Hakaret Suçu, Şartları Ve Cezası 2023

Hakaret suçu, Türk Ceza Kanunu md.125 ile 131 arasında düzenleme alanı bulmuş olup kişilerin şeref ve saygınlığına karşı işlenen suçlar içerisinde değerlendirilmiştir. Hakaret suçu, aşağıda ifade edildiği üzere iki farklı temel işleniş şekli ile işlenir:

• Kişinin şeref ve saygınlığını, sövmek suretiyle rencide etmek,
• Kişinin şeref ve saygınlığını, somut bir olgu ya da fiilin isnat edilmesi suretiyle rencide etmek.

Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden (…) (1) veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.

Türk Ceza Kanunu Madde 125

Kaynak: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5237.pdf

Basit Hakaret Suçu ve Cezası

Türk Ceza Kanunu md.125/1’de hakaret suçunun basit temel işleniş şekli düzenlenmiştir. Buna göre; kişinin şeref ve saygınlığını, bir fiil ya da olgu isnat etmek suretiyle rencide edilmesidir. Söz gelimi, bir kişiye karşı hırsızlık, tecavüz terör ve sair isnatlarda bulunulması örnek olarak verilebilir. Bununla birlikte, kişiye sövmek de basit hakaret suçunun oluşmasına neden olur.

Basit hakaret suçunun cezası, alt sınırı 3 ay ve üst sınırı 2 yıl olan süreli hapis cezasıdır. Suçun, sesli, yazılı ya da görüntülü iletiler kullanılarak işlenmesi halinde yine aynı şekilde alt sınırı 3 ay, üst sınırı 2 yıl olan süreli hapis cezası söz konusu olur.

Nitelikli Hakaret Suçu ve Cezası

Hakaret suçu, aşağıda ifade edilen nitelikli haller ile işlenirse bu durumda suçun cezası artmaktadır. Nitelikli hakaret suçu TCK md.125/3, 125/4 ve 125/5’te ifade edilmiş olup bu haller ve cezalar şu şekilde sıralanabilir:

• Hakaret suçu, bir kamu görevlisine karşı görevi nedeniyle işlenmesi halinde verilecek ceza 1 yıldan az olamaz.
• Kişinin inandığı dinin gereklerine uygun davranması nedeniyle hakarete maruz kalması suçun nitelikli halini oluşturur ve suçun failine verilecek ceza 1 yıldan az olamaz.
• Hakaret suçunun alenen işlenmesi halinde, verilecek cezaya 1/6 oranda artırılarak hükmedilir.
• Dini değerlere karşı hakaret suçu işlendiğinde suçun failine 1 yıldan daha az ceza verilemez.
• Heyet olarak çalışan kamu görevlilerine, görevleri nedeniyle hakarette bulunulması halinde hakaret suçunun tüm heyete karşı işlendiği kabul edilir.

Mesajla Küfür Etmenin Cezası 2023

Suçun temel şekli olan TCK m.125/1 ile fiilin sesli, yazılı ve görüntülü bir iletiyle işlenmesini konu alan TCK m.125/2 düzenlemelerinde suçun faili, 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır.

Hangi Kelimeler Hakarete Girer?

Bir kişiye açık açık “şerefsiz”, “haysiyetsiz”, “geri zekalı”, “aptal”, “hayvan”, “müsvedde” vb. gibi sözler söylemenin hakaret suçunu oluşturacağı kuşkusuzdur. Kişiye isnat edilen somut olgu kişinin mevcut fiziksel veya psikolojik bir özelliğine vurgu yapsa da hakaret suçunu oluşturur.

Hangi Kelimeler Hakaret Sayılmaz?

• Beddua niteliğindeki kelime ve sözler
• Eleştiri veya ağır eleştiri mahiyetindeki kelime ve sözler
• Kaba hitap ve nezaket dışı kelime ve sözler
• Salt rahatsız edici kelime ve sözler

Hakaret Suçunda Cezayı Azaltan veya Kaldıran Nedenler Nelerdir?

Hakaret suçunun nitelikli hallerde işlenmesi, suç için öngörülen cezanın artırılarak hükmedilmesini gerektirir. Ancak bazı haller vardır ki bu hallerin mevcut olmasıyla birlikte öngörülen ceza azaltılır veya cezaya hükmedilmez. Hakaret suçunda cezayı azaltan ya da kaldıran nedenler şu şekilde ifade edilebilir:

• TCK md.131 gereği, 18 yaşını doldurmamış bir kişinin hakaret suçunu işlemesi, cezayı azaltan ve gerekli koşulların varlığında cezayı kaldıran bir nedendir.
• TCK md.127 gereği, bir kişiye karşı hakaret niteliğindeki isnadın ispat edilmesi halinde ceza verilmesi mümkün değildir.
• TCK md.32 hükmüne göre, akıl hastalarının ya da akıl zayıflığı olan kişilerin hakaret suçunu işlemesi, cezada indirime gidilmesini veya gerekli şartların varlığı halinde ceza verilmemesini gerektirir.
• TCK md.129/1 gereğince, haksız fiil karşısında hakarette bulunan kişiye cezada indirim yapılabileceği gibi ceza verilmeye de bilir.
• TCK md.129/2 hükmü uyarınca, kasten yaralamaya tepki şeklinde işlenen hakaret için ceza verilmesi mümkün değildir.
• TCK md.129/3 gereği, hakaretin karşılıklı olması cezada indirim sebebidir.
• TCK md.34 hükmünce, Alkol ya da uyuşturucu maddenin etkisi ile hakaret eden kişiye, somut olayın değerlendirilmesiyle birlikte ceza verilmeyebilir.
• TCK md.128 gereğince, şikayet ya da ihbar hakkını kullan bir kişiye hakaret cezası verilmesi mümkün değildir.
• TCK md.21 hükmü kapsamında, olası kastla işlenen hakaret suçunun cezasında indirim yapılır.

Atatürk’e hakaret, 5816 sayılı Atatürk aleyhine işlenen suçlar hakkındaki kanunda ifade edilmiş olup Atatürk’e hakaretin cezası 1 yıl ile 5 yıl arasında süreli hapis cezasıdır. Cumhurbaşkanına hakaret ise TCK md.299’da düzenlenmiş olup devlete karşı işlenen suçlar arasında yer alır. Buna göre, cumhurbaşkanına hakaretin cezası 1 yıl ile 4 yıl arasında süreli hapis cezasıdır. Suç alenen işlenirse cezanın 1/6 oranda artırılarak uygulanması gerekir.

Hakaret Suçunun Unsurları Nelerdir?

TCK 125 hareket suçu, faili bakımından özgü suçlar arasında değildir. Yani hakaret suçu herkes tarafından işlenebilen suçlardandır. Hakaret suçu ile kişilerin şerefi, haysiyeti ve itibarı korunmaktadır. Suçun işlenmesi için, doğrudan failin isminin kullanılması şart olmayıp ima yoluyla işaret edilmesi de yeterlidir. Öte yandan suç, herkese ve her yaşta kişiye karşı işlenebilir.

Hakaret suçu kasten işlenebilen bir suç olmakla birlikte olası kast ile işlenebilmesi de genel kabul görmektedir. Failin, hakaret kastı dışında bir özel saik ile hareket etmesi şart değildir. Yani kişi, ister şaka amaçlı ister tahrik etme amaçlı hakarette bulunsun her durumda suçu işlemiş kabul edilir.

Hakaret Suçunda Şikayet ve Zamanaşımı

TCK’da düzenlenen suçlar, takibinin şikayete tabi olup olmamasına göre iki farklı başlıkta ele alınır. Takibi şikayete bağlı olan suçlarda dair soruşturma ve kovuşturma başlatılabilmesi için şikayet gereklidir. Takibi için şikayet aranmayan suçlarda ise ihbar söz konusu olup gerekli merciler tarafından resen soruşturma başlatılır. Hakaret suçu eğer basit şekli ile işlenmişse bu durumda takibi şikayete bağlı suçlardan değildir. Bu nedenle, suçun mağduru şikayet etmediği sürece soruşturma ve kovuşturma süreci başlamaz. Ancak hakaret suçunun nitelikli hali ile işlenmesinde durum farklıdır. Nitelikli hakaret suçunun takibi şikayete tabi değildir.

Şikayete tabi olan ve olmayan suçlarda, şikayetten vazgeçme prosedürü de farklıdır. Takibi şikayete bağlı olan suçlarda şikayetten vazgeçmek mümkünken şikayete tabi olmayan suçlarda şikayetten vazgeçilemez. Zira bu tür suçlarda zaten şikayet yoktur. Buradan hareketle, hakaret suçunda şikayetten vazgeçmenin mümkün olabilmesi için suçun temel şekli ile işlenmesi gerekir. Aksi takdirde, nitelikli hakaret suçu söz konusu olduğunda şikayet olmadığı için şikayetten vazgeçmek de mümkün değildir.

Takibi şikayete bağlı olmayan basit hakaret suçunda, geçerli bir şikayetten vazgeçme beyanı ile cezai sürecin sona ermesi sağlanır. Soruşturma sürecinde kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilerek kovuşturma sürecinde davanın düşmesine karar verilir. Takibi için şikayet aranan suçlar için hak düşürücü süre 6 aydır. Hakaret suçunun basit şekli ile işlenmesi halinde şikayette bulunabilmek için 6 aylık yasal süre bulunur.

Hakaret Suçunda HAGB, Adli Para Cezası ve Uzlaşma

TCK’da ifade edilen suçların bir kısmı için, suçun faili ve mağdurunun bir araya getirilerek uzlaştırma prosedürü uygulanması mümkündür. Uzlaştırma prosedürünün uygulandığı suçlar genellikle takibi şikayete bağlı suçlardır. Basit şekli ile işlenen hakaret suçunda uzlaşma prosedürü işletilir ki bu bir dava şartıdır. Bir başka ifade ile, basit şekliyle işlenen hakaret suçunun yargıya taşınmasından önce hakarete maruz kalan ile hakarette bulunan kişinin adliye eliyle görüştürülmesi ve problemi çözmeleri sağlanır. Yapılan uzlaşma görüşmesiyle müspet sonuç elde

Adli para cezası, mahkemenin hükmedeceği süreli hapis cezasının 1 yıl ve daha az olması halinde, hükmedilecek hapis cezasının para cezasına çevrilmesini ifade eder. Hakaret suçu için adli para cezasına çevrilebilen suçlardandır. Fakat, mahkeme kararının 1 yıl üzerinde süreli hapis cezası olması halinde adli para cezasına çevirme söz konusu olmayacaktır.

Mahkeme tarafından hükmedilecek süreli hapis cezasının 2 yıl ve daha az olması halinde; suçun sanığı, geçmişte kasti bir suç işlememişse bu durumda hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı ile mevcut cezanın infazı engellenir. HAGB kararı ile birlikte kişiye 5 yıllık deneyim süresi tanınır. Denetim süresi içerisinde, kasıtlı olarak suça karışmayan kişi, hakaret suçunu hiç işlememiş kabul edilir. Fakat, denetim süresinde kasıtlı suç işlenirse, işlenen suçla beraber hakaret suçunun cezası infaz edilir.

Hakaret suçunda ceza ertelemesi olup olmadığı da uygulamada merak edilen konuların başında yer alır. Hakaret suçu için cezanın ertelenmesi kararı verilebilmesi için aranan şartlar ile HAGB kararı verilebilmesi için aranan şartlar benzerdir. Mahkeme tarafından hükmedilecek süreli hapis cezası eğer 2 yıl ve daha altındaysa ve suçun faili geçmişte kasıtlı bir suç işlememişse ceza ertelemesi kararı verilerek kişiye 1 ila 3 yıl arasında denetim süresi tanınabilir. Cezanın ertelenmesi kapsamında verilen denetim süresinde kişi herhangi bir kasıtlı suça karışmazsa cezası infaz edilmiş sayılır. Yani HAGB kararında olduğu gibi, cezanın hiç işlenmemiş sayılması söz konusu değildir.

Hakaret suçu ile birlikte gündeme gelen konulardan birisi de manevi tazminat ve manevi tazminat talepli davadır. Manevi tazminat, kişilik haklarının ihlal edilmesi suretiyle manevi anlamda zarar gören kişiye ödenen parasal karşılık olup hakaret suçu söz konusu olduğunda mağdurun manevi tazminat talebinde bulunmak hakkı mevcuttur.

Hakaret Suçunda Ceza Avukatının Rolü ve Hukuki Destek

Kişinin onurunu ve itibarini zedeleyen, manevi anlamda zarar görmesine neden olan hakaret suçu, süreli hapis cezası gibi hürriyeti kısıtlayıcı ceza gerektirdiği için oldukça mühim suç tipleri arasında yer alır. Suça ilişkin yargılama sürecinde, adilane bir yargılama gerçekleşmesi, yasal hakların korunarak arzu edilen olumlu sonucun kısa zamanda elde edilebilmesi için deneyimli bir ceza avukatından hukuki destek almak oldukça faydalı olacaktır.

Hakaret Suçuyla İlgili Sık Sorulan Sorular