaldıkları gün sayısı kadar on TL (10 TL) idari para cezası düzenlenmektedir.
Yoklama kaçağı cezası konusunda yapılan diğer bir ayrım ise “kendiliğinden gelenlerdir” Yukarıda belirtilen şekilde son yoklama işlemlerini yaptırmamış olan kişilerin bilahere askerlik şubesine müracaat ederek son yoklama işlemlerini yaptırması halinde; Geç gelmiş olduğu gün sayısı kadar beş TL (5 TL) idari para cezası düzenlenmektedir.
Yukarıda belirtilen herhangi bir nedenden ötürü son yoklama işlemini zamanında yaptırmayan kişiler; kendiliğinden veya yakalananlar statüsüne tabi olarak son yoklama işlemini yaptırmak üzere askerlik şubesine yapmış olduğu müracaat sonucu “askerliğe elverişli” olmadığı anlaşılması halinde; Hakkında yoklama kaçağı cezası düzenlenmemektedir.
2023 Yoklama Kaçağı Cezası
Bir çok idari para cezaları miktarları belirli aralıklarla güncellenmektedir. Ancak yapmış olduğumuz araştırma neticesinde 2023 yoklama kaçağı cezası hakkında bir değişiklik bulumamaktadır. Bu nedenle 2023 yoklama kaçağı cezasının yukarıda belirtildiği gibi yakalananlar hakkında yoklama kaçağı kaldığı her gün için 10 TL; Kendiliğinden gelenler için yoklama kaçağı durumunda kaldığı her gün için 5 TL; olarak herhangi bir değişiklik yapılmadığını söylemek mümkündür.
Yoklama Kaçağı Cezasına İtiraz Nasıl Yapılır?
Yoklama kaçakları hakkında düzenlenen para cezaları niteliği itibariyle “idari para cezasıdır” bu nedenle; İdari para cezaları için öngörülen usul ve esaslar yoklama kaçağı cezasında da geçerlidir. İdari para cezası tutanağının ilgiliye tebliğini izleyen 15 günlük süre içerisinde yükümlünün en yakın Sulh Ceza Hakimliğine müracaatta bulunarak yoklama kaçağı cezasına itiraz etmesi mümkündür.
Yoklama Kaçağı Cezası Ödenmezse Ne Olur?
İlgiliye usulunce tebliğ edilmesine rağmen itiraz edilmeyen idari para cezaları itiraz süresinin dolması ile kesinleşmektedir. Yoklama kaçağı cezaları da bu şekilde kesinleşmesinden sonra ödenmemesi halinde Amme Alacaklarının Tahsili Usulu Kanunu uyarınca tahsil edilmesi yoluna gidilmektedir. Bu icra yolu ile olabileceği gibi banka hesaplarına ilgili vergi dairesince bloke konulması ile gerçekleşebilmektedir.
Yoklama Kaçağı Cezası Nereye Ödenir?
Yoklama kaçağı cezası idari para cezası niteliğinde olması nedeniyle idari para cezasının düzenlendiği yer vergi dairesine ödenmesi mümkündür. Ayrıca başka bir şehirde ikamet edilmesi halinde en yakın vergi dairesinden bu işlemleri yaptırmaları mümkündür.
Yoklama Kaçağı Bedelli Askerlik Yapabilir Mi?
Bedelli askerlik konusunda daha önce yapılan düzenlemelerde yoklama kaçağı durumunda olanların bu haktan yararlanamayacağı ayrıca belirtilmiş olmasına rağmen; Yapılan son değişiklikle yoklama kaçağı bedelli askerlik yapabileceği konusunda aksi bir düzenlemeye yer verilmiştir. Bu nedenle yoklama kaçağı bedelli askerlik yapabilir mi sorusuna olumlu bir şekilde cevap vermek mümkündür. Ancak haklarında yine yoklama kaçağı cezası düzenleneceğini hatırlatmak fayda vardır.
Bakaya Kalma Suçu
Yoklama kaçağı ile bakaya kalmak suçu ilgililer tarafından sıklıkla karıştırılmaktadır. Bu nedenle her iki suçun birbirinden ayrımı için bakaya kalmak suçu hakkında kısa da olsa bilgi vermek yerinde olacaktır. Bakaya kalmak suçu; yukarıda belirtilen son yoklama işlemlerini yaptırarak askerliğe elverişli olmasına rağmen askerlik birliğine zamanında teslim olmayan kişiler için kullanılan bir tabirdir. Buna göre; askerliğe engel bir durumu olmaması rağmen son yoklamasını yaptırıp, askerlik yapacağı, birliğin, askerlik sınıfının ve döneminin ilgiliye askerlik şubesince tebliğ edilmesine rağmen son teslim tarihinde söz konusu askerlik birliğine teslim olmayan kişiler bakaya suçunu işlemiş sayılmaktadır.
2023 Bakaya Kalmak Suçu Cezası
Yoklama kaçağı suçu cezası gibi benzer şekilde bakaya kalmak suçu cezası içinde kendiliğinden gelenler ve yakalananlar durumlarına göre ayrım yapılmıştır. 2023 Bakaya kalmak suçu için öngörülen cezalar yoklama kaçağı cezasında olduğu gibi yakalananlar için her bakaya kaldığı gün için 10 TL iken; Kendiliğinden teslim olanlar için bakaya kaldıkları her gün için 5 TL olarak idari para cezası düzenlenmektedir. Aynı durum saklı suçu ve geç iltihak suçları içinde geçerlidir.
