Hakaret Davasında Savunma Nasıl Yapılır?

Hakaret davasında savunma nasıl yapılır, sorusuna vereceğiz cevap olayın oluş şeklinde göre değişiklik gösterebilir. Bilindiği gibi hakaret suçu ile birlikte diğer suçlarda da yapılacak olan savunma failin beraat etmesi ya da cezalandırılması gibi önemli sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle hangi sözlerin hakaret sayılacağı, hakaret suçu unsurları ve hakaret suçunda zamanaşımı süreleri konusunda bilgi sahibi olmamız gerekir.

Tüm bu hukuki işlemler göz önüne alınarak hakaret davasında savunma nasıl yapılır sorusuna cevap vermek gerekir. Yapacağımız savunmada öncelikle hakaret suçu unsurlarının tam olarak bilinmesi önemlidir. Bu konularda bilgi verdikten sonra yazımızın sonunda paylaşacağımız “hakaret suçu savunma dilekçesi örneği” üzerinde gerekli düzenlemeleri yaparak yargılamanın sürdüğü mahkemeye veya Cumhuriyet Savcılığına ibraz edebilirsiniz.

Hakaret Suçu Unsurları

Kişinin onur, şeref ve saygınlığını rencide edecek veya zedeleyecek her türlü söz ve fiil hakaret suçunu oluşturur. (TCK 125/1) tanımdan da anlaşılacağı üzere hakaret oluşturan sözleri tek tek sayma yoluna gidilmesi oldukça zordur. Her türlü sövme, küfür, küçük düşürücü davranış veya hayvan isimleri ile hitap etmek hakaret suçunu oluşturan sözlerin başında gelir.

Bunun dışında yukarıda belirtmiş olduğumuz hakaret içerikli söz ve hareketlerin muhatabının herhangi bir kuşkuya yer vermeden bilinmesi gerekir.

Hakaret Suçunun Mağduru Bilinmelidir

İddia, savunma, katılan ve tanık beyanları ile tüm dosya kapsamından, olay tarihinde, sanığın eşi K12’yi doğum yapması için Denizli Devlet Hastanesi Doğumhane Servisi’ne götürdüğü, burada görevlilerin F1 kurumuna giderek bir ünite kan getirmesini istemelerine sinirlendiği, doğumhanede görev yapan doktor ve ebe olan katılanlara yönelik “a… koyduklarım, kimin eli kimin götünde belli değil, ak partiyi buraya yığarım, ak partinin de a…. sına koyarım, bu hastayı buraya getirenin de a.. koyarım” şeklinde söz sarf ettiği anlaşılmıştır.

Sanık tarafından sarf edilen sözlerin, kişilerin onur, şeref ve saygınlığını rencide edecek boyutta olduğu, hakaret suçunun unsurları itibariyle oluştuğu, atılı suçun katılan anlatımları, Cd izleme tutanağı ve tanık anlatımları ile sübut bulduğu, sanığın hakaret eylemini katılanların yerine getirdikleri kamu görevi nedeniyle gerçekleştirdiği anlaşılmıştır.

İlk derece mahkemesince, sanığın iddianamede belirtilen sözleri kimseyi hedef almadan sarf ettiği gerekçesiyle atılı suçtan beraatine karar verilmiş ise de, sanığın bu sözleri katılanlar ile girdiği tartışma sırasında sarf ettiği, bu sözlerin muhatabının katılanlar olduğunda şüphe bulunmadığı, ilk derece mahkemesi gerekçesinin yerinde olmadığı anlaşılmakla, katılanlar vekilinin istinaf isteminin kabulü ile, ilk derece mahkemesi hükmünün kaldırılarak, sanığa kamu görevlilerine zincirleme şekilde hakaret suçundan cezalandırılmasına karar vermek gerekmiş, aşağıdaki hüküm kurulmuştur…”

Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Ceza Dairesinin 23/09/2020 tarih, 2019/2341 esas ve 2020/1776 sayılı kararı

Bölge Adliye Mahkemesinin kararında yapılan vurgudan da anlaşılacağı üzere; Hakaret suçunun oluşması için öncelikle suçun mağdurunun tespit edilmesi gerekir. Bu durum ayrıca TCK 126 maddesi ile ayrıca düzenlenmiştir. Buna göre;

“TCK Md. 126/1; Hakaret suçunun işlenmesinde mağdurun ismi açıkça belirtilmemiş veya isnat üstü kapalı geçiştirilmiş olsa bile, eğer niteliğinde ve mağdurun şahsına yönelik bulunduğunda duraksanmayacak bir durum varsa, hem ismi belirtilmiş ve hem de hakaret açıklanmış sayılır.”

Hakaret suçu savunmalarında öncelikle yukarıda belirtmiş olduğumuz şartın ve unsurun varlığının araştırılmasında fayda vardır.

Hakaret Suçunda Eleştiri Boyutu Aşılmamalıdır

“Sanığın sosyal paylaşım sitesindeki sayfasında, 22/07/2016 tarihinde Cumhurbaşkanının fotoğrafının altında “Ağustos 2004…… K6, cebinden çıkardığı kağıdı okumaya başlar. Kağıtta; iktidarın, gericilere, yobazlara nasıl iltibas geçtiği, cemaatlere nasıl kol kanat gerdiği, irticanın bu hükümet zamanında nasıl kök saldığı gibi ifadeler yer alıyordu. K6’un bu konuşması salonda yankılanan “Kes lan!” nidasıyla sona erer. O sesin sahibi K2’dır” yazılı resmin üstünde”Şimdi ne diye numaradan…. yakınıyorsun….!!! Kısa kesde aydın havası” ibaresinin yazılı olduğu görseli paylaştığı, 13/08/2016 tarihinde Türkiye Cumhuriyet Devleti Cumhurbaşkanı K2’ın 3G bağlantısı ile cep telefonunda 15 Temmuz darbe girişimine karşı halkı sokağa davet ettiği görüntünün üzerinde ”Biz baş komutan diye saklandığı yerden halkı sokağa çağırana değil – Üç kıtada ordusunun başında, kelle koltukta zaferler kazanana deriz…”ibaresinin yazılı olduğu görseli paylaştığı, ancak bu iki paylaşımın Dairemizce hakaret olarak kabul edilmediği, buna mukabil 12/08/2016 tarihinde Cumhurbaşkanının da bulunduğu resmin üzerinde, “Siz dininizi falan yaşamıyorsunuz! Siz, dinimizi kullanarak hayatınızı yaşıyorsunuz! Bildiğin din tüccarısınız yani!” şeklindeki cümleyle yapmış olduğu paylaşımın duraksamaya yer bırakmayacak biçimde Cumhurbaşkanının şahsına yönelik olduğu görülmekte olup, bu paylaşımda geçen “din tüccarısınız” şeklindeki sözlerin incitici, küçük düşürücü ve katılanın toplum içindeki saygınlığını zedeleyici mahiyette olduğu, hakaret niteliği taşıdığı,

 Düşünce ve ifade özgürlüğü bağlamında değerlendirilemeyeceği ve hukuki koruma göremeyeceği, nitekim Anayasa Mahkemesi’nin 2014/1577 sayılı bireysel başvuruya konu olan olay ile ilgili olarak vermiş olduğu 25.10.2017 tarihli kararında; soyut biçimde ifade edilen ‘sen dindar falan değilsin’, ‘sen din tüccarısın’ biçimindeki sözlerin siyasi bir eleştiri olmaktan çok hakaret içerikli olduğu yönündeki kabulünün de aynı mahiyette olduğu, dolaysıyla ilk derece mahkemesinin, paylaşımın içeriği itibariyle hakaret niteliği taşımadığına yönelik gerekçesi ile sanığın eleştiri mahiyetinde olduğuna yönelik savunması yerinde görülmemiştir.

Konya Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesinin 07/10/2019 tarih, 219/882 esas ve 2019/1264 sayılı kararı

İlgili Bölge Adliye Mahkemesi kararından da anlaşılacağı üzere “din tüccarı” şeklinde sarf edilen sözler küçük düşürücü ve saygınlığı zedeleyici olarak kabul edilerek sanık hakkında cezalandırma yoluna gidilmiştir. Yapılacak hakaret suçlarında sarf edilen sözlerin öncelikle eleştirici niteliğinde olup olmadığı yönünde bir araştırma yapılması gerekir. Eleştiri niteliğindeki sözler hakaret suçunu oluşturmayacağından hakaret davalarında savunma yapılması sırasında bu hususların belirtilmesi önemlidir.

Hakaret Suçunda Zamanaşımı Süreleri

Hakaret Davalarında savunma nasıl yapılır konusunda dikkat edilmesi gereken bir başka husus zamanaşımı süreleridir. Bu konuda ise iki farklı zamanaşımı süresi öngörülmüştür.

1. Şikayet Süresi; Hakaret suçunun şikayete tabi olması durumlarında şikayet süresi 6 (altı) ay olarak belirlenmiştir. Bu süreler geçtikten sonra yapılacak şikayetler soruşturma aşamasında “Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar” ile sonuçlanması gerekir.
2. Ceza Zamanaşımı Süresi; Hakaret davalarında yapılacak olan savunmalarda dikkat edilmesi gereken bir başka zamanaşımı süresi ise ceza zamanaşımı süresidir. Hakaret suçu için 8 yıllık zamanaşımı süresi öngörülmüştür. Bu sürelerin geçirilmesinden sonra kişinin cezalandırılması kanunen mümkün değildir. Bu nedenle suçun zamanaşımına uğradığının bilindiğinde hakaret suçu savunmasında bu durumun belirtilmesinde fayda vardır. Ancak buna karşın bu tür zamanaşımı süreleri mahkemece re’sen gözetilmesi gereken konulardandır. Sanık zamanaşımı süresini ileri sürmese dahi mahkeme bu durumu re’sen dikkate alacaktır.

Gıyapta Hakaret Davasında Savunma Nasıl Yapılır?

Gıyapta hakaret, hakaret suçlarında en fazla uyuşmazlık konusu olan durumlardandır. Bunun temel nedeni söz konusu hakaret içerikli sözlerin mağdur aleyhine 3 kişiye ihtilat edilmesi gerekir. Bu nedenle gıyapta hakaret davalarında 3 kişinin tespit edilememiş olması halinde bu durumun savunmada açıkça belirtilmesi gerekir.

Sosyal Medya Üzerinden Hakaret Davasında Savunma Nasıl Yapılır?

İnternet kullanımının artması ile birlikte, internet üzerinden işlenen suçlarda bir artış görülmektedir. Bunlardan birisi de internet üzerinden hakaret veya sosyal medya üzerinden hakaret suçlarıdır.

Hakaret suçlarına ilişkin kanıtlanması ve delillerin toplanması konusuna sosyal medya hesapları üzerinden hakaret suçu ayrı bir öneme sahiptir. Katalog suçlar haricinde birçok sosyal medya uygulaması ilgilinin IP adresini paylaşmamaktadır. Bu da suçun kim tarafından işlediğinin tespit edilmesini oldukça zorlaştırır. Herhangi bir şekilde IP adresinizin tespit edilmesi durumunda ise internet aboneliğinin ait olduğu kişiler şüpheli konumunda yer alır. Bazı durumlarda ise ilgiliye ait sahte profil hesapları oluşturularak hakaret veya benzer suçlar işlenebilmektedir. Bu gibi hakaret suçlamaları halinde kişinin suçun işlendiği sosyal medya hesabının kendisine ait olmadığını kanıtlaması gerekir.

Haksız Bir Fiile Tepki Nedeniyle Hakaret Davalarında Savunma Nasıl Yapılır?

Haksız bir fiile tepki olarak yapılacak hakaret suçlarında 1/3 oranında indirim yapılabilir. Ayrıca haksız fiilin ve hakaretin niteliğine göre sanık hakkında ceza verme yoluna gidilmemesi de başkaca bir seçenektir.

Bu durumda haksız fiilin tespit edilerek mahkemede bunun kanıtlanması hakaret suçu savunmasında önemlidir. Şayet gerçekleşen hakaretin haksız bir fiile karşılık olarak gerçekleştiği sabit ise bu durumun savunmada delilleri ile birlikte mahkemeye sunulması gerekir.

Kasten Yaralama Suçuna Tepki Nedeniyle Hakaret Davalarında Savunma Nasıl Yapılır?

TCK 129/2 maddesi gereğince hakaret suçunun kendisine yapılan bir kasten yaralama fiiline tepki olarak işlenmesi durumunda gerçekleşmesi halinde ceza verme yoluna gidilmez.

Bu durumda hakaret suçunun failinin kendisine yönelik gerçekleşen kasten yaralama suçuna ilişkin bilgi ve belgeleri savunmasında belirtmesi gerekir. Bunlar ayrıca yapılmış olan kasten yaralama suçuna ilişkin soruşturma ve dava dosyası olabileceği gibi bu yaralamadan dolayı alınacak olan darp raporları da olabilmektedir.

Karşılıklı Hakaret Davalarında Savunma Nasıl Yapılır?

Karşılıklı hakaret davalarında taraflar için ceza indirimi öngörülmüştür. Bunun dışında ayrıca mahkemenin takdiri doğrultusunda tarafların cezalandırılmasından vazgeçilmesi de mümkündür. Suçun karşılıklı hakaret şeklinde gerçekleşmesi halinde tarafların hakaret suçu savunmasında bu durumu belirtmeleri gerekir.

Hakaret Davalarında Savunma Nasıl Yapılır Konusunda Sık Sorulan Sorular

Hakkımda Hakaret Davası Açılmış Ne Yapmalıyım?

Bilindiği üzere kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret suçu ile Cumhurbaşkanına hakaret suçu haricindeki hakaret suçları şikayete tabidir. Bu nedenle ilgili hakkında açılan hakaret soruşturması sırasında öncelikle uzlaşma prosedürünün uygulanması zorunludur.

Uzlaşma aşamasında taraflar arasında uzlaşma sağlanamaması halinde kamu davası açılmaktadır. Soruşturma aşamasında ve dava aşamasında yukarıda belirtmiş olduğumuz hususların değerlendirilerek bir savunma hazırlanması kişinin hukuki statüsünün belirlenmesinde etkili olacaktır. Bu konuda hukuki destek almak sanık açısından daha faydalı olacaktır.

Hakaret Davası İçin Arabuluculuk Zorunlu Mudur?

Yukarıda belirttiğimiz gibi hakaret suçu istisnalar haricinde şikayete tabi olduğu gibi uzlaşma kapsamında yer alan suçlardandır. Taraflar hakkında hakaret suçu nedeniyle kamu davası açılmadan önce görevlendirilecek uzlaştırmacı tarafından, uzlaştırma hükümleri uygulanır. Tarafların bu aşamada uzlaşamaması halinde sanık hakkında TCK 125 maddesi uyarınca kamu davası açılmaktadır.

Hakaret Suçundan Hapse Girilir Mi?

Ceza kanunumuzda birçok suç için hürriyeti bağlayıcı cezalar düzenlenmiştir. Hakaret suçunun cezası ile 3 ay ile 2 yıl arasında hapis cezasıdır. Özellikle suçta tekerrür halinde ve sanık hakkında mükerrirlerine özgü infaz rejiminin uygulanması durumunda hakaret suçu nedeniyle hapse girilmesinin önünde bir en yoktur.

Hakaret Suçu Sicile İşler Mi?

Ceza Kanunumuzda yer alan bütün suçlardan dolayı yapılan yargılama sonunda sanığın cezalandırılması yoluna gidilmesi, sanık hakkında hürriyeti bağlayıcı (hapis cezası) veya adli para cezasına karar verilmesi durumunda bu durum kişinin adli sicil kaydında yer alır. Hakaret suçundan dolayı alınacak olan adli cezalar sicil kaydına işlenmektedir.

Hakaret Suçunda Kaç Şahit Gerekir

Bu konuda sadece “gıyapta hakaret” durumunda bir düzenleme yapılmıştır. Karşılıklı hakaret ve diğer hakaret suçlarında tanık konusunda herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır. Gıyapta hakaret suçundan ceza verilmesi için suçun 3 kişiye ihtilat edilmesi gerekir.

Hakaret Davası Nasıl İlerler

Bilindiği üzere hakaret suçu genellikle şikayet tabi suçlar arasında yer alır. Bu neden suçun mağdurunun öncelikle Cumhuriyet Savcılığına veya kolluk kuvvetine müracaat ederek şikayet hakkını kullanması gerekir. Uzlaşmaya tabi olan hakaret suçunda soruşturma aşamasında uzlaşma sağlanamaması halinde şüpheli hakkında kamu davası açılır. Açılan kamu davası sonrasında duruşma günü verilerek taraflar dinlenmek üzere çağrı kağıdı (tebligat) ile duruşmaya davet edilir. Hakaret suçunun mağdurun şikayetin dava aşamasında da devam etmesi halinde sanık hakkında cezalandırma yoluna gidilir.

Hakaret Suçu Savunma Dilekçesi

… ASLİYE CEZA MAHKEMESİNE

Esas No                     :

Sanık                          :

Mağdur                     :

Suç                             : Hakaret (TCK 125)

Konu                          : Hakaret Suçuna İlişkin Yazılı Savunma

Açıklamalar              :

                                   Hakkımda mahkemenizin … esas sayılı dava dosyası ile hakaret suçundan kovuşturma yapılmaktadır.

                                   Bu konuda mahkemenizde yapılan duruşmalarda ki beyanlarımı aynen tekrar ederim.

                                   Daha önceki savunmalarında da belirttiğim gibi mağdura yönelik … sözlerim tarafıma karşı gerçekleşen kasten yaralama fiiline tepki olarak söylenmiştir. Ayrıca bu sözler TCK 125 maddesinde belirtilen kişinin şeref ve saygınlığını küçük düşürücü nitelikte sözler değildir. Söylemiş olduğum sözler daha çok şikayetçinin bana karşı sarf etmiş olduğu hakaret sözlerine ve kasten yaralama fiiline tepki olarak söylenmiş eleştiri boyutunu aşmayan sözlerdir.

                                    Bilindiği üzere TCK 129 maddesinde yer alan hükümlere göre;

• Hakaret suçunun karşılıklı olarak işlenmesi
• Hakaret suçunun kasten yaralama fiiline tepki olarak gerçekleşmesi durumlarda sanık hakkında yasada belirtilen oranlarda ceza indirimi öngörüldüğü gibi ceza verme yolundan da vazgeçilmesi mümkündür.

Dilekçem ekinde sunmuş olduğum olay tarihli adli raporlardan da anlaşılacağı üzere şikayetçi … olay günü beni darp etmiştir. Eleştiri boyutunu aşmayan ve iddianamede belirtilen sözlerden dolayı öncelikle unsurları itibariyle oluşmayan suçtan dolayı beraatıma, aksi halde suçun kasten yaralama suçuna tepki olarak işlendiğinin kabul edilerek TCK 129/2 maddesi uyarınca beraatıma karar verilmesini arz ve talep ederim. (Tarih)

…

Sanık (İmza)