Uyuşturucu Çeşitleri ve Etkileri

Uyuşturucu çeşitleri genel olarak kullanım amacı, etkileri ve üretilmiş olduğu hammaddelerine göre değişiklik gösterir. Bütün uyuşturucu çeşitlerinin asıl amacının dışında kullanılması ceza hukuku açısından ciddi yaptırımlara tabidir.

Meydana getirmiş olduğu ani duygu değişiklikleri veya kullanmadığında kendisini gösteren yoksunluk belirtileri kişiyi suç işlemeye kadar yöneltecek zararlı maddeler arasında yer alır. Yazımızın ilerleyen bölümlerinde uyuşturucu çeşitleri ve etkileri başlığında daha detaylı değineceğimiz şekildeki etkileri ceza hukuku açısından önemlidir.

Özellikle Türk Ceza Kanununun 188 maddesinde yer alan “uyuşturucu madde imal ve ticareti” suçunda uyuşturucu çeşidinin belirlenmesi failin hukuki statüsünün de belirlenmesinde önemlidir. Şöyle ki yazımızın ilerleyen bölümlerinde değineceğimiz suça konu uyuşturucu çeşitlerinin sentetik uyuşturucu maddelerden olması halinde fail hakkında verilecek olan ceza yarı oranında arttırılmaktadır.

Son yıllarda ülkemizde uyuşturucu madde kullanımında fark edilir bir artış gözlemlenmiştir. Hukukçu olarak uyuşturucu madde ile mücadelede sadece cezai önlemleri yeterli bulmamaktayız. Bunun yanında toplumsal bilinçlenme ile önleyici ve rehabilite edici uygulamaların uyuşturucu madde ile mücadelede daha etkili olacağını düşünmekteyiz. Bu nedenle uyuşturucu çeşitleri ve etkileri ve uyuşturucu madde suçları kısmen de olsa bilinçlendirme amacı ile bu yazıyı hazırladık.

Uyuşturucu Çeşitleri ve Etkileri Nelerdir?

Uyuşturucu çeşitlerinin belirlenmesinde daha çok söz konusu zararlı maddenin doğal veya sentetik olması dikkate alınmıştır.

Doğal Uyuşturucu Çeşitleri

Doğal uyuşturucu çeşitleri, daha çok bitki ve bitki türü mantarlardan elde edilen diğer uyuşturucu maddeler gibi uzun bir üre tıbbi tedavide kullanılan maddeler gibi günümüzde amacından büyük ölçüde koparak amacı dışında kullanılarak ciddi sağlık sorunlarına neden olacak ölçüde kullanılmaya başlanmıştır.

Günümüzde sık karşılaşılan ve ayrıca kontrollü bir şekilde tıbbi tedavi dışında kullanılması ceza hukuku açısından suç olarak tanımlanmış doğal uyuşturucuları aşağıdaki gibi özetleyebiliriz.

Esrar

Doğal uyuşturucu çeşitleri ve etkileri göz önüne alındığında ilk sırada “esrar” gelir. Ülkemizde esrar olarak bilinen bu zararlı maddenin asıl adı “cannabis satina’ bitkisidir. İçerisinde yoğun bir şekilde bulunan “Tetrahidrokanabinol” maddesi doğrudan sinir sistemine etki eder. Kullanıcının o anki psikolojik durumuna göre değişik etkiler gösterebilir. Bu etkiler genellikle kendisini mutluluk, ağlama, hüzünlenmesi veya endişelenme şeklinde gösterir. Kullanımında yoğun olarak yaşanan bu duygular ani değişikliklerle kendisini gösterebilir. Bu durumda sürükle kullanımında ciddi psikolojik sorunların ortaya çıkmasına neden olur.

Tıpkı sağlık açısından yine zararlar maddeler arasında yer alan sigara gibi sarma yolu ile dumanından haz alınır. Bazı ülkelerde kontrollü bir şekilde kullanımı yasal olarak kabul edilse de, esrar kullanımı ülkemizde yasaklı / zararlı maddeler arasında yer alıp, kullanımı, bulundurulması veya üretilmesi ceza kanunumuza göre ayrı ayrı suç olarak tanımlanmıştır.

Afyon

Doğal uyuşturucu çeşitleri arasında yer alan bir başka bitki ise Afyon’dur. Bu gün tıbbi tedavi dışında özellikle unlu mamuller kategorisinde yer alan yemeklerde kullanılsa da bu amaçları dışında zararla madde olarak da kabul edilecek ölçüde uyuşturucu madde amacıyla kullanıldığına da sık sık rastlanır.

İçerisinde bulunan morfin, tebain ve kadein gibi maddeler yine yatıştırıcı ve ağrı kesici özelliğe sahiptir. Uzun yıllar tıbbi tedavi için kullanılan diğer uyuşturucu çeşitleri gibi Afyon’da artık daha çok bu tıbbi tedavi dışında zararla madde olarak nitelendirdiğimiz uyuşturucu madde olarak kullanılmaya başlanmıştır. Çiğnenerek veya esrarda olduğu gibi dumanı solunmak suretiyle kullanılan bu yasakla maddenin psikolojik etkilerinin yanı sıra oldukça fazla fiziksel zararları da vardır.

Koka

Erythroxylum Coca olarak bilinen bitki iklim koşulları bakımından ülkemizde yetişmemektedir. Buna karşın nadir de olsa uyuşturucu suçlarına konu olan uyuşturucu çeşitleri arasında yer alır. Koka bitkisinin yapraklarından elde edilen bu madde bir takım kimyasal işlemlerden geçirilmesi sonucu uyuşturucu madde özelliğine sahip olur. Tıpkı esrarda görüldüğü gibi ani ve farklı duygu değişimleri yaşanmasına denen olan uyuşturucu çeşitleri arasında yer alır. Kişideki öz güven duygusunu arttırma özelliğine sahip olması nedeniyle sık sık terör olaylarından önce kullanıldığına rastlanılmaktadır.

Sentetik Uyuşturucu Çeşitleri

Doğal uyuşturucu çeşitleri üzerinde laboratuvar ortamlarında ayrıca zararlı kimyasallar eklenmesi sonucu elde edilen zararlı ve yasaklı maddelerdir. Bu özelliği itibariyle doğal uyuşturuculara nazaran sağlık açısından çok daha fazla zararlıdırlar. Bu nedenle ceza kanunumuz doğrudan uyuşturucu maddenin kendisini üretilmesine ve nakledilmesini cezai müeyyidelere bağlamamıştır. Bunun dışında sentetik uyuşturucuların elde edilmesinde kullanılan diğer bileşenleri de uyuşturucu madde suçları arasında kabul etmiştir.

Uyuşturucu madde kullanma suçu veya uyuşturucu madde imal ve ticareti suçlarına sıkça konu olan sentetik uyuşturucu çeşitleri ve etkileri ise özetle aşağıdaki gibidir.

Metamfetamin

Metamfetamin diğer uyuşturucu çeşitlerinden ayıran en önemli özellik sinir sistemini doğrudan ve hızlı bir şekilde etkilemesidir. Ülkemizde daha çok “MET” ve “KRİSTAL” olarak tabir edilen bu zararlı madde oldukça yüksek bağımlılık hissi yaratır. Diğer zararlı maddelerde gösterilen etkilerin hemen hemen tamamı Metamfetamin kökenli uyuşturucu maddelerde de görülür. Hatta bu etkilerin yoğunluğunu bir sıralamaya tabi tuttuğumuzda metamfetaminin ilk sıralarda yer alan uyuşturucu çeşitleri arasında yer aldığını da söyleyebiliriz.

Kişide meydana getirmiş olduğu aşırı enerji kap ritimlerinde ani düzensizliğe neden olur. Bu nedenle doz aşımında kullanıcı kap krizi geçirme hatta inme gibi ciddi ölümcül sonuçlarla karşı karşıyadır. Tablet şeklinde oral yolla alınabileceği gibi burundan çekilmesi, duman yoluyla alınması gibi farklı kullanım şekilleri vardır. Özellikle aşırı bağımlıların doğrudan damar yolu ile vücutlarına enjekte etmeleri etkilerini daha hızlı gösterip, riskleri arttırdığı gibi aynı enjektörün farklı kişiler tarafından kullanılması tedavisi mümkün olmayan hepatit ve HIV virüsü (AIDS) hastalıklarının görülmesine sebebiyet verebilecektir.

Ecstasy

Yine laboratuvar ortamında farklı bileşenlerin bir araya getirilmesiyle üretilen uyuşturucu çeşididir. Daha çok tablet ve kapsül şeklinde üretilen ecstasy son yıllarda kullanımı artan uyuşturucu çeşitleri arasında yer alır.

İçerisinde bulunan “3,4 metilendioksi – Metamfetamin” maddesi laboratuvar ortamında sağlık derecesinde oynamalar yapıldığında tek ve küçük bir kapsülün kullanılması halinde doz aşımı etkisi yaratabilecektir. İçerisinde bir çeşit Metamfetamin de bulundurduğundan yukarıda detaylandırdığımız uyuşturucu madde çeşidi ile benzer etkileri gösterir. Duyguları aşırı yoğunlaştırması nedeniyle genç beyinlerin kendi aralarında “uyuşturucu partisi” olarak adlandırdıkları yasak toplantılarda sık sık kullanıldığına rastlanmaktadır.

Bonzai

Uyuşturucu çeşitleri arasında sentetik grubunda yer alan bir başka zararlı madde ise bonzaidir. Yapılışı yine esrar gibi bitki kökenli olup, laboratuvar ortamında diğer kimyasallarla karıştırılarak uyuşturucu haline getirilir. Paranoya gibi etkileri yoğun şekilde yaşatan bonzai kullanımının artması ile oldukça farklı psikolojik sorunlara da neden olmaktadır.

Bunların başında şizofreni ile depresyon gelse de kulanım anındaki depresyon zararlı maddenin etkisi ile kişiyi intihara kadar sürükleyebilmektedir. Yoğun halüsinasyon hali kişiyi kullanım anında farklı suçları işlemeye itmektedir. Bu özelliği itibariyle esrar gibi zararlı maddelerin kullanımının kısmen yasal olduğu ülkelerde bonzai üretimi, kullanımı ve satışı oldukça ağır cezai müeyyidelere bağlanmıştır.

Yarı Sentetik Uyuşturucu Çeşitleri

Yukarıda yapmış vermiş olduğumuz bilgilerden de anlaşılacağı üzere bir takım uyuşturucu çeşitleri üretimindeki hammaddelere göre değişiklik gösterir. Bazı uyuşturucu çeşitleri ise her iki özelliği barındırır. Bu özelliğe sahip en sık bilinen zararlı madde ise eroindir.

Eroin

Eroin, opiyat grubunda yer alan bir uyuşturucu çeşididir. Haşhaş bitkisinin morfin gibi kimyasallarla işlenmesi ile üretilir. Bu özelliği nedeniyle kişide ağır bir rahatlama hissi uyandırır. Toz halinde burundan çekilerek ya da sigara gibi şekillerde içilmesi mümkündür. Ancak damar yolu ile kullanımı daha sıktır. Bu nedenle diğer damar yolu ile alınan uyuşturucu çeşitleri gibi eroinde de kullanan kişiler arasında farklı hastalıkların bulaşmasına neden olabilecektir.

Eroinin aşırı dozda kullanımında ölüm olaylarının yaşandığını sıklıkla duymuşuzdur. Bunun en büyük nedeni solunum yetmezliğine neden olmasıdır. Eroini diğer uyuşturucu çeşitlerinden ayıran bir başka özelliği ise tedavisinin oldukça güç ve zaman almasıdır. Kişinin içinde bulunduğu yoksunluk hissi intihara kadar sürükleyebilecek boyuttadır.

En Zararlı Uyuşturucu Çeşitleri

Uyuşturucu çeşitlerinin tümünün hem fiziksel hem de psikolojik olarak zararlı olduğundan kuşku yoktur. Ancak sentetik grubunda yer alan uyuşturucuların psikolojik etkilerinin yanında fiziksel olarak da farklı zararları vardır. Bu sentetik grubunda yer alan uyuşturucu çeşitleri doz aşımının fazla olması halinde ölümle sonuçlanacak kadar ciddi sağlık etkileri vardır. Bunun dışında diğer tüm zararlı maddelerde olduğu gibi uzun süre kullanımında farklı sağlık sorunları da kişide görülmeye başlayacaktır.

Uyuşturucu Çeşitlerinde Bağımlılık Süreci

Uyuşturucu bağımlılığı kişinin bu zararlı maddeyi kullanmaya devam etmesi sonucu kendisini gösteren bir hastalıktır. Bu gün her hastane biriminde illerde hatta ilçelerde madde bağımlılığı konusunda hizmet veren kuruluşlar bulunmaktadır. Bu kuruluşların yoğunlu da bize bir kez daha bu zararları maddelerin etkilerini anlatmaktadır.

Bütün uyuşturucu çeşitleri için geçerli olmakla beraber genel olarak bağımlılık süreçleri aşağıdaki aşamalardan ibarettir.

İlk Deneyimleme

Kişi içinde bulunduğu ağır depresyon hali, merak veya özenmeye bağlı olarak farklı etkenlerle bu zararlı maddeler ile tanışmaktadır. Çoğu zaman ilk defa kullanımın bir zarar vermeyeceği ve ileride bağımlı olmayacağı varsayımı ile bireyler hareket edeler. Buna karşın bu düşüncelerinin yerinde olmadığını kısa zamanda anlarlar. İlk deneyimlemeye en büyük etkenler ise merak ve diğer madde bağımlısı olan arkadaş ortamlarında bulunma gelir.

Bu aşamada kişi tam olarak bir “bağımlı” olarak nitelendirilmese de bütün bağımlılık süreçleri ilk olarak deneyimleme ile başlar ve sonraki aşamalar ile devam eder. Bağımlılık yolunda ilerlenmesinde ilk deneyimleme aşamasında kullanılan uyuşturucu madde çeşidinin de önemi büyüktür. Kişi bu zararlı maddeden haz alması halinde tekrar deneyecek ve zamanla bu tekrarlar sürekli kullanım aşamasına geçecektir.

Düzenli Kullanım Aşaması

Kişinin bağımlılık aşamasına geçmeden önce bulunduğu aşamayı ifade eder. Bu nedenle bağımlı olmadan önce kişinin rehabilite olması açısından en önemli aşamadır. Bu aşamada kişi ilk deneyimlemiş olduğu veya başkaca haz verici uyuşturucu maddeleri düzenli veya belirli aralıklarla kullanmaya devam eder.

Zamanla kullanma sıklığı artarak kişinin sosyal yaşamı, aile ilişkileri ve iş hayatını etkileyecek boyutlara varır. Bu aşamada kişinin vücudu kısmen de olsa zararlı maddeye karşı tolerans göstermeye başladığından, kullanmış olduğu doz miktarında da artışlar meydana gelir. Bu durum da bağımlılığa kişiyi bir adım daha yaklaştırmaktadır. Kişinin tam olarak bağımlı olarak kabul edilmediği bu aşamada geciktirilmeksizin tedavi yolunda adım atılması önemlidir.

Bağımlılık Aşaması

Bütün uyuşturucu çeşitleri için en kritik ve tehlikeli aşaması bağımlılık aşamasıdır. Yukarıda belirtmiş olduğumuz ilk deneyimleme ve düzenli kullanım aşamasında kişinin bu zararlı maddeyi keyif almak gibi nedenlerle kullanmasına rağmen bağımlılık aşaması artık psikolojik bir zorunluluk olarak kendisini gösterir.

Kullanıcının bağımlı olup olmadığında en belirleyici özellik ise yoksunluk belirtileridir. Kullanılmadığında kendisini huzursuz veya sinirli hisseden kişide ayrıca terleme, mide ağrısı, titreme, yüksek ateş ya da uykusuzluk gibi belirtiler de görülür.

Bağımlılık aşamasında kişi yoksunluk belirtilerinin başlaması ile oldukça farklı bir kişiliğe bürünür. Özellikle kişiyi suç işlemeye itecek şekildeki yoksunluk belirtileri ileride geriye dönüşü mümkün olmayan sonuçlarla karşılaşılmasına zemin hazırlar. Kişi bu aşamada kendisini artık bu zararlı maddeyi kullanma zorunluluğu altında olduğunu düşünür ki bu oldukça yanlış bir yaklaşımdır. Çünkü hangi aşamada olursa olsun istikrarlı ve kararlı bir tedavi ile uyuşturucu madde kullanımından vazgeçmek tıbbi olarak mümkündür.

Zorunlu Kullanım Aşaması

Uyuşturucu çeşitleri bağımlılık süreçleri içerisinde son aşama olarak kabul edilen aşama ise zorunlu kullanım aşamasıdır. Kişinin artık tüm sosyal yaşamı bu zararlı madde üzerine şekillenmiştir. Bu aşamada şiddetli yoksunluk belirtileri kişiye ölüme götürecek ölçüde görüldüğüne da rastlanmıştır. Bu nedenle zorunlu kullanım aşamasından sonra ancak tıbbi destek alınarak bağımlılıktan kurtulmak mümkün hale gelir. Tedavi sırasında yoksunluğun derecesine göre kişiye muadil ilaçlar ile tedavi uygulaması yapılmasına da karar verilebilir.

Uyuşturucu Madde Kullanan Kişi Nasıl Anlaşılır?

Uyuşturucu çeşitleri ve etkileri konusunda yukarıda vermiş olduğumuz bilgilerden sonra kısaca bu zararlı maddeleri kullanan kişilerde gözlemlenen belirtiler hakkında bilgi vermeyi uygun görüyoruz. Özellikle ebeveynlerin aşağıda sıralamış olduğumuz belirtilerle karşılaşması halinde vakit geçirmeksizin psikolojik destek almaları ileride bağımlı olarak nitelendirilen bir bireyin yetişmemesi için önemlidir.

Uyuşturucu madde kullanımı kişide psikolojik ve fiziksel olarak farklı şekilde kendisini gösterir. En yaygın olarak gözlemlenen belirtileri ise aşağıdaki başlıklar altında toplayabiliriz.

Uyuşturucu Madde Kullanımında Fiziksel Belirtiler

  • Konuşmada sürekli ya da kısa süreli bozulmalar
  • Aşırı terleme
  • Göz bebeklerinde olağan dışı büyüme
  • Nefes darlığı
  • Kalp atışlarında düzensizlik
  • Aşırı kilo kaybı / aşırı kilo alma
  • Uyku düzenindeki bozukluklar
  • Ciltte solgunluk

Uyuşturucu Madde Kullanımında Psikolojik Belirtiler

Uyuşturucu çeşitlerine bağlı olarak kişide farklı psikolojik değişimler gözlemlenir. Kişinin uyuşturucu madde kullanmaya yeni başlamış olması veya bağımlı ölçüsünde olması durumlarına göre bu psikolojik belirtiler farklılık gösterse de genel olarak kendisini aşağıdaki şekillerde gösterir.

  • Depresyon
  • Anksiyete Bozukluğu
  • Dikkat eksikliği
  • Ani ruh hali değişiklikleri
  • Halüsinasyonlar
  • Unutkanlık ve benzeri hafıza sorunları
  • Paranoya

Uyuşturucu Madde Kullanımında Sosyal ve Davranışsal Belirtiler

Kişinin uyuşturucu çeşitleri ile yeni tanışmış olması veya bağımlı olmasına bağlı olarak olumsuz olarak nitelendirilen birçok sosyal davranışında veya yaşantısında değişiklikler meydana gelir. Esasen en belirleyici özellikler ise burada kendisini gösterir. En sık gözlemlenmiş olan belirtileri ise aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.

  • Ani öfke patlamaları ve saldırgan davranışlar
  • Yalan söyleme
  • Sosyal çevre ve beraberinde aileden uzaklaşma
  • Kendi sorumluluklarını yerine getirmeme
  • Maddi sorunlar
  • Suç işleme (hırsızlık, yaralama, dolandırıcılık vs.)
  • Derslerinde başarısızlık
  • İş performansının düşmesi

Çevrenizde veya ailenizde bir yakınınız veya arkadaşınızda yukarıdaki belirtilen gözlemlenmesi halinde Alo 191 Uyuşturucu ile mücadele danışma ve destek hattından daha detaylı bilgilere ulaşıp yapılan yönlendirmelere göre hareket edebilirsiniz.

Uyuşturucu Çeşitleri Maddeler Halinde

Yukarıda sıralamış olduğumuz uyuşturucu çeşitleri sadece en sık rastlananlar arasında yer alır. Bunlar haricinde dünya genelinde “uyuşturucu / uyarıcı madde” tanımı içerisinde yer alan 100’ü aşkın uyuşturucu çeşidi vardır. Yukarıda sıralamış olduğumuz çeşitlerinden başka diğer çeşitleri ise aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.

  • Eroin
  • Morfin
  • Fentanil
  • Esrar
  • Metadon
  • Kodein
  • Metamfetamin
  • Bonzai
  • Haşhaş
  • JWH
  • Tetrahidrokannabinol
  • Amfetamin
  • Captagon
  • Ekstazi
  • Fensiklidin
  • Psilosibin
  • Flakka
  • Metilendioksipirovaleron

Ceza Hukuku Açısından Uyuşturucu Çeşitleri ve Cezai Yaptırımları

Ceza kanunumuzda uyuşturucu maddelere bağlı olarak işlenen suçlar genel olarak üç farklı başlık altında incelenerek cezai yaptırımlara bağlanmıştır.

Uyuşturucu Veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti (TCK 188)

TCK 188 maddesinde uyuşturucu veya uyarıca madde imal ve ticareti suçu düzenlenmiştir. Fail açısından bir çeşit seçimlik hareketli olan suçta uyuşturucu çeşitleri bakımından fazlaca bir ayrım yapılmasa da, seçimlik hareketin niteliğine göre fail hakkında 20 yıldan 30 yıla kadar hapis cezası öngörülmüştür.

Uyuşturucu veya uyarıca madde imal ve ticaretinin yukarıda sıralamış olduğumuz sentetik uyuşturucu çeşitleri arasında yer alması, ticaretinin veya imalının okul, hastane veya kışla gibi yerlere yakın yerlerde gerçekleşmesi fail hakkında hükmolunacak cezanın yarı oranında arttırılmasına imkan tanımaktadır.

Uyuşturucu Veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırma (TCK 190)

Uyuşturucu madde suçları arasında yer alan bir başka fiil ise uyuşturucu veya uyarıca madde kullanılmasını kolaylaştırma suçudur. Suçun kullanılmasının kolaylaştırılması şeklinde işlenmesi hatta uyuşturucu kullanmaya özendirme şeklinde işlenmesi de yine TCK 190 maddesinde suç olarak tanımlanmış fiiller arasında yer alır.

TCK 190 maddesi kapsamında yer alan fiili hareketler ise;

  1. Uyuşturucu madde kullanımı için özel yer, donanım yada malzeme sağlama
  2. Uyuşturucu madde kullananların yakalanmalarını önleme
  3. Uyuşturucu madde kullanımı hakkında başkalarına bilgi verme

Şeklindedir. Failin seçimlik hareketlerinin yukarıda sıralamış olduğumuz hallerde gerçekleşmesi halinde 5 yıldan 10 yıla kadar hapis ile 1.000 gün ile 10.000 gün arasında adli para cezası öngörülmüştür.

Ceza Kanunumuzun yine 190/2 maddesi ile “uyuşturucu madde kullanmaya özendirme” suçu yer alır. Diğer seçimlik hareketlere nazaran daha ağır yaptırımı bulunan bu seçimlik hareketin gerçekleşmesi halinde ise fail; 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası ile 1.000 günden, 10.000 güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.

Kullanmak İçin Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Satın Almak, Kabul Etmek veya Bulundurmak Ya da Uyuşturucu ve Uyarıcı Maddeyi Kullanmak (TCK 191)

Son olarak kısaca değinmek istediğimiz uyuşturucu madde suçları arasında yer alan fiili hareketler ise TCK 191 maddesinde yer alır. Yasa metninden de anlaşılacağı üzere TCK 191 maddesi;

  • Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak
  • Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde kabul etmek
  • Yine kullanmak için uyuşturucu maddeyi bulundurmak
  • Ve uyuşturucu madde kullanmak

Şeklinde farklı şekillerde düzenlenmiştir. Her bir seçimlik hareketin farklı cezai müeyyideleri bulunsa da genel olarak TCK 191 maddesi için genel olarak 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası öngörülmüştür.

Uyuşturucu Çeşitleri ve Etkileri (Özet)

Uyuşturucu çeşitleri oldukça fazla olduğu gibi uyuşturucu madde etkileri de oldukça fazladır ve genel olarak benzer şekillerdedir. Yukarıda da belirttiğimiz gibi uyuşturucu maddeye bağlı olarak işlenen suçların cezai yaptırımları oldukça yüksek olup, fiilin ağırlık derecesine göre failin hayatının büyük bir kısmını cezaevlerinde geçirmesine imkan tanır. Kişi sağlığını fiziksel ve psikolojik olarak hızlı ve geri dönülemez şekilde bozulmasına neden olabilecek bütün uyuşturucu çeşitleri tek bir ortak özellik üzerinde birleşmiş olup, bu da hiçbir uyuşturucu maddenin yararlı bir yanının bulunmadığıdır.