Türkiye Telif Hakkı Koruma Süresi
Eserin üretimi ile beraber doğan haklar, eser sahibine yöneliktir. Öyle ki bunlar hem manevi hem de mali olarak ikiye ayrılır. Hakları ihlal edecek olan durumlarda da hukuk yoluna başvurulur. Bu anlamda hem zorunlu hem de isteğe bağlı olarak telif haklarına yer verilmektedir. Örnek verecek olursak;
- Müzik ile sinema eserlerine yönelik zorunlu telif hakları mevcut durumda.
- Bilgisayar oyunları da yine zorunlu olacak şekilde telif hakkından faydalanır.
- Diğer üretilen eserler için de kişilerin telif hakkına yönelmeleri mümkün.
İsteğe bağlı olanlar için noter huzurunda belgelere yer verilir. Bu yolla elde edilen haklar için süreler de bulunuyor. Temelde de Türkiye telif hakkı koruma süresi içerisinde eserlerin dokunulmaz hale gelmeleri söz konusudur. Ve de bu süreleri dikkate alarak işlem görmek son derece önem arz etmekte.
Gerçek Eser Sahibi Telif Hakkı Süresi Nedir?
Hem gerçek hem de tüzel kişilere yönelik koruma süreleri mevcuttur. Türkiye telif hakkı koruma süresi için ayrı ayrı niteliklere yer verilmiştir. Örneğin ilk başta gerçek kişilere yönelik yönetmelikler mevcut durumda. İsteyenler ilk başta yönetmeliklere göz atarak tüm bu hususları değerlendirmeye alabilir.
Koruma süresi gerçek kişiler için 70 yıl olarak belirlenmiştir. Üstelik hem yaşadığı süre hem de ölümünden itibaren olan 70 yılı kapsar. Yani bu süre içerisinde eserlerin korunması söz konusudur. İzinsiz olacak şekilde eserlerin kullanımı mümkün değil. Çoğaltma ya da kopyama gibi durumlar için eser sahibinden izin almanız gerekir.
Tüzel Eser Sahibi Koruma Süresi Nedir?
Türkiye telif hakkı koruma süresi sadece gerçek kişilere yönelik belirlenmemiştir. Bunun yanı sıra tüzel kişileri de kapsayan yönetmelikler bulunuyor. Ve de yönetmeliklerden şartlar ile süreler ifade edilmiştir. Şöyle ki;
- Başta eserin alenileştiği süreç dikkate alınır.
- Aleniyet neticesinde ki 70 yıl kadar koruma devreye girer.
- Eser sahibinin ölmesi halinde de alenileşen ürün, ölüm tarihinden sonra korunmaya devam eder.
Yine ölüme bağlı olarak belirlenen süre de 70 yıl şeklindedir. Buradan anlaşıldığı üzere hem gerçek hem de tüzel kişilere yönelik 70 yılı sabit durumda. Üstelik yaşam süreci ile ölüm de dikkate alınır. Ve bu durumlara bağlı olarak 70 yıllı telif hakkı koruma süresi devreye girmektedir.
Eser Sahibi Olmaması Halinde Koruma Süresi Nedir?
Yönetmeliklerden her türlü duruma yönelik koruma hakları ve süreleri ifade edilmektedir. Mesela bazı eserlerin sahibi belli değildir. Ancak buna rağmen telif hakları mevcut durumda. Üstelik yine 70 yıl kadar telif haklarının korunması söz konusudur. Yine 70 yıllık sabit sürenin, sahibi olmayan eserlerde de mevcut olması dikkat çekmekte.
Bu gibi durumlarda eserin aleni olup olmaması temel alınır. Yani aleniyet kazanan eserlere yönelik koruma süresi devreye girer. Buradan anlaşıldığı üzere alenileşme olmadan herhangi bir eser üzerinden koruma işlemine yer verilmiştir. Bu gibi durumlarda eserlerin koruma süreleri hesaplanmaz.
Telif Hakkı Koruma Süresi Dolarsa Ne Olur?
Yukarıda belirttiğimiz şekilde telif hakkı koruma sürelerine yer verilir. Bu süreçlerin sonlanması da beraberinde telif haklarının kalkmasına neden olur. Böylece eser sahibinin herhangi bir mali hakka sahip olması mümkün değil. Neticesinde;
- Eserlerin serbest bir şekilde kullanılması söz konusudur.
- Eser sahibinin herhangi bir hak iddia etmesi mümkün olmaz.
- İzin almadan da eser kullanımına yer verilebilir.
Sonuç olarak eserlerin 70 yıllık koruma süreçleri dikkate alınmalıdır. Eğer ki bu süreç devam ediyorsa, izin almadan kullanıma geçilmemesi gerekir. Süreç sonlanmış ise, izin almadan da ürünlerin kullanılması mümkün olacaktır.