İddet müddeti Türk Medeni Kanunumuzun 132. Maddesinde “Kadın İçin Bekleme Süresi” başlığı altında düzenlenmiştir. Medeni Kanunumuzun 132. Maddesine göre boşanan kadının iddet süresi 300 (üç yüz) gün olarak belirlenmiştir. Nasıl ki iddet müddeti; Medeni Kanunumuz ile düzenlenmiş ise; İddet müddetini kaldırılması davası adına takip edilecek hukuki yollar da yine Medeni Kanunumuz ile belirlenmiştir.
Bizde bu yazımızda iddet müddeti süresi ve nasıl kaldırılacağı konusunda takip edilmesi gereken hukuki yollar hakkında bilgi vereceğiz. Yazımızın sonunda ise iddet müddetinin kaldırılması davası ve bu konuda yapacağımız başvurularda kullanabileceğiniz iddet müddeti kaldırma dilekçesinden faydalanabilirsiniz.
İddet Müddeti Nedir?
İddet kelime anlamı itibarıyla “bekleme” anlamına gelir. Buradan da iddet müddetininbekleme süresi olduğunu söyleyebiliriz. Bu bekleme süresi ile genel amaç kadının önceki evliliğinden gebe olup olmadığının tespitidir. Bu şekilde çocuğun soybağının korunması amaçlanmıştır.
Erkek İddet Bekler Mi?
Medeni Kanunumuzda veya diğer özel yasalarda erkeğe yönelik bir iddet süresibelirlenmemiştir. Bekleme süresi tanımdan da anlaşılacağı üzere sadece kadınlar için belirlenmiştir.
Anlaşmalı Boşanan Erkek Ne Zaman Evlenebilir?
Boşanma sonrası yeniden evlenme süresi bakımından bir kısıtlama yoktur. Bu durumun tek istisnası ise kadın için bekleme süresidir. Medeni Kanunumuzun 132. Maddesi ve gerekçesi incelendiğinde bekleme süresi sadece kadınlar için uygulandığı görülmektedir. Bu nedenle anlaşmalı boşanan erkeğin ne zaman evleneceği konusunda bir kısıtlama yoktur. Yerel mahkemenin vermiş olduğu boşanma kararının kesinleşmesinden sonra hemen yeniden evlilik yapabilirler.
Anlaşmalı Boşanan Kadın Ne Zaman Evlenebilir?
Anlaşmalı boşanan erkeğin, önceki boşanma kararının kesinleşmesinden hemen sonra evlenmesinin önünde bir engel yok iken, anlaşmalı boşanan kadının evlenebilmesi için bekleme süresinin (300 gün) dolması gerekmektedir. Kadın bu süreyi beklemeksizin evlenmek istemesi halinde ise iddet müddetinin kaldırılması davası açması gerekmektedir.
İddet Süresi Nasıl Hesaplanır?
İddet süresinin hesaplanması için herhangi bir formüle gerek yoktur. Bu sürenin sadece 300 gün olduğunun bilinmesi yeterlidir. Bu sürenin başlangıcı ise boşanma kararının kesinleşmesidir.
İddet Müddeti Amacı
Yasa metninden de anlaşılacağı üzere bekleme süresi sadece kadınlar için uygulanmaktadır. Bu özelliği itibariyle zaman zaman da tartışmalara neden olduğu görülmektedir.
Bir takım hukukçular bekleme süresinin sadece kadına yönelik uygulanmasının eşitlik ilkesine aykırı olduğunu savunurken, bir takım hukukçular ise özgürlüğü kısıtlayıcı bir uygulama olduğunu savunmaktadır. İlk olarak bu her iki bakış açıları kabul edilebilir görünse de; Medeni Kanunumuz, anlamalı boşanma, çekişmeli boşanma, çocuğun velayeti ve iştirak nafakası gibi birçok hukuki işlemde “çocuğun üstün menfaatini” gözetme yükümlülüğü getirmiştir. Kadın için bekleme süresi dikkate alındığında, boşanma ve yeni evlilik arasındaki bu bekleme süresine uyulmaksızın gerçekleşen evliliklerde kadının gebeliğinin çocuğun soy bağına etki edebileceği tartışmasızdır.
Bu nedenle hukukçu olarak kısmen özgürlüğü kısıtlayıcı bir uygulama olduğunu düşünsek de; Soy bağının korunması için de yerinde bir uygulama olduğunu düşünmekteyiz. Zira Türk Medeni Kanunumuz 132. Maddesinde bu evliliği, bekleme süresi içerisinde tamamen yasaklamamış, iddet müddetinin kaldırılmasını mümkün olacak şekilde düzenleme yapmıştır.
İddet Müddeti Nasıl Kaldırılır?
Yukarıda da belirttiğimiz gibi kadın için bekleme süresi gerekli koşulların oluşması halinde iddet müddetinin kaldırılması dilekçesi ile yetkili mahkemelere başvurarak mümkündür. Bu sürenin sonlandırılan durumlar ise üç farklı şekilde düzenlenmiştir.
1- İddet Süresi Doğumun Gerçekleşmesi İle Son Bulur?
Gebe olan kadının boşanma sonrası bekleme süresi içinde doğum yapması, yeni evliliğin beklenmesini anlamsız kılacaktır. Bu nedenle doğumun gerçekleşmesi ile bekleme süresi kendiliğinden sona ermiş olur.
2- Eşlerin Yeniden Birbiri İle Evlenmesinde İddet Süresinin Beklenmesi Zorunlu Değildir
Yazımızın başında da belirttiğimiz gibi kadının bekleme süresi içerisinde yeniden evlenememesindeki temel amaç çocuğun soy bağının korunmasıdır. Eşlerin yeniden birbiri ile evlenmek istemeleri, çocuğun soy bağını değiştirebilecek nitelikte değildir. Bundan ötürü kanun koyucu bu anlamsız beklemenin önüne geçmek adına bu düzenlemeye yer vermiştir.
3- Kadının Gebe Olmadığının Anlaşılması Nedeniyle İddet Müddetinin Kaldırılması
İddet müddetinin kaldırılması davasına konu olan durumlar genellikle kadının gebe olmadığının anlaşılması durumlarında söz konusudur. Diğer durumlarda herhangi bir dava açmaya gerek bulunmadığı gibi iddet müddetinin kaldırılması dilekçesi ile herhangi bir yargı biriminde dava açma zorunluluğu da yoktur. İddet müddeti yukarıda 1 ve 2 maddelerinde belirtmiş olduğumuz durumlarda kendiliğinden ortadan kalkmaktadır.
İddet Müddetinin Kaldırılması Davası
Resmi nikah işlemlerinin başlatılabilmesi için talep edilen belgeler arasında vukuatlı nüfus kayıt örneği de yer alır. Bu vukuatlı nüfus kaydında kişinin daha önce evlilik yapıp yapmadığı, boşanmış ise boşanma karar bilgileri ile tarihi de yer alır. Yapılan kontrollerde iddet müddeti henüz dolmadığı anlaşılması halinde resmi nikah işlemleri gerçekleştirilmez. Bu durumda iddet müddetinin kaldırılması davası açılmalıdır.
İddet Müddetinin Kaldırılması Davası Nerede Açılır?
Aile hukukuna dayalı diğer uyuşmazlıklarda da olduğu gibi iddet süresinin kaldırılması davası da Aile Mahkemelerinde açılır. Bu konuda görevli mahkeme Aile Mahkemesidir. Ayrıca Aile Mahkemesi bunmayan yargı birimlerinde ise bu görev Aile Mahkemesi sıfatı ile Asliye Hukuk Mahkemesine aittir. Yetkili mahkeme ise eşlerin ortak şekilde ikamet etmiş oldukları son yer Aile Mahkemesi olabileceği gibi, kadının ikamet adresinin bulunduğu yer Aile Mahkemesi de olabilmektedir.
İddet Müddeti Davasında Avukat Zorunlu Mudur?
Diğer hukuki davaların açılması sırasında avukat zorunluluğu bulunmadığı gibi iddet müddetinin kaldırılması davası açılması sırasında da vekil aracılığı ile dava açılması sorunlu değildir. Ancak hukuki konularda yeteri kadar bilgi sahibi olunmaması geriye dönüşü zor hatta imkansız hatalar ile karşılaşılması muhtemeldir. Bu nedenle davaların açılmasında hukuki deste kalınması sürecin daha hızlı ve sağlıklı ilerlemesini sağlayacaktır.
İddet Süresi Kaldırma Avukatsız Yapılır Mı?
Evet. İddet süresi kaldırma davası avukatsız olarak açılabileceği gibi açılmış olan davaların yine vekil yani avukat olmadan takibi mümkündür. Ancak özellikle iddet müddeti kaldırma dilekçesinde hukuki deliller açıkça ortaya konulması gerektiğinden bu konuda destek alınması daha yararlı olacaktır.
İddet Müddeti Davası Ne Kadar Sürer?
Bekleme süresinin kaldırılması için dava açılmasından sonra yapılacak en belirgin hukuki işlem kadının gebe olup olmadığının doktor raporu ile tespit edilmesidir. Bunun dışında bu tür davalarda tanık beyanı dinlenmesi gibi yollara başvurulduğu görülmemektedir. Tüm bu unsurlar da dava süresini etkileyecek unsurlardır. Sadece doktor raporunun alınmasından sonra dosyada genellikle araştırılacak başkaca bir husus bulunmadığından oldukça kısa sürede bu konuda karar verilebilmektedir. Kesin bir süre belirtilmesi zor olsa da ortalama 15 – 30 gün süre içerisinde bu konuda mahkemelerin karar verdiği görülmektedir.
Hamile Olmadığına Dair Rapor Nasıl Alınır?
Kadının gebe olmadığına dair alınacak rapor iddet süresinin kaldırılması davasına konu olacak ise bunun görevli Aile Mahkemesinin talebi ile uygun görülen bir devlet hastanesi veya Üniversite Hastanesinden alınması gerekir. Diğer durumlarda kişi kendisi herhangi bir sağlık kuruluşuna başvuru yaparak gebe olup olmadığı konusunda gerekli bilgileri alması mümkündür.
Eşi Ölen Kadınlar İddet Müddeti Davası Açmak Zorunda Mıdır?
Kadın için bekleme süresinin hukuk sistemimizde yer almasının en önemli nedeni çocuğun soy bağının korunması amacıdır. Erkek olan eşin ölmesi soy bağına etki etmemektedir. Bu nedenle eşi ölen kadınlarda iddet müddeti davası açmak zorundadır.
Boşanan Kişi Aynı Kişiyle Tekrar Evlenebilir Mi?
Boşanan eşlerin tekrar birbiri ile evlenmek istemelerinin önünde hukuki bir kısıtlama ve engel yoktur. Bu nedenle eşler boşanma kararının kesinleşmesinden hemen sonra dilerlerse tekrar birbiri ile evlenebilirler.
İddet Müddetinin Kaldırılması Dilekçesi
… NÖBETÇİ AİLE MAHKEMESİNE
DAVACI : Açık Kimlik Bilgileri ve Tc Kimlik No
ADRES : Davacı Adres Bilgileri
DAVALI : Hasımsız
DAVA KONUSU : Bekleme Süresinin (İddet Süresi) Kaldırılması
AÇIKLAMALAR :
… Tarihinde … ile yapmış olduğum evlilik … Aile Mahkemesinin … tarihli … esas ve … sayılı kararı ile son bulmuş, mahkeme boşanmamıza karar vermiştir. …. Aile Mahkemesinin vermiş olduğu … sayılı kararı … kesinleşmiştir.
Medeni Kanunumuzun 132. Maddesi gereğince kadın için bekleme süresi 300 gün olarak belirlenmiştir. Bu süre zarfında tekrar evlenmek istemekteyim. Herhangi bir gebeliğimin de söz konusu değildir. Bu nedenle sevkimin yetkili hastaneye yapılarak gebe olmadığımın kanıtlanması zorunluluğu doğmuştur.
TALEP : Yukarıda detaylarını paylaşmış olduğum nedenlerden ötürü bekleme süresinin kaldırılmasını arz ve talep ederim. (Tarih)
HUKUKİ NEDENLER: TMK 132 ve devamı maddeleri
DELİLLER : Nüfus Kayıt Örneği, … Aile Mahkemesinin … Sayılı Kararı (Boşanma Kararı), Doktor Raporları
Davacı
İsim Soyisim
Vekil Aracılığı İle Açılacak Davalarda İddet Müddetinin Kaldırılması Dilekçesi
NÖBETÇİ AİLE MAHKEMESİNE
DAVACI : Davacı Kimlik Bilgileri ve Tc Kimlik No
ADRES : Davacı Adresi
VEKİLİ : AV. …
ADRES : …
DAVALI : Hasımsız
DAVA KONUSU : İddet Müddeti (Kadın İçin Bekleme Süresi) Kaldırılması
AÇIKLAMALAR :
Yukarıda açık kimlik ve adres bilgileri yazılı müvekkilimiz …, hakkında … tarihinde … Aile Mahkemesinin … tarih, … esas ve … sayılı kararı ile boşanma kararı verilmiştir. … Aile Mahkemesinin söz konusu boşanma kararı … tarihinde kesinleşmiştir.
Müvekkilimiz tekrar evlenmek istemektedir. Ancak 4721 sayılı Medeni Kanunumuzun 132. Maddesinde yer alan kadın için bekleme süresi henüz dolmamıştır. Dava tarihi itibariyle müvekkilimizin herhangi bir gebeliği söz konusu olmadığından ve yeniden evlenmek istediğinden iddet müddetinin kaldırılmasının talep edilmesi zorunluluğu doğmuştur.
TALEP : Kadın için bekleme süresinin kaldırılması amacı ile müvekkilimizin yetkili hastaneye sevki yapılarak, düzenlenecek doktor raporu doğrultusunda iddet müddetinin kaldırılması arz ve talep olunur. (Tarih)
DELİLLER : … Aile Mahkemesinin … tarihli boşanma kararı, Nüfus kayıt örnekleri ile doktor raporları
HUKUKİ DAYANAK: TMK 132 Maddesi
AV. … …
İddet Müddeti Dava Dilekçesi Hazırlanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- İddet müddeti dava dilekçesi veya diğer dava dilekçelerinin hazırlanması sırasında talebin kısa, öz ve anlaşılabilir biçimde yer alması gerekir.
- Dava dilekçesinde tebligata elverişli açık adres belirtilmelidir.
- Dilekçenin hazırlanması öncesinde yetikli ve görevli mahkeme tam olarak tespit edilmelidir.
- Eski eş ile tekrar evlenmek için herhangi bir dava açılmasına gerek bulunmadığı gibi bu konuda iddet müddeti dava dilekçesinin herhangi bir yargı birimine de ibrazı zorunlu değildir.
- Hukuki dayanak ve deliller detaylı bir şekilde dilekçede yer almalıdır.
- Yukarıda hazırlamış olduğumuz iddet süresinin kaldırılması dava dilekçesi üzerinde kişisel duruma göre gerekli düzenlemelerin yapılması, konuya yeteri kadar hakim olunmaması halinde hukuki destek alınmalıdır.
Deliller yazılı belgelere dayanıyor ise birer örneği iddet müddeti dava dilekçesine eklenmelidir.
