İcra takipleri sırasında alacaklıların, alacağını tahsil etmek amacıyla en sık başvurdukları hukuki işlem maaş haczidir. İcra ve İflas Kanunumuzdaki mevcut düzenlemeler, takip talebi kesinleşmiş olsa da bir takım hak e alacakların haczedilmesini istisnalar dışında yasaklamıştır. Peki emekli maaşına haciz gelir mi? Memur emekli maaşına haciz konur mu? Bankalar emekli maaşına haciz koyabilir mi? Tüm bu sorular ile emekli maaşlarının haczine ilişkin diğer merak edilen soruların cevaplarını sizler için yanıtladık.
Emekli Maaşına Haciz Gelir Mi?
2004 sayılı İcra ve İflas Kanunumuzda haciz caiz olmayan mallar ve haklar (İ.İ.K. Md. 82) ile kısmen haczi caiz olan şeyler (İ.İ.K. md. 83) olarak düzenlemeler mevcuttur.
Burada kısmen emekli maaşlarının haczedilemeyeceği hüküm altına alınmıştır. Ancak emekli maaşlarına haciz konulamayacağının asıl dayanağını 5510 sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası” kanununun 93. Maddesi oluşturur. Bu durumda emekli maaşının şahıs veya kamu kurumları alacakları fark etmeksizin haczedilemeyeceğini söyleyebiliriz.
Emekli Maaş Haczinin İstisnaları
İcra ve İflas Kanunu ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortasında yer alan hükümlere göre emekli maaşlarına haciz konulamaz. Ancak bu durumun genel olarak 3 istisnası vardır. Emekli maaş haczinin istisnaları ise;
- SGK prim borçları
- Nafaka borçları
- Borçlu (Emeklinin) muvafakati
Şeklindedir. Bu üç durumundan herhangi birisinin varlığı söz konusu olmadıkça icra takipleri veya kamu alacakları gerekçe gösterilerek emekli maaşına haciz işlemi uygulanması mümkün değildir.
Memur Emekli Maaşına Haciz Konur Mu?
İcra ve İflas Kanunumuzda haczedilmesi caiz olmayan mallar ve haklar konusunda kısmen de olsa bir ayrım yapılmıştır. Ancak 5510 sayılı yasada emeklinin memur veya işçi emeklisi olup olmadığı konusunda bir ayrım yoktur. Aynı şekilde emekli maaş haczi istisnaları başlığında belirttiğimiz durumların söz konusu olmaması haline memur emekli maaşına da haciz konulamaz.
Vergi Dairesi Emekli Maaşına Haciz Koyabilir Mi?
Vergi daireleri, vergi, harç, trafik cezası veya yargılama giderleri gibi kamu alacaklarına dayanarak maaş veya banka hesabına haciz işlemi uygularlar. Bu durumlar emekli maaşı haciz istisnaları arasında yer almaz. Bu nedenle vergi dairesi emekli maaşına bloke veya haciz işlemi uygulamaz. Bu durum sadece maaş hesabı için geçerli olup, kamu alacakları veya özel kişilerin alacakları nedeniyle emeklinin ev, arsa, araç ya da banka hesabında, maaş haricinde bulunan paraların haczine engel değildir.
SGK Borcundan Dolayı Emekli Maaşına Haciz Gelir Mi?
Emekli maaşına haciz konulmasının istisnaları arasında SGK borçları yer alır. Ancak emekli maaşına SGK tarafından haciz konulması için de bu borcun prim borcu veya sosyal destek primi borcu niteliğinde olması gerekir. SGK tarafından emekli maaşına haciz işlemi sadece prim borçlarının tahsiline yönelik olması halinde söz konusu olur.
Varlık Şirketleri Emekli Maaşına Haciz Koyabilir Mi?
Varlık şirketlerinin emekli maaşına haciz koyup koyamayacağı, emekli maaşına haciz gelir mi? Kapsamında en sık karşılaştığımız sorulardandır. Emekli maaşına haciz konulamayacağı kuralında alacaklının statüsü konusunda bir ayrım yoktur. Alacaklı banka veya varlık şirketi olsa dahi yine emekli maaşına haciz işlemi uygulanmaz.
Bankalar Emekli Maaşına Haciz Koyabilir Mi?
Bankalar uzun süre tahsil edemedikleri alacalarını sıklıkla varlık şirketlerine devretmektedirler. Yukarıda belirttiğimiz gibi varlık şirketleri tarafından icra takibi olsun veya olmasın nasıl ki emekli maaşına haciz işlemi uygulanamıyorsa bankalar tarafından da emekli maaşına haciz işlemi uygulanamaz. Bu durumun tek istisnası ise emeklinin icra müdürlüğüne müracaat ederek maaşından belirli oranda kesinti yapılmasına onay vermesidir.
Hangi Durumlarda Emekli Maaşına Haciz Konulabilir?
Emekli maaşına haciz konulamaz kuralının istisnalarını yukarıda sıralamıştır. Bu durumların herhangi birisinin varlığı halinde emekli maaşına haciz konulması mümkün hale gelebilmektedir. Bu durumlar; SGK prim borçları, nafaka borçları ve emekli olan borçlunun maaşından kesinti yapılmasını onay vermesi durumlarıdır.
İcra Dairesi Emekli Maaşına El Koyabilir Mi?
El koymak hukuki olarak çok daha farklı bir anlam taşımaktadır. Ancak icra dairesi emekli maaşına el koyabilir mi şeklindeki sorular daha çok; İcra dairesinin emekli maaşı üzerinde haciz işlemi uygulayıp uygulamayacağı yönündedir. Yukarıda belirttiğimiz durumlar haricinde icra müdürlüğü emekli maaşına haciz işlemi uygulayamaz. Bunun için borçlunun yani emeklinin maaşından kesinti yapılmasına onay vermesi gerekir. Onay vermemesi halinde ise icra dairesi olsa dahi emekli maaşına haciz işlemi uygulayamaz.
Emekli Bir Kişi Borcunu Ödemezse Ne Olur?
Emekli maaşına haciz işlemi uygulanamaması alacaklının, alacağını tahsil edemeyeceği sonucunu doğurmaz. Bunun dışında emeklinin, haczi mümkün olan taşınır veya taşınmazları bulunması, hatta maaşından başka banka hesaplarında nakit paranın bulunması durumunda bu varlıklara yönelik bir haciz işlemi başlatılabilir. Ancak alacaklının emekli maaşına haciz konulması yönündeki talebi icra müdürlüğü tarafından reddedilecektir.
Nafaka Borcundan Dolayı Emekli Maaşına Haciz Gelir Mi?
Evet. Nafaka borçları icra takiplerinde öncelik hakkına sahip olduğu gibi kişi alacakları bakımından emekli maaş haczinin tek istisnasıdır. Emeklinin nafaka borcunu ödememesi halinde, nafaka alacaklısının başlatacağı icra takibine dayanılarak emekli maaş haczi uygulanabilir.
Emekli Maaşıma Haciz Geldi Ne Yapmalıyım?
Emekli maaşınıza haciz gelmiş ise muhtemelen, haciz işlemi emekli maaşı haciz istisnaları kapsamındadır. Yani SGK prim borcu veya nafaka borcudur. Veya kişinin emekli maaşından yasal oranda kesinti yapılmasına izin verilmesi durumudur. Bu durumlarda kişi hacze itiraz hakkını kullansa da herhangi bir olumlu sonuç alamaz.
Ancak bazı durumlarda kişinin banka hesabına her ay yatırılan paranın emekli maaşı olup olmadığı konusunda bir bildirim yer almamaktadır. Bu durumda emekli maaşına haciz uygulanması halinde, haczin kaldırılması için icra müdürlüğüne şikayet / itiraz yolu ile başvuruda bulunulmalıdır.
Bu konuda ve banka haciz işlemleri hakkında daha detaylı bilgilere ve örnek dilekçelere “Banka Haciz Kaldırma Nasıl Yapılır” başlıklı yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Emekli Maaşına Hangi Durumlarda Bloke Konulur?
Banka hesaplarına bloke işlemleri daha çok vergi daireleri tarafından yapılan bir işlemdir. Ancak bloke işlemi olsa dahi emekli maaşı ile birlikte diğer kişilerin almış oldukları maaş hesaplarına bloke işlemi konulamaz. Gerektiğinde icra takibin yapıldığı, icra müdürlüğü tarafından yasal oranlarda (1/4) kesinti yapılır. Bu kesinti emekli maaşları için dahi söz konusu olamaz. Bu nedenle emekli maaşına bloke / haciz konulması yasal olarak istisnalar dışında mümkün değildir.
Birikmiş Emekli Maaşına Haciz Gelir Mi?
Emeklinin her ay maaşını düzenli olarak çekmek gibi bir zorunluluğu yoktur. Banka kayıtlarında ve SGK kayıtlarında haciz işlemi konulmak istenen hesabın emekli maaş hesabı olduğu konusunda şerh bulunması durumunda hiçbir şekilde istisnalar dışında haciz uygulanamaz. Emeklinin birkaç maaşını bir arada çekmesi dolayısıyla birikmiş olan maaş hesabına da haciz konulması söz konusu değildir. Ancak maaş hesabı dışında bulunan vadeli veya mevduat hesapları için emekli de olsa haciz işlemi uygulanmasının da önünde bir engel yoktur.
Emekli Maaşına Haciz Gelir Mi? (Özet)
Yukarıda detaylarını belirtmiş olduğumuz istisnalar dışında kamu alacağı veya şahıs alacağı fark etmeksizin emekli maaşlarına bloke uygulanamadığı gibi haciz işlemi de gerçekleştirilmez. Buna rağmen kişinin emekli maaşına haciz işlemi uygulanması halinde icra müdürlüğüne şikayet / itiraz hakkını kullanması ile emekli maaş haczi istisnaları dışında kalan durumların söz konusu olmaması durumda haciz kaldırılacaktır.
