İhbar Süresi Nedir? İhbar Süresi Ne Kadardır?

İşverenin veya işçinin iş sözleşmesini feshetmesi durumunda işçinin bildirimde bulunması gereken süre, ihbar süresi olarak bilinir.

İhbar süresi, uygulamada “fesih süresi” olarak da bilinir. İhbar süresi, belirsiz süreli bir iş sözleşmesinin uygulanması durumunda geçerlidir. Zira; belirli bir süreli iş sözleşmesinde, iş sözleşmesinin belirlenen sürenin sonunda sona ereceği anlamına gelir.

İhbar süresi, fesih bildirimi için gereken süredir.

İhbar Süresinin Özellikleri Nelerdir?

İhbar süresi, tipik olarak belirsiz süreli iş sözleşmelerinde geçerlidir.

Belirli süreli bir iş sözleşmesinin 10 yıldan fazla süre için yapılması durumunda taraflar, sürenin bitiminden sonra 6 aylık bir ihbar süresi içinde fesih bildiriminde bulunabilecektir. Bu durum Borçlar Kanunu’nun 430/3 maddesine uygundur.

Sözleşmenin sona ermesi

Belirli süreli sözleşmede

 Belirli süreli hizmet sözleşmesi, aksi kararlaştırılmadıkça, fesih bildiriminde bulunulmasına gerek olmaksızın, sürenin bitiminde kendiliğinden sona erer. Belirli süreli sözleşme, süresinin bitiminden sonra örtülü olarak sürdürülüyorsa, belirsiz süreli sözleşmeye dönüşür. Ancak, esaslı bir sebebin varlığı hâlinde, üst üste belirli süreli hizmet sözleşmesi kurulabilir.

Taraflardan her biri, on yıldan uzun süreli hizmet sözleşmesini on yıl geçtikten sonra, altı aylık fesih bildirim süresine uyarak feshedebilir. Fesih, ancak bu süreyi izleyen aybaşında hüküm ifade eder.

Sözleşmenin fesih bildirimiyle sona ereceği kararlaştırılmış ve iki taraf da fesih bildiriminde bulunmamışsa, sözleşme belirsiz süreli sözleşmeye dönüşür.

https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6098.pdf

İş Kanunu’nun 17. maddesi, hizmet sürelerine bağlı olarak ihbar sürelerini ayrı ayrı düzenlemiştir. Bu süreler minimum sürelerdir.

İşveren tarafından ihbar süresine ilişkin ücret peşin ödendiğinde, işçinin derhal işten çıkarılması mümkündür.

İhbar Süresi Ne Kadardır?

İş Kanunu Madde 17‘ye göre ihbar süreleri şunlardır:

Madde 17 – Belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesi gerekir.

İş sözleşmeleri;

1. İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta sonra,
2. İşi altı aydan birbuçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra,
3. İşi birbuçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra,
4. İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirim yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra,

Feshedilmiş sayılır.

Bu süreler asgari olup sözleşmeler ile artırılabilir.

Bildirim şartına uymayan taraf, bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır.

İşveren bildirim süresine ait ücreti peşin vermek suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir.

İşverenin bildirim şartına uymaması veya bildirim süresine ait ücreti peşin ödeyerek sözleşmeyi feshetmesi, bu Kanunun 18, 19, 20 ve 21 inci maddesi hükümlerinin uygulanmasına engel olmaz. 18 inci maddenin birinci fıkrası uyarınca bu Kanunun 18, 19, 20 ve 21 inci maddelerinin uygulanma alanı dışında kalan işçilerin iş sözleşmesinin, fesih hakkının kötüye kullanılarak sona erdirildiği durumlarda işçiye bildirim süresinin üç katı tutarında tazminat ödenir. Fesih için bildirim şartına da uyulmaması ayrıca dördüncü fıkra uyarınca tazminat ödenmesini gerektirir.

Bu maddeye göre ödenecek tazminatlar ile bildirim sürelerine ait peşin ödenecek ücretin hesabında 32 nci maddenin birinci fıkrasında yazılan ücrete ek olarak işçiye sağlanmış para veya para ile ölçülmesi mümkün sözleşme ve Kanundan doğan menfaatler de göz önünde tutulur.

İhbar süresi aşağıdaki gibidir:

• İşi 6 aydan az sürmüş olan işçi için 2 hafta (14 gün),
• İşi 6 aydan fazla ve 1,5 yıldan az sürmüş olan işçi için 4 hafta (28 gün),
• İşi 1,5 yıldan fazla ve 3 yıldan az sürmüş olan işçi için 6 hafta (42 gün),
• İşi 3 yıldan fazla sürmüş olan işçi için 8 hafta (56 gün) şeklindedir.

Kanunda belirtilen sürelere uyulmaması halinde tazminat ödenecektir.

Kanun, ihbar sürelerini asgari olarak belirlemiştir ve işçiler için değiştirilebilir.

İhbar Süresi Ne Zaman Başlar?

Fesih bildiriminin işverene veya işçiye ulaşmasıyla ihbar süresi başlayacaktır.

Borçlar Kanunu Madde 92’ye göre ihbar süresi hesaplanacaktır.

MADDE 92- Bir borcun veya taraflardan birine düşen herhangi bir yükümlülüğün sözleşmenin kurulmasından başlayarak belli bir sürenin sonunda ifası gerekiyorsa, ifa zamanı aşağıdaki biçimde belirlenir:

1. Gün olarak belirlenmiş süre, sözleşmenin kurulduğu gün sayılmaksızın, bu sürenin son günü dolmuş olur. Sekiz veya onbeş gün olarak belirlenmiş süre ise, bir veya iki haftayı değil, tam sekiz veya onbeş günü ifade eder.
2. Hafta olarak belirlenmiş süre, son haftanın sözleşmenin kurulduğu güne ismen uyan gününde dolmuş olur.
3. Ay olarak veya yıl, yarıyıl ve yılın dörtte biri gibi birden çok ayı içeren bir zaman olarak belirlenmiş süre, sözleşmenin kurulduğu gün ayın kaçıncı günü ise, son ayın bunu karşılayan gününde dolmuş olur. Son ayda bunu karşılayan gün yoksa süre, bu ayın son günü dolmuş sayılır.
4. Yarım aydan onbeş günlük süre anlaşılır. Bir veya birden çok ay ve yarım ay olarak belirlenmiş sürenin dolduğu gün, son aya onbeş gün eklenerek belirlenir.

Borçlar Kanunu Madde 92

Bu kurallar, sözleşmenin kurulmasından önceki bir tarihten işlemeye başladığında da geçerlidir.

Belirli bir süre içinde ödemesi gereken bir borcu, borçlu tarafından bu sürenin dolmasından önce ödemek zorundadır.

İhbar Süresinde İş Aranılabilir mi?

İş Kanunu Madde 27 iş arama izinini şöyle tanımlar:

Yeni iş arama izni

Madde 27– Bildirim süreleri içinde işveren, işçiye yeni bir iş bulması için gerekli olan iş arama iznini iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan vermeye mecburdur. İş arama izninin süresi günde iki saatten az olamaz ve işçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabilir. Ancak iş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçi, bunu işten ayrılacağı günden evvelki günlere rastlatmak ve bu durumu işverene bildirmek zorundadır.

İşveren yeni iş arama iznini vermez veya eksik kullandırırsa o süreye ilişkin ücret işçiye ödenir.

İşveren, iş arama izni esnasında işçiyi çalıştırır ise işçinin izin kullanarak bir çalışma karşılığı olmaksızın alacağı ücrete ilaveten, çalıştırdığı sürenin ücretini yüzde yüz zamlı öder.

• İşçi, ihbar süresi içinde yeni bir iş bulmak için izin kullanabilir. Bu durumda işçinin ücreti kesintiye uğramaz.
• Çalışma saatleri içinde iş arama izni verilecektir. İş arama izni günde iki saatten az olamaz.
• İşveren işçiye iş arama izni vermezse, işveren çalıştığı sürenin ücretini tamamen zamlı olarak ödemek zorunda kalır.
• İşveren, iş arama izni verildiğinden emin olmak zorundadır.

Hangi durumlarda ihbar süresi olmaz?