Güvenlik soruşturması ne kadar sürer? Devlet memuru olmak isteyen insanlar tarafından sıklıkla sorulan bir sorudur. Güvenlik soruşturması kavramının açıklanması ne kadar süreceği ile ilgili daha iyi fikir verecektir. Güvenlik soruşturması konusu 7315 sayılı Kanunda yer alan bir kavram olarak ortaya çıkmıştır. Aslında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması konusu bir biri ile bağlantılı konulardır. Devlet memurluğu kadrolarına atanacak kişiler hakkında uygulanan bu ilkeler ve prosedür iki ayrı konuda yapılır.
Arşiv araştırması yapılmak suretiyle devlet memurluğu kadrolarına ataması yapılacak kişiler için yapılacak işlemler; adli sicil kaydı, güvenlik güçleri tarafından bir arama kaydı olup olmadığı hususu, daha önce memurluktan çıkarma cezası olup olmadığı gibi hususların araştırılması suretiyle yapılan araştırma şeklidir. Ancak güvenlik soruşturması özellikle kritik ve gizlilik gerektiren görevler için yapılması gereken bir araştırmadır.
Güvenlik soruşturması ne kadar sürer? Konu ile ilgili açıklama yapmadan önce öncelikle güvenlik soruşturması nedir bakalım.
Güvenlik Soruşturması Nedir?
Güvenlik soruşturması, arşiv araştırmasında bakılacak hususlara ilaveten kişilerin devlet memurluğu için gereken niteliklere sahip olup olmadığını ve ayrıca kolluk ile istihbaratta bulunan kayıtlarının incelenmesini, yabancı devletler ile her hangi bir ilişkisi bulunup bulunmadığını, terör örgütleri ile bağlantı durumunu çeşitli yollarla araştırmak ve tespit etmektir. Güvenlik soruşturmasının ne kadar zaman alacağı konusu bu soruşturmaya konu olan araştırmaların ne kadar zaman alacağı ile ilgilidir. Yasa koyucu bu konu ile ilgili bir takım süreler belirlemiştir.
Güvenlik Soruşturmasında Nelere Bakılır?
İlk defa veya yeniden atama ile devlet memuru olacak kişiler hakkında yapılacak olan güvenlik soruşturmalarında uygulanacak bir takım usul ve esaslar bulunur. Güvenlik Soruşturması Ne Kadar Sürer? 7315 sayılı yasada bu konu ile ilgili olarak belirtilen süre 60 iş günüdür. Bunun yanında araştırma yapılacak konular da belirlidir. Bu konular;
- Devlet memurluğuna veya kamu görevine atanacak kişilerin adli sicil kayıtlarına detaylı olarak bakılır.
- Genel kolluk tarafından kişilerin arama kaydının olup olmadığına ve halen aranma durumu olup olmadığına bakılır.
- Devlet memurluğu yapacak kişiye ait herhangi bir tahdit olup olmama durumu araştırılır.
- Araştırma yapılan kişi ile ilgili olarak alınmış mahkeme kararları ve devam eden davaları ile ilgili olarak elde edilecek olgulara bakılır.
- Daha önce hakkında her hangi bir memuriyetten çıkarılma cezası olup olmadığı hususlarına bakılır.
Belirtilen bu hususların araştırılması elbette bir zaman alacaktır. Her ne kadar bu işlerin araştırılması için 60 iş günü bir süre öngörülmüş ise de uygulamada daha uzun zamanlar alabilmektedir.
Güvenlik Soruşturması Kimler Tarafından Yapılır?
Güvenlik Soruşturması Ne Kadar Sürer? Bu konu güvenlik soruşturmasının kimler tarafından ve nasıl yapıldığı ile doğrudan bağlantılı bir konudur. Her ne kadar yasada bir süre öngörülmüş ise de bu güvenlik soruşturmasının yapılma şekli ve durumuna göre uzayabilmektedir. Bu konuda yetkili birimler Milli İstihbarat Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Mahalli Mülki İdare amirlikleridir. Yetkili olan bu birimler kendilerine hangi konu ile ilgili olarak araştırma yapılması talep edilir ise o konuda gerekli araştırmaları yapmak ve raporlamak durumundadır.
Yetki verilen bu birimler ilgili kamu idarelerinin arşivlerinden veya ilgili yerlerden araştırma yaparak gerekli bilgilere ulaşmaya çalışır ve buna göre bir rapor tanzim eder. Ancak araştırma yapan yetkililer hukuk dışında bir araştırma ve sorgulama yapamaz. Yapılan araştırmaya ait bilgileri gizli tutmak zorundadırlar.
Güvenlik soruşturmasını yapan birimler tarafından istenen belgelere verilen cevaplar açısından bu 60 iş günü süre kendilerine bildirim yapıldığı andan itibaren geçerlidir. Bu durumda güvenlik soruşturmasının yapılmasına ilişkin süreler bazen altı ayı bulabilir. Bazen daha uzun sürelerde de olabilmektedir. Bu durum tamamen bilgi istenen ilgili yerlerden gelecek cevaplar ve araştırma sonuçları ile ilgili zamanlamadan kaynaklanır.
Güvenlik Soruşturmasında Dikkat Edilecek İlkeler
Bu konuda 6698 sayılı yasa hükümlerine göre uyulması gereken kurallar bulunur. Araştırma yapan görevliler bu kurallara ve ilkelere riayet etmek durumundadır. Dikkat edilmesi gereken bu hususlar;
- Hukuk kurallarına riayet etmek
- Dürüstlük konusunda dikkat etmek
- Aleni ve açık amaçlar doğrultusunda meşru işler için yapılmasına uymak,
- Yapılacak araştırmada amaçla bağlantılı ve ölçülü olma,
- Elde edilen bilgi ve belgeleri usulüne uygun bir şekilde muhafaza etme,
- Belgeler ve bilgiler ne kadar süre öngörülmüş ise o kadar süre ile saklanmalıdır.
Güvenlik Soruşturması Ne Kadar Sürer? Konusu kadar önemli bir husus bu konuda dikkat edilecek ilkelere uygun davranarak araştırma yapmak. Ayrıca güvenlik soruşturması kişilerin kendisi ile ilgili olarak yapılan bir araştırmadır. Güvenlik soruşturmasında araştırma yapılacak hususlar ile ilgili olarak titiz bir çalışma yapmak ve objektif bir davranış sergilemek işin özüne uygun olacaktır. Aksi durumda güvenlik soruşturması ile ilgili olarak yapılacak analiz ve araştırma amacına uygun olmayacaktır.
Güvenlik Soruşturması Ne Kadar Sürer?
Yapılan arşiv araştırmasına ek olarak yapılan güvenlik soruşturması bazı meslek gruplarını kapsayan bir olaydır. Özellikle hakim, savcı, asker ve polis gibi meslek gruplarının yanında öğretmenler açısından da bu uygulama yapılmaktadır. Bu meslek grupları dışında kalan kritik ve gizlilik dereceli yerlerde çalıştırılacak kamu görevlileri açısından da bu soruşturma yapılır.
Arşiv araştırması 30 iş günü güvenlik soruşturması ise 60 iş günü içinde tamamlanır hükmü ilgili yasada mevcuttur. Ancak uygulamada talep edilen bilgi ve belgeler ile ilgili dosyaların gelmesi ve gerekli değerlendirilmelerin yapılması işlemi 6 ayı bulabilmekte hatta geçebilmektedir. İlgili kurumlardan ne kadar hızlı bir geri dönüş söz konusu olur ise güvenlik soruşturmasının süreci de o kadar kısa olur. Ya da ne kadar uzun sürede cevap alınıyor ise o kadar süreç uzun olabilir.
Güvenlik soruşturmasında elde edilecek bilgi ve belgelerin doğru analiz edilmesi şarttır. Bazı hususlarda net bilgi elde etmek bazı durumlarda zor olabilir. Bu gibi durumlarda inceleme ve araştırma süreci uzun olabilir. Değerlendirme sürecinde tereddüt edilen bir takım konular ve hususların aydınlatılması durumu ortaya çıkabilir. İlave bilgi ve belge gerektirecek bu durumlar sürecin de uzamasına neden olur.
Her hangi bir aksilik olmadığı durumlarda 60 iş gününden önce de bu süreç tamamlanabilir. Sürecin hızlı sonuçlanması yapılacak araştırmaya konu belge ve bilgilerin çabuk ve net olarak gelmesine bağlıdır.
Güvenlik Soruşturması Gecikirse Ne Yapılabilir?
Güvenlik soruşturması ne kadar sürer ve bir gecikme meydana gelince ne yapabilirim? Öncelikle güvenlik soruşturması ile ilgili bir aksilik meydana gelmiş ve süreç uzamış ise konu ile ilgili olarak e-devlet sistemi üzerinden CİMER aracılığı ile bilgi talep edilebilir. Gerekli yerlere bir dilekçe ile başvuru yapılarak durum hakkında bilgi talebi yapmak mümkün.
Özellikle güvenlik soruşturması sonucunu sorgulama yapabilecek bir yer bulunmaz. Bu nedenle güvenlik soruşturması gecikir ise doğrudan bilgi alınabilecek bir yer yoktur. En iyi yöntem CİMER üzerinden bilgi talep etmektir. Bu talep karşılığında güvenlik soruşturması ile ilgili olumsuz olduğu yönünde bir cevap alınır ise bu durumda yapılacak bir takım işlemler bulunur.
Yazılı olarak veya sözlü olarak güvenlik soruşturması konusunda olumsuz bir durum olduğu bilgisi alınır ise bu durumda idare mahkemelerinde dava açarak bir neticeye ulaşmak mümkün.
Güvenlik Soruşturması Olumsuz Çıkanlar Neler Yapabilir?
Güvenlik soruşturması olumsuz çıkanların yapabilecekleri iki şey vardır. Bunlardan biri idari başvuru, diğeri ise dava yoludur.
İlk olarak idari başvuru yolunu ele alalım. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 11. maddesi gereğince bir idari işlemin geri alınması, kaldırılması, düzeltilmesi, değiştirilmesi için dava açma süresi içinde (60 gün) o işlemi yapanın üstü olan makama, öyle bir makam yoksa işlemi yapan makama başvuru yapılabilir.
Bu durumda güvenlik soruşturması olumsuz olarak çıkan kişiler örneğin işlem Genel Müdürlük tarafından yapıldı ise o Genel Müdürlüğün bağlı olduğu Bakanlığa başvuru yapılabilir. Bizzat Bakanlık tarafından yapıldıysa (Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı vs) Cumhurbaşkanlığına 60 gün içinde itiraz edilebilir. Fakat bu yolu tavsiye etmemekteyiz. Çünkü bu yol ile netice almak neredeyse imkânsızdır. Uygulamada idareler verdikleri karardan talep üzerine geri adım atmamaktadır.
İkinci yol ise dava yoludur. Güvenlik soruşturmasının olumsuz olduğu ve bu nedenle atamanın yapılmadığı kararı kişilere gönderilir ya da uzman çavuş uzman erbaş alımlarındaki gibi kurumun sitesinde açıklanır. Tebliğ veya ilanın öğrenilmesinden itibaren 60 gün içinde dava açılması gerekmektedir.
Güvenlik Soruşturması Sonuç Öğrenme 2023
Güvenlik soruşturması sonuç öğrenme için kurumun size tebligat yapmasını beklemelisiniz. Eğer soruşturmanız çok fazla uzadıysa kuruma dilekçe ile başvurarak durumu hakkında bilgi alabilirsiniz. Fakat sonucu öğrenmek için E-devlet üzerinden bir uygulama yoktur. Bu nedenle kurumun size bilgi vermesini beklemelisiniz.
