Yargılamanın yenilenmesi hükmü etkileyebilecek nitelikteki eksiklik veya hataların olduğunun mahkeme kararının kesinleşmesinden sonra anlaşılması Halide başvurulan bir hukuki yoldur. Niteliği itibariyle bir çeşit olağanüstü kanun yolu olduğunu söyleyebiliriz.
Sadece ceza hukuku açısından başvurulması mümkün olan bir kanun yolu olmayıp bunun dışında HMK yargılamanın yenilenmesi 374. Maddede (yargılamanın iadesi) düzenlenmiştir. Bunun dışında yine İdare Hukuku alanında da yargılamanın yenilenmesi şartları oluşması halinde bu kanun yoluna başvurmak mümkündür.
Ancak özellikle ceza hukuku açısından oldukça kapsamlı ve bir konu olması nedeniyle bu yazımızda sadece CMK yargılamanın yenilenmesi sebepleri üzerinde durmayı uygun görüyoruz.
Oldukça benzer hukuki işlemler olması nedeniyle haklı olarak yargılamanın iadesi ile yargılamanın yenilenmesi arasında tereddütte kalındığı görülmektedir. Bu nedenle kısaca her iki kanun yolu arasında farka değinelim.
Yargılamanın İadesi ve Yargılamanın Yenilenmesi Aynı Mıdır?
Sonuçları ve nedenleri dikkate alındığında yargılamanın iadesi ve yargılamanın yenilenmesi oldukça birbirine benzer. Ancak en önemli farkları yargılamanın iadesinin yeni bir dava yolu olmasıdır. Yargılamanın iadesi daha çok hukuk mahkemelerinde başvurulan bir kanun yoludur. Ceza hukukundaki karşılığının ise yargılamanın yenilenmesi olduğunu söylememiz yanlış olmayacaktır.
Yeniden Yargılama Talebi Ne Demek?
Yargılamanın yenilenmesi talebi zaman zaman yeniden yargılama talebi olarak da anılmaktadır. Ceza Hukukunda her iki durumda da CMK 311 ve devamı maddeleri dikkate alınarak bu talepler incelenir.
CMK Yargılamanın Sebepleri Nelerdir?
Yukarıda da belirttiğimiz gibi bu kanun yolu en sık ceza hukukunda başvurulan bir olağanüstü kanun yoludur. CMK yargılamanın sebepleri ise 5271 sayılı yasada yargılamanın yenilenmesi;
- Hükümlü lehine yargılamanın yenilenmesi nedenleri,
- Sanık / hükümle aleyhine yargılamanın yenilenmesi nedenleri,
Olarak iki farklı şekilde düzenlenmiştir. Her iki durumda yargılamanın yenilenmesi şartları farklılık gösterdiğinden ayrı ayrı incelenmesi gereken konulardır.
Hükümlü Lehine Yargılamanın Yenilenmesi Nedenleri (CMK 311)
CMK 311 ve alt bentlerinde hükümlü lehine yargılamanın nedenleri sıralanmıştır. Buna göre aşağıdaki durumların herhangi birisinin veya bir kaçının varlığı halinde bu kanun yoluna başvurmak mümkündür.
Hükmü Etkileyen Bir Belgenin Sahteliğinin Anlaşılması
Yargılama sırasında kullanılan ve hükmü etkileyebilecek nitelikteki bir belgenin sahte olduğunun anlaşılması durumunda yargılamanın yenilenmesi kanun yoluna başvurulabilir. Başvurunun bu nedene dayandırılabilmesinin en önemli koşulu söz konusu sahte belgenin hükme etki edebilecek nitelikte olması gerektiğidir.
Söz konusu sahte belge dışında hükümlünün üzerine atılı suçu işlediği yönünde başkaca deliller bulunması halinde başvurunun CMK 311/1-a maddesine dayandırılması mümkün değildir. Bu durum hükümlü / sanık lehine bir başvuru niteliğinde olmasının temel nedeni bu belgenin sahteliğinden sanığın haberinin olmamasıdır. Sanığın kendi lehine olacak bir şekilde sahte belge düzenlemesi ve bu belgenin sahteliğinin anlaşılması halinde yazımızın ilerleyen bölümlerinde değineceğimiz sanık aleyhine yargılamanın yenilenmesi söz konusu olacaktır.
Yalan Tanıklık ve Gerçeğe Aykırı Bilirkişilik Nedeniyle Yargılamanın Yenilenmesi
Özellikle ceza hukuku alanında tanık beyanları ile bilirkişi raporları hükme etki edebilecek delil niteliğindedir. Bu nedenle tanıklığın veya bilirkişiliğin gerçeğe aykırı olduğunun sonradan tespit edilmesi yargılamanın yenilenmesi nedenleri arasında sayılmıştır. CMK 311/1-b maddesi gereğince yargılamanın yenilenmesi kanun yoluna başvurulabilmesi için tanığın yeminli olarak dinlenmesi gerekir. Ancak bu durum doktrinde sık sık tartışmalara neden olmaktadır.
Bunun en temel nedeni yeminsiz olarak dinlenen tanığın beyanlarının yargılamanın yenilenmesi başvurusuna konu yapılamayacağıdır. “sadece tanık beyanı ile ceza verilir mi?” başlığımızda da değindiğimiz üzere yeminli veya yeminsiz fark etmeksizin her zaman hüküm üzerinde tanık beyanlarının gerçekliğinin sorgulanması gerektiğini düşünüyoruz. Bu nedenle sadece tanık beyanı ile ceza verilemeyeceğini düşündüğümüzden yeminsiz tanık beyanlarına dayanılarak verilen hükümlerin bu kanun yoluna başvurusu olması gerektiğini düşünüyoruz.
Hükme Katılmış Hakimlerden Birisinin Kurusu Nedeniyle Yargılamanın Yenilenmesi
Hükümlü lehine yargılamanın yenilenmesi nedenlerinden birisi de CMK 311/1-c maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre sanık hakkında hüküm kurulurken yargılamaya katılan hakimlerden herhangi birisinin bu yargılama görevine yerine getirirken görevi ile ilgili suç olarak kabul edilebilecek bir fiil gerçekleştirmesi gerekir. Hakimin görevini yerine getirmesindeki ihmali davranışlar ile sadece disiplin cezaları gerektiren durumlar yargılamanın yenilenmesini gerektirmez. Bu nedenle hakim hakkında bir ceza soruşturması başlatılıp ve bu ceza soruşturmasının neticelendirilerek kararın kesinleşmesi gerekir. Diğer durumlardan farklı olarak bu durumda hakimin işlemiş olduğu ve suç olarak tanımlanan bu fiilin hükmü etkileyip etkilemediği araştırılmamaktadır.
Yargılamanın yenilenmesinin CMK 311/1-c maddesine dayandırılabilmesi için sanık hakkında daha önce verilen hüküm sırasında hakimin bu suçu işlemiş olduğu koşulu yeterlidir.
CMK 311/1-c maddesinin uygulanabilirliği daha çok 15 Temmuz 2016 tarihinden sonra FETÖ üyesi olmaları nedeniyle haklarında ihraç kararı verilen hakimlerin vermiş olduğu durumlarda sorgulanmaya aşlanmıştır
Yukarıda da belirttiğimiz gibi sadece ihraç kararı ile yetinmeyip ayrıca haklarında yapılan ceza kovuşturmaları sonunda hapis cezasına mahkum edilen hakimlerin vermiş olduğu kararlar içinde yargılamanın yenilenmesi yoluna gidilmesi mümkündür. Ancak daha önce verilen mahkumiyet kararının FETÖ üyeliği faaliyetli kapsamında olması gerekir. Bu durum somut ve esaslı deliller ile ortaya konulmaması halinde sanık lehine yargılamanın yenilenmesi talebinin reddedilmesi kuvvetle muhtemeldir. Bu durum daha çok idari yargı yerinde yapılan yargılamalarda ortaya çıkan bir durumdur.
Hükmün Dayandırıldığı Mahkeme Kararının Ortadan Kaldırılmış Olması Nedeniyle Yargılamanın Yenilenmesi
Bazı durumlarda yargılamanın yenilenmesi konu olan mahkeme hükmü daha önce başka bir mahkeme tarafından verilmiş ve kesinleşmiş mahkeme hükmüne dayandırılabilir. Bu şekilde sanık hakkında hüküm kurulurken daha önce verilen başka bir hüküm dikkate alınması halinde ve bu hükümde yine benzer bir kanın yolu ile ortadan kaldırılması durumunda CMK 311/1-d maddesi uyarınca yargılamanın yenilenmesi kanun yoluna başvurulabilecektir.
CMK 311/1-d maddesinde yer alan ve ceza hükmünün dayandırıldığı mahkeme hükmü hukuk mahkemelerine ait bir hüküm olması gerekir. Her iki mahkeme arasında illiyet bağının bulunması en önemli koşuldur. Genellikle bu durum hukuk mahkemesi tarafından verilen hükmün ceza davasında delil olarak kullanılması durumlarında söz konusu olur.
Yeni Delil ve Olayların Bulunması Nedeniyle Yargılamanın Yenilenmesi
Sanık hakkındaki hükmün kesinleşmesinden sonra ortaya çıkan yeni olaylar veya yeni delillerde yargılamanın yenilenmesi talebine konu olabilir. Yargılamanın yenilenmesi CMK 311/1-e maddesine dayandırılabilmesinin en önemli koşulu sonradan ortaya çıkan bu delil veya olayların diğer deliller ile veya tek başlarına değerlendirildiklerinde sanığın beraatı veya daha hafif cezayı alabileceği sonucu doğurabilecek nitelikle olmasıdır.
Daha önce var olan ancak mahkeme tarafından bilinmeyen her türlü delil de yeni delil olarak kabul edilir.
Yeni Delillerin Ortaya Çıkmış Olması Nedeniyle Yargılamanın Yenilenmesi Yargıtay Kararı
06.04.2022 tarihinde kesinleşen Samsun 1. Ağır Ceza Mahkemesinin, 08.10.2021 tarihli ve 2021/382 Esas, 2021/572 Karar sayılı kararına karşı hükümlü müdafiinin yeniden yargılama talebinde bulunması üzerine Samsun 1. Ağır Ceza Mahkemesinin, 23.06.2022 tarihli Ek kararı ile hükümlü hakkında yeniden yargılanma talebinin reddine karar verildiği, Samsun 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 07.07.2022 tarihli ve 2022/110 değişik iş sayılı kararı ile ”yargılamanın yenilenmesine dair hükümlü müdafiinin dilekçeye ek olarak ibraz edilen 25.02.2016 tarihli Konya Asker Hastanesi Baştabibliğinin “İleri derecede antisosyal kişilik bozukluğu” raporu ile İleri derecede antisosyal kişilik tanısı nedeniyle TSKSYY’nin B/17 F-1 maddesi gereğince ”askerliğe elverişli değildir” işlemi yapılan 05.10.2016 tanzim tarihli Terhis Belgesi ve mahkemesince yapılan yargılama aşamasında da anılan hususun ileri sürülmediğinin anlaşılması karşısında, hüküm tarihinde mahkemesince bilinmeyen ve sonradan ortaya çıkan bu durum nedeniyle, hükümlünün 5237 sayılı Kanun’un 32. maddesi uyarınca işlediği fiilin hukukî anlam ve sonuçlarını algılayamadığının veya bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneğinin önemli derecede azalmış olup olmadığının Adli Tıp Kurumunca tespiti lüzumunun bulunması gerektiğinden bahisle, yargılamanın yenilenmesi talebinin kabulüne karar verilip bu yönde rapor alınması gerektiği gözetilerek itirazın kabulüne” karar verilmiştir.
4. Samsun 1. Ağır Ceza Mahkemesinin, 10.10.2023 tarihli ve 2022/331 Esas, 2023/473 Karar sayılı kararı ile hükümlü … hakkında yapılan yeniden yargılama sonucunda esasa etki edecek nitelikte delil bulunamadığı anlaşıldığından, Samsun 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 08.10.2021 tarihli ve 2021/382 Esas, 2021/572 Karar sayılı ilamı ile sanık hakkında kasten öldürme suçundan verilen müebbet hapis cezasına ilişkin hükmün 5271 sayılı Kanun’un 323/1. fıkrası uyarınca onaylanmasına karar verilmiştir.
II. TEMYİZ SEBEPLERİ
Hükümlü müdafiinin temyiz sebepleri özetle; sanık hakkında ceza verilmesine yer olmadığına kararı verilmesi gerektiğine, kararın usul ve yasaya aykırı olduğuna, sanık hakkındaki Adli Tıp raporunun hatalı ve eksik olduğuna, sanığın müşahade ve gözlem altında tutulması gerektiğine ilişkindir.
III. GEREKÇE
Yargılamanın yenilenmesi talebinin kabulü ile yeniden yapılan duruşma sonucunda, alınan raporların yeterli ve hüküm kurmaya elverişli olduğu, eksik incelemenin söz konusu olmadığı, yargılanmanın yenilenmesini gerektirir bir neden bulunmadığının dava dosyası kapsamına uygun ve gerekçeleri denetime imkân verecek şekilde tutanaklara yansıtılarak mahkemece kabul ve takdir kılınan önceki hükmün onaylanmasına dair kararda hukuka aykırılık bulunmadığı anlaşılmıştır.
Yargıtay 1. Ceza Dairesinin 09.10.2024 tarih, 2024/5442 esas ile 2024/6394 sayılı kararı
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Kararı Sonrası Yargılamanın Yenilenmesi
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kararı sonrası, ülkemiz mahkemeleri tarafından verilen bu kararın İnsan Hakları ve Ana hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşmeye aykırı olduğunun yönünde olması gerekir. Bu durumda verilen kararın kesinleşmesinden sonra 1 (bir) yıl içinde yargılamanın yenilenmesi talebinde bulunulabilir.
Ancak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin bütün kararları yeniden yargılamayı gerektirir nitelikte olması beklenemez. Bu kararların ülkemizde verilen mahkeme kararını esas olarak etkiliyor olması gerekir.
Örneğin uzun tutukluluk süresi nedeniyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvuruda bulunmak mümkündür. Ancak bu uzun tutukluluk süresi tazminat yükümlülüğünü gerektirse de yeniden yargılamaya konu olamamaktadır. Tıpkı yargılamanın yenilenmesi CMK 311/1-e maddesinde olduğu gibi hükümlünün beraatını ya da daha hafif cezayı alması gerektiği kararlarda söz konusu olur.
Yargılamanın Yenilenmesi Yargıtay Kararı
Tasarlayarak adam öldürmeye azmettirme suçundan hükümlü …’ın, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun (5237 sayılı Kanun) 38/1. maddesi delaletiyle 82/1-a ve 62. maddeleri uyarınca müebbet hapis cezası ile cezalandırılmasına dair Bakırköy 4. Ağır Ceza Mahkemesinin 20.09.2006 tarihli ve 1998/3 Esas, 2006/263 sayılı kararının Yargıtay 1. Ceza Dairesinin 05.02.2008 tarihli ve 2007/4991 Esas, 2008/685 Karar sayılı ilamı ile bozulmasını takiben, yeniden yapılan yargılama neticesinde sanığın 5237 sayılı Kanun’un 38/1. maddesi delaletiyle 82/1-a ve 62. maddeleri uyarınca müebbet hapis cezası ile cezalandırılmasına dair Bakırköy 4. Ağır Ceza Mahkemesinin 07.07.2008 tarihli ve 2008/17 Esas, 2008/317 sayılı kararının Yargıtay 1. Ceza Dairesinin 20.10.2009 tarihli ve 2009/3094 Esas, 2009/6051 Karar sayılı ilamı ile onanmasına karar verilmiştir.
B. Hükümlü müdafii tarafından, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin 13.10.2020 tarihli ve 35935/10 başvuru sayılı, KORKMAZ/Türkiye (35935/10) sayılı kararı ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin (AİHS) 6/1 ve 6/3-c maddelerinde düzenlenen âdil yargılanma hakkına aykırı davranıldığı gerekçesi ile sözleşmenin ihlâl edildiğine ilişkin kararında sanığın yargılanması sırasında İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşmenin ihlâl edildiğinin tespit edildiğinden bahisle, 5271 sayılı Kanun’nun 311/1-f maddesine göre yargılanmanın yenilenmesi talebinde bulunulmuş, anılan talep Bakırköy 4. Ağır Ceza Mahkemesinin 26.07.2021 tarihli ve 2008/17 Esas, 2008/317 sayılı ek kararına karşı yapılan itirazın reddine yönelik mercii Bakırköy 5. Ağır Ceza Mahkemesinin 09.09.2021 tarihli ve 2021/577 değişik iş sayılı kararı ile reddedilmiştir.
C. Bakırköy 5. Ağır Ceza Mahkemesinin 09/09/2021 tarihli ve 2021/577 değişik iş sayılı kararının, Yargıtay 1. Ceza Dairesinin 26.09.2022 tarihli, 2022/7823 Esas, 2022/85929 Karar sayılı kararıyla kanun yararına bozulması üzerine yapılan yargılama sonucunda, 16.05.2023 tarihli ve 2022/462 Esas, 2023/227 Karar sayılı karar ile 5271 sayılı Kanun’un 323/1 maddesi uyarınca yargılanmanın yenilenmesi talebinin esastan reddiyle Bakırköy 4. Ağır Ceza Mahkemesinin 07.07.2008 tarihli ve 2008/17 Esas, 2008/317 Karar sayılı hükmünün onaylanmasına karar verilmiştir.
Yargıtay 1. Ceza Dairesinin 30.09.2024 tarih, 2023/6884 esas ile 2024/6106 sayılı onama kararı
İlgili Yargıtay kararından da anlaşılacağı üzere Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin vermiş olduğu karar sadece adil yargılamaya ilişkin olması nedeniyle yerel mahkeme tarafından yeniden yargılama şartları oluşmaması nedeniyle verilen red kararı yüksek mahkeme tarafından onanmıştır.
Sanık / Hükümlü Aleyhine Yargılamanın Yenilemesi
Uygulamada sık karşılaşılan bir başvuru olmasa da zaman zaman sanık / hükümlü aleyhine yargılamanın yenilenmesi mümkündür. Hükümlü lehine yargılamanın yenilenmesi nedenleri ile benzerlik göstermesi nedeniyle sadece ana başlıklar halinde bu nedenleri sıralamayı yeterli görüyoruz.
- Duruşmada sanığın veya hükümlünün lehine ileri sürülen ve hükme etkili olan bir belgenin sahteliği anlaşılırsa
- Hükme katılmış olan hâkimlerden biri, aleyhine ceza kovuşturmasını veya bir ceza ile mahkûmiyetini gerektirecek nitelikte olarak görevlerini yapmada sanık veya hükümlü lehine kusur etmiş ise
- Sanık beraat ettikten sonra suçla ilgili olarak hâkim önünde güvenilebilir nitelikte ikrarda bulunmuşsa
CMK 311 Maddesi Nedir?
CMK 311 maddesi yukarıda da ayrıntılı şekilde değindiğimiz gibi sanık lehine olan yargılamanın yenilenmesi nedenlerini belirtmektedir. Ceza hukukumuzda sadece bu kanun yolu sanık lehine öngörülmemiş ayrıca CMK 314 maddesinde de sanık veya hükümlü aleyhine yeniden yargılama da düzenlenmiştir.
Yargılamanın Yenilenmesi Ne Kadar Sürer?
Yargılamanın yenilenmesi dilekçesinin ilgili mahkeme ulaşmasından sonra öncelikle talebin yerinde olup olmadığı yönünde bir karar verilir. Bu tür kararlar genellikle herhangi bir araştırma ve inceleme veya delil toplama gereksinimi bulunmaması durumunda 15 – 20 gün içerisinde verilir.
Yeniden yargılamanın kabul görmesi sonrasında ise daha önce yapılan yargılamada kovuşturmanın büyük aşaması tamamlanmış olduğundan yeniden yargılama sonucu devam olunacak davalar diğer davalara nazaran daha kısa sürmektedir. Yine de buna rağmen kesin bir süre belirtmemiz oldukça zordur.
Yeniden Yargılama Şartları Nelerdir?
Yeniden yargılama şartları genel olarak CMK 311 maddesinin alt bentlerinde sıralanmıştır. Genel olarak hükümlü / sanık lehine ve aleyhine (CMK 314) olarak iki farklı şekilde yeniden yargılama şartları vardır.
Sanık Lehine Yargılamanın Yenilenmesi Şartları
- Hükmü etkileyen ve duruşmada kullanılan bir belgenin sahteliğinin anlaşılması (CMK 311/1-a)
- Tanık veya bilirkişinin hükümlü aleyhine beyanda bulunduğu veya oy kullandığı anlaşılması halinde. (CMK 311/1-b)
- Hükme katılan hakimlerden birisinin görevi nedeniyle işlemiş olduğu suçtan dolayı hüküm giymiş olması (CMK 311/1-c)
- Ceza hükmüne dayandırılan hükmün başka bir mahkeme hükmü ile ortadan kaldırılması CMK 311/1-d)
- Yeni olaylar ve delillerin ortaya çıkması
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından konuya ilişkin ihlal kararı verilmiş olması (CMK 311/1-e)
Hükümlü / Sanık Aleyhine Yargılamanın Yenilenmesi Şartları
- Duruşmada hükümlü lehine kullanılan bir belgenin sahteliğinin anlaşılması
- Hükme katılan hakimlerden bir veya bir kaçının sanık lehine hükmü etkileyecek şekilde görevini yerine getirmesinde suç işlemiş olması
- Sanık hakkında beraat kararı verilmesinden sonra sanığın hakim önünde suçunu sonradan ikrar etmesi
Yargılamanın Yenilenmesi İnfazı Durdurulur Mu?
Sadece yeniden yargılama başvurusu yapılmış olması infazı durdurmaz. Ancak yargılamanın yenilenmesi dilekçesinde belirtilen hususların mahiyetine ve yargılamanın yenilenmesi nedenlerinin niteliğine göre mahkeme infazın durdurulmasına da karar verebilir. Mahkemeye sunulacak olan yargılamanın yenilenmesi dilekçesi ile infazın durdurulmasının talep edilmesi hatta sanık hakkındaki hükmün infaz aşamasına geçilmesi halinde tahliyesinin talep edilmesi yararlı olacaktır.
Yargılamanın Yenilenmesi Talebinde Kimler Bulunabilir?
Buna ilişkin gerekli düzenlemeler CMK 313 maddesinde yapılmıştır. Hükümlü / sanık sağ olması halinde bizzat kendisi tarafından veya vekili tarafından bu kanun yoluna başvurulabilir. Hükümlünün ölmesi halinde ise;
- Eşi
- Altsoyu
- Üstsoyu
- Kardeşleri
Ölen hükümlü adına bu kanun yoluna başvurabilecektir. Bunlar haricinde yukarıda bulunan kişilerin hiç birisinin bulunmaması durumunda Adalet Bakanlığı tarafından da gerek görülmesi halinde yeniden yargılama kanun yoluna başvuruda bulunmak mümkündür.
Yargılamanın Yenilenmesine Ne Zaman Başvurulur?
Bunun için yasalarımızda bir süre düzenlenmemiştir. Yukarıda sıralamış olduğumuz yeniden yargılama şartlarının oluştuğunu düşünen herkes makul bir süre içerisinde kararı veren mahkemeye yargılamanın yenilenmesi dilekçesi ile başvuruda bulunabilir. Bu konuda sürelere ilişkin tek kısıtlama CMK 311/1-f maddesinde yer alır. Bu durumda ise Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kararının kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içerisinde başvuruda bulunmak gerekmektedir.
Hükmün İnfazından Sonra Yargılamanın Yenilenmesi Talebinde Bulunulabilir Mi?
Yeniden yargılama kanun yoluna başvurabilmek için hükmün infaz edilip edilmediği hatta başvuru tarihinde infaz ediliyor olup olmasının bir önemi yoktur. Yukarıda belirtmiş olduğumuz yargılamanın yenilenmesi nedenlerinin varlığı halinde her zaman bu kanun yoluna başvurmak mümkündür.
Yargılamanın Yenilenmesi Hangi Mahkemeden İstenir?
Yargılamanın yenilenmesi kural olarak daha önce hükmü veren mahkemeden talep edilir. Yine Yargıtay’ın doğrudan kurmuş olduğu hükümlerde de başvurular ilgili Yargıtay dairesine yapılır. Yeniden yargılama şartlarına ilişkin taleplerin ve nedenlerin varlığının diğer bir ifade ile talebin kabul edilip edilmeyeceğine duruşma yapılmaksızın karar verilir.
Yargılamanın Yenilenmesi Taleplerinin Reddine Karşı Ne Yapılabilir?
Yeniden yargılama şartlarının oluşmadığı veya başkaca bir nedene dayalı olarak mahkeme tarafından bu talebin reddedilmesi mümkündür. Bu durumda talepte bulunan kişinin, yine aynı mahkemeye sunacağı itiraz dilekçesi ile yeniden yargılama talebinin reddine karşı karara itiraz etme hakkı vardır.
Yargılamanın Yenilenmesi CMK 311 Yargıtay Kararı
Yargılamanın yenilenmesi, olağanüstü kanun yolu olarak CMK’nun 311.vd maddelerinde düzenlenmiş olup, CMK’nun 23/3 maddesinde de yargılamanın yenilenmesi halinde önceki yargılamada görev alan hakimin aynı işte görev alamayacağı belirtilmiştir.
CMK’nun 311. maddesinde hükümlü lehine yeniden yargılama nedenleri belirtilmiş olup, CMK’nun 318. maddesine göre yeniden yargılama talebinin mahkemeye gelmesi üzerine, yeniden yargılama talebinin kabule değer olup olmadığına duruşmasız olarak karar verileceği, CMK’nun23/3 maddesine göre, kabule değerlik konusunda önceki hükmü veren hakim tarafından karar verilemeyeceği, bu nedenle başka bir hakimin görevlendirilmesi ile bu hakim tarafından CMK’nun 318. maddesi uyarınca karar verilmesi gerektiği, görevlendirilecek hakim tarafından yeniden yargılama talebinin kabule değer olmadığına karar verilmesi halinde, CMK’nun 319. maddesi uyarınca yeniden yargılama talebinin kabule değer olmadığına itiraz yolu açık olmak üzere karar verileceği, aksi halde, yani yeniden yargılama talebinin kabule değer olduğu sonucuna varılması halinde yeniden yargılama istemine karşı bir diyeceği var ise yedi gün içinde bildirmesi için Cumhuriyet savcısına ve ilgili tarafa bildirilmesi gerektiği, CMK’nun 320. maddesi uyarınca delillerin toplanması işlemi yerine getirilerek, yine Cumhuriyet savcısından ve hakkında hüküm kurulmuş olan kişiden yedi gün içinde görüş ve düşüncelerinin bildirilmelerinin istenilmesi, toplanan deliller çerçevesinde CMK’nn 321. maddesi uyarınca yeniden yargılama isteminin esassız olması durumunda talebin duruşma yapılmaksızın reddedileceği, aksi halde duruşma açılarak yapılacak duruşma sonucunda, önceki hükmün onaylanması ya da hükmün iptali ile dava hakkında yeniden hüküm verilmesi gerektiği düzenlenmiştir.
Somut olayda, yukarıda belirtilen yasal prosedüre uyulmaması, açıkça belirtilmese de yeniden yargılama talebinin değerlendirilmesine ilişkin 08/07/2019 tarihli, 2017/891 Esas, 2018/312 Karar sayılı ek kararın CMK’nun 23/3. maddesine aykırı olarak hükmü veren hakim K2 tarafından verilmesi,
Kabule göre de, yeni hüküm kurulduğu dikkate alındığında, yeni hükmün duruşma açılarak ve önceki hüküm iptal edilerek kurulması gerektiğinin gözetilmemesi,
Yasaya aykırı, O yer Cumhuriyet Savcısının istinaf başvurusu bu itibarla yerinde görülmekle, ek kararla verilen ve sair yönleri incelenmeyen beraat hükmünün CMK’nın 280/1-e ve 289/1-b maddeleri gereğince BOZULMASINA,
Ankara Bölge Adliye Mahkemesinin 15.09.2020 tarih, 2019/10032 esas ile 2020/1512 sayılı kararı
Yargılamanın Yenilenmesi Başvuru Süresi
Bu konuda CMK 311 ve devamı maddeleri uyarınca kesin bir süre belirtilmemiştir. Bu nedenle CMK 311/1-f maddesi hariç olmak üzere yargılamanın yenilenmesi zamanaşımı süresi bulunmamaktadır. Anayasa mahkemesinin konuya ilişkin vermiş olduğu kararın kesinleşmesinden sonra 1 yıllık süre içerisinde başvuruda bulunulması gerekmektedir.
CMK 311 Yargılamanın Yenilenmesi Dilekçesi
… Ağır / Asliye Ceza Mahkemesine
Esas No :
Karar No :
Sanık :
Vekil :
Dava Konusu : Yargılamanın Yenilenmesi ve İnfazın Durdurulması
Açıklamalar :
Müvekkilimiz … hakkında mahkemenizin … tarih ve … sayılı kararı ile … suçundan … yıl … ay … gün hapis cezası yönünde mahkumiyet hükmü kurulmuştur.
Tarafımızda yapılan temyiz / istinaf başvurusu sonrası müvekkilimiz hakkında verilen hüküm Yargıtay … Ceza Dairesinin … tarih ve … sayılı kararı ile onanarak verilen hapis cezasının infaz aşamasına geçilmiştir.
Bilindiği üzere CMK 311/1-b uyarınca;
“Yemin verilerek dinlenmiş olan bir tanık veya bilirkişinin hükmü etkileyecek biçimde hükümlü aleyhine kasıt veya ihmal ile gerçek dışı tanıklıkta bulunduğu veya oy verdiği anlaşılırsa”
Yargılamanın yenilenmesi başvurusunda bulunulabilecektir. Tanık …’ın mahkemenizde hükme etki edebilecek beyanları doğrultusunda yine tarafımızca “yalan tanıklık” suçundan ihbarda bulunulmuş ve yapılan soruşturma sonrasında … Asliye Ceza Mahkemesinde … hakkında yalan tanıklıktan kovuşturma yapılmıştır.
… hakkında … Asliye Ceza Mahkemesince yapılan kovuşturma sonunda üzerine atılı suçu işlediği yönünde … yıl … gün … ay hapis cezası hükmü kurulmuştur. Tanık hakkında kurulan bu hüküm … tarihinde kesinleşmiştir.
Tanığın mahkemenizde … tarihinde vermiş olduğu beyanlarının yine başka bir mahkeme tarafından asılsız olduğunun tespit edilmesine bağlı olarak ve bu beyanların diğer deliller ile birlikte hükmü etkileyecek nitelikle olmasına bağlı olarak yargılamanın yenilenmesini kanun yoluna başvurmak zorunluluğu doğmuştur. Bu nedenle yeniden yargılama şartları oluşmuştur.
Sonuç ve Talep :
- Yargılamanın yenilenmesi talebimizin kabulüne
- Yapılacak olan ikinci yargılama nedeniyle müvekkilimizin üzerine atılı suçlamadan dolayı beraat etmesi kuvvetle muhtemel olması nedeniyle infazın durdurularak TAHLİYESİNE karar verilmesini talep ederiz .
Deliller :
Mahkemenizin … esas ve … karar sayılı dava dosyası
Mahkemesinin … esas ve … karar sayılı dava dosyası
Sanık Vekili
Yargılamanın Yenilenmesi Dilekçesinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Özellikle ceza dava dosyalarında her olayın oluş şekli, sanığın üzerine atılı suçun mahiyeti ve mevcut delil durumları farklılık gösterir. Bu nedenle tüm vakıalar için maktu bir yargılamanın yenilenmesi dilekçesi oluşturulması mümkün değildir. Yukarıda hazırlamış olduğumuz yargılamanın yenilenmesi dilekçesinden de anlaşılacağı üzere talep CMK 311/1-b maddesine dayandırılmıştır. Bu nedenle başka dava dosyaları için hazırlanacak olan yenileme taleplerindeki içerikler de farklılık gösterebilir. Yeniden yargılama şartlarının oluşup oluşmadığının tespiti oldukça kapsamlı bir hukuki konudur. Bu konuda uzman bir hukukçu desteği alarak başvuruda bulunmak daha sağlıklı olacaktır.
