Miras bırakanın ölümünden sonra mal paylaşımına ilişkin usul ve esaslar 4721 sayılı Medeni Kanunumuzda düzenlenmiştir. Buna karşın miras bırakan sağlığında, mirasçıların saklı paylarına bir müdahale olmaksızın mirasın bir kısmını üçüncü kişilere veya herhangi bir mirasçıya vasiyetname veya diğer yollarla devretme hakkına sahiptir. Bu durumda kardeşlerden biri mal paylaşımına itiraz ederse ne olur gibi sorular ortaya çıkmaktadır.

Bu uyuşmazlık uygulamada genellikle “kardeşler arasında miras paylaşımı” olarak bilinir. Miras hukukundan kaynaklanan uyuşmazlıkların büyük bir çoğunluğunu, kardeşler arasındaki miras paylaşımı oluşturur. Peki anlaşamayan kardeşler ne yapmalı, mirasçılardan biri itiraz ederse ne olur, tapuda miras paylaşımı nasıl yapılır ve hisseli tapu paylaşımı nasıl olur?

Kardeşler Arasında Mal Paylaşımı Nasıl Yapılır?

Medeni Kanunumuzda yer alan hükümlere göre vasiyetname veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi gibi hukuki düzenlemeler haricinde kardeşler arasındaki miras eşit olarak paylaştırılır.

Mirasçılar arasında nakit değerler için uyuşmazlık olmasa da genellikle ev, arsa, iş yeri veya taşıt gibi miraslarda uyuşmazlıklar baş gösterir. Mirasın ortaklar arasında paylaşımına geçilmesi için öncelikle yapılması gereken bir takım hukuki işlemler vardır. Bunlardan ilki veraset ilamıdır. Ölenin mirasçılarının tespit edildiği veraset ilamını on yıllarda yapılan değişiklikler ile kısa sürede noterler aracılığı ile almak mümkün hale gelmiştir.

Veraset ilamının (mirasçılık belgesi) düzenlenmesinden sonra taşınmaza ait intikal işlemleri yapılmalıdır. İntikal işlemlerinin de yapılmasından sonra taşınmaza ait mirasçılar arasında hisseli tapu düzenlenir.

Medeni Kanunumuzda ve uygulamada genellikle kardeşler arasında iki farklı miras yolu düzenlenmiştir. Bunlardan ilki mirasın anlaşma yolu ile paylaşılması, anlaşmanın sağlanamaması durumunda ortaklığın giderilmesi davası gibi paylaşmanın dava yolu ile yapılmasıdır.

Kardeşler Arasında Anlaşma Yolu İle Miras Paylaşımı

Kardeşlerden biri mal paylaşımına itiraz ederse ne olur sorusu genellikle anlaşma yolu ile miras paylaşımı sırasında sorulan bir sorudur. Ancak miras paylaşımının en etkili ve hızlı çözümü anlaşma yolu ile miras paylaşımınıdır. Bu konuda gerektiğinde taraflar arasında miras taksim sözleşmesi veya miras paylaşım sözleşmesi düzenlenebilir.

Esasen bu sözleşmelerin düzenlenmesi mirasçıların lehinedir. Ayrıca bu belgeler taraflara hak ve yükümlülükler yükleyecek nitelikteki belgelerdir. Bu nedenle bu konuda hukuki bir destek alınarak miras sözleşmesi düzenlenmesi daha sağlıklı olacaktır.

Buna rağmen kardeşler arasında miras paylaşımı konusunda uzlaşma sağlanamaması halinde açılacak olan dava yolu ile kardeşler arasında miras paylaşma yoluna gidilebilecektir.

Kardeşler Arasında Mirasın Dava Yolu İle Paylaşılması

Yukarıda da belirttiğimiz şekilde bir uzlaşma sağlanamaması halinde mirasın paylaşımı konusunda dava açılabilir. Bu davalar uygulamada ortaklığın giderilmesi davası olarak bilinir. Medeni Kanunumuzda ortaklığın giderilmesi davası 642. Maddede “paylaşmayı isteme hakkı” olarak düzenlenmiştir.

Bu davalarda miras kalan malların tamamı satılarak değerlerlerinin mirasları oranında paylaştırılması, taşınmazın satışının bir mirasçıya yapılması veya daha önce yapılan mirasın denkleştirilmesi şeklinde de olabilir. Mahkeme gerek gördüğünde mirasın paylaştırılmasının ertelenmesine de karar verebilecektir.

Miras hukukundan kaynaklanan uyuşmazlıkların yargı kanalı ile çözümlenmesi farklı hukuki işlemlere tabidir. Bu nedenle bu tür davaların hukuki destek alarak sürdürülmesi tarafların menfaatine olacaktır.

Kardeşler Arasında Miras Paylaşım Davası Nasıl Açılır?

Miras paylaşım davası herhangi bir mirasçı tarafından açılması mümkündür. Arıca bütün mirasçılar ortak bir şekilde dava açma hakkına sahiptirler. Ortaklığın giderilmesi davasında görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesidir. Yetkili Mahkeme ise taşınmazın bulunduğu yer Sulh Hukuk Mahkemesi veya miras bırakanın son ikamet adresinin bulunduğu yer mahkemesidir.

Kardeşler arasındaki miras paylaşımlarına bağlı uyuşmazlıklar genellikle ortaklığın giderilmesi davası ile çözümlenmektedir. Bu konuda daha detaylı bilgi sahibi olmak için “Ortaklığın Giderilmesi Davası –İzale-i Şuyu Davası-) başlıklı makalemizi incelemenizi tavsiye ederiz.

Kardeşler Arası Miras Paylaşımı Davası Ne Kadar Sürer

Diğer hukuk davalarında olduğu gibi miras paylaşım davalarının ne sürede sonuçlanacağı hakkında tam bir süre belirtmek zordur. Uyuşmazlığın niteliği, bilirkişi incelemesi veya mira kalan malların niteliğine göre bu süreler değişir. Buna karşın ortaklığın giderilmesi davaları yaklaşık olarak 1,5 yıl ile 2 yıl arasında bir süre ile sonuçlanmaktadır.

Kardeşler Arası Miras Paylaşımı Nasıl Yapılır

Yukarıda belirttiğimiz şekillerde uzlaşma yolu ile miras paylaşımı yapılamaması halinde veya kardeşlerden biri mal paylaşımına itiraz ederse, mal paylaşımı konusunda dava açmaktan başka bir yol kalmaz. Dava sonunda mahkeme tarafından iki farklı karar verilebilir.

Mirasın Aynen Taksim Yolu İle Paylaşımı
Mirasın Satış Yolu İle Paylaştırılması

Mirasın Aynen Taksim Yolu İle Paylaştırılması

Açılacak ortaklığın giderilmesi davası sonrasında öncelikle mirasın aynen taksiminin mümkün olup olmadığı yönünde araştırma yapılır. Genellikle aynı nitelikle ve değerde taşınmaz bulunması halinde başvurulan bir paylaştırma usulüdür. Bu şekilde miras paylaşımı yapılması durumunda mirasçılar arasında fark doğması halinde bu farkın borçlanarak denkleştirme yolu ile giderilmesi de mümkündür.

Mirasın Satış Yolu İle Paylaşımı

Yukarıda belirttiğimiz aynen taksim yolu ile mirasın paylaştırılması mümkün olmaması halinde mahkeme tarafından miras mallarının satışı ve sonrasında elde edilen bedelin mirasçıların arasında miras oranları doğrultusunda paylaştırılmasıdır. Bu konuda gerek görüldüğü ve talep halinde satışın ortaklardan birisine yapılması yönünde de karar verilmesi mümkündür.

Muris Muvazaası

Kardeşlerden biri mal paylaşımına itiraz etmesinin bir başka nedeni de mirastan mal kaçırma olarak da bilinen muris muvazaasıdır. Genellikle tapu iptal davası olarak açılan muris muvazaası, miras bırakan ile mirasçılardan bir veya bir kaçından mal kaçırmak amacı ile yapılan gerçeği yansıtmayan satış işlemleridir.

Mirasçılar Kendi Payını Satabilir Mi?

Genellikle aynen taksim sonrasında sıklıkla ortaya çıkan bir sorun ile mirasçıların kendi hisselerinin bir başkasına satmak istemesidir. Hisseli tapu olarak da bilinen bu tür tapu kayıtlarında hissedarların kendi hisselerini satmak istemelerinde bir engel yoktur. Ancak “ön alım hakkı” gibi diğer miras hukukunda geçerli olan hukuk kurallarına uymak gerektiğini hatırlatmak isteriz. Bu konuda daha detaylı bilgi sahibi olmak için “Tapuda Kendi Hissemi Satabilir Miyim?) başlıklı makalemizi inceleyebilirsiniz.

Mirasın Denkleştirilmesi Davası

Kardeşlerden biri miras paylaşımına itiraz etmesi genellikle kendi hakkını ihlal edildiğini düşündüğünden gerçekleşir. Bu durumda miras paylaşımına ilişkin diğer davalar haricinde “mirasın denkleştirilmesi davası” açılması da bir başka çözüm yoludur. Mirasın denkleştirilmesi davasının yasal dayanağını Türk Medeni Kanunumuzun 669 – 675 sayılı maddeleri oluşturur. Ancak bu davanın açılması için bir takım koşulların gerçekleşmesi gerekir.

Mirasın Denkleştirilmesi Davası Şartları

Medeni Kanunumuz ile yerel mahkemeler ve Yüksek Yargı organlarının benimsemiş olduğu mirasın denkleştirilmesi dava şartlarını aşağıdaki gibi sıralamamız mümkündür.

Kazanımlar sağlar arasında olmalıdır.
Kazandırmalar miras bırakanın mal varlığından yapılmalıdır.
Kazandırmalar karşılıksız (ivazsız) olmalıdır.
Son olarak bu kazanımlar ilgilinin miras payını mahsuben gerçekleşmiş olmalıdır.

Sık Sorulan Sorular

Miras Paylaşımı Kardeş Arası Uyuşmazlık Nasıl Çözümlenir

Miras paylaşımı ve kardeşler arası uyuşmazlık halinde bu kez uyuşmazlığın çözümü yargı yoludur. Yukarıda sıralamış olduğumuz kardeşlerden biri mal paylaşımına itiraz ederse uyuşmazlığın niteliğine göre açılacak davalar da değişiklik gösterir Ancak miras paylaşımına ilişkin uyuşmazlıklar nedeniyle açılacak olan davaların büyük çoğunluğunun ortaklığın giderilmesi davası oluşturur.

Tapuda Miras Paylaşımı

Tapuda miras paylaşımı genellikle miras paylaşma sözleşmesi ile yapılır. Daha önce de belirttiğimiz gibi bu sözleşmelerin düzenlenmesi yoğun hukuki işlem ve bilgi gerektirir bu nedenle tapuda miras paylaşımı öncesinde hukuki yardım alınması tüm mirasçıların lehine olacaktır.

Mirasçılardan Biri Satmak İstemiyor

Mirasçılardan biri satmak istememesi halinde yine yukarıda belirtmiş olduğumuz ortaklığın giderilmesi davası açılması gerekir. Açılacak ortaklığın giderilmesi davası sırasında taşınmazın değerinin tespiti için bilirkişi görevlendirilmesi yapılır. Bilirkişinin tespit etmiş olduğu bu değer üzerinden satış memurluğu tarafından taşınmazın satışı yapılarak ortaklar arasında paylaşım yapılır.

Babadan Kalan Miras Paylaşımı

Babadan kalan miras paylaşımı konusunda Medeni Kanunumuzda yer alan hükümler geçerlidir. Konumuzun büyük çoğunluğunu kardeşlerden biri mal paylaşımına itiraz ederse ne olur olduğundan kardeşler açısından bu konuya açıklık getirmek gerekirse, babadan kalan mirasın kardeşler arasında paylaşımı aksine bir hukuki düzenleme olmaması durumunda eşit olarak yapılır. Paylaşma taraflar arasında miras taksim sözleşmesi gibi olabileceği gibi taraflar arasında uyuşma sağlanamaması durumunda dava yolu ile gerçekleştirilir.

Paylaşılan Mirasa İtiraz Süresi

Paylaşılan mirasa itiraz süresi için iki farklı zamanaşımı süresi yer alır. İlk olarak miras paylaşımından doğan bir hakkının ihlal edildiğini düşünen kişinin bu ihlali öğrenmesinden itibaren yukarıda belitmiş olduğumuz davalardan durumun niteliğine uygun olan davayı açması gerekir. Her durumda ise miras hukukundan doğan uyuşmazlıklarda ihlalin gerçekleştiği tarihten itibaren 10 yıl içerisinde bu davaların açılması gerekir.

Kardeşlerden Biri Mal Paylaşımına İtiraz Ederse Ne Olur?

Miras paylaşımı öncesi veya sonrasında kardeşlerden biri mal paylaşımına itiraz ederse farklı hukuki işlemler gerçekleştirilmesi gerekebilir. Uyuşmazlığın niteliğine göre açılacak olan davalar ortaklığın giderilmesi davası veya tapu iptal davası olabilir. Ancak unutmamak gerekir ki kardeşlerden biri mal paylaşımına itiraz ederse ve bu itiraza bağlı ortaklığın giderilmesi davası açılacak ise öncelikle zorunlu arabuluculuğa başvurmak gerekir. Burada da miras paylaşımı konusunda uzlaşma sağlanamaması halinde dava açma yoluna gidilmelidir.