Dolandırıldım ne yapmalıyım? Ceza hukuku alanında son yıllarda sık karşılaştığımız soruların başında gelmektedir. Bu durumda dolandırıcılık suçunun giderek arttığının bir göstergesidir. Dolandırıcılık suçu failin seçimlik hareketleri dikkate alınarak; Basit dolandırıcılık (TCK 157) ve nitelikli dolandırıcılık (TCK 158) olarak iki ayrı başlık altında ceza hukukumuzda yer almaktadır. Her iki durumda da dolandırıcılık suçu nasıl şikayet edilir? Sorusuna verilen cevaplar aynıdır.
Dolandırıcılık Suçu
Dolandırıcılık suçunun tanımı TCK 157. Maddesinde yapılmıştır. Buna göre;
“Yanıltıcı ve hileli davranışlarla mağdurun iradesini etkileyerek kendisine veya bir başka kişiye haksız menfaat temin etme”
Şeklinde gerçekleşen her türlü eylemler dolandırıcılık suçunun konusu olabilmektedir.
Dolandırıcılık Suçu Nasıl Şikayet Edilir?
Dolandırıcılık suçu ile beraber herhangi bir suçtan zarar gören müşteki veya mağdur şikayete tabi suçlardan yasada öngörülmüş şikayet süresi içerisinde aşağıda belirtmiş olduğumuz yetkili makamlara müracaatta bulunarak şikayet hakkını kullanmaları gerekmektedir.
- Cumhuriyet Savcılıkları (Adliye)
- Kolluk Kuvvetleri (Polis – Jandarma – Emniyet Müdürlüğü)
- Yurt dışında bulunulması halinde Türkiye konsolosluğu ve elçilikleri
- Dolandırıcılık suçunun failinin kamu görevini yürütmekle görevli olup, suçunda bu kamu görevi ile bağlantılı olması halinde ilgili kamu kurumlarına ihbar yolu ile başvuruda bulunulması mümkündür.
- UYAP Vatandaş (Elektronik İmzalı Başvuru)
Dolandırıcılık Suçu Şikayeti Sonrası Hukuki İşlemler
Dolandırıcılık suçu şikayet dilekçesinin soruşturmada yetkili Cumhuriyet Savcılığına ulaşması ile gerekli incelemelere başlanmaktadır. Suçun mağdurunun şikayet dilekçesinde belirtmiş olduğu hususlar etraflıca araştırılarak aşağıda belirttiğimiz dolandırıcılık suçu unsurlarının oluşup oluşmadığı tespit edilmektedir. Şüphelinin tespiti açısından gerekli yazışmalar yapılmaktadır. Gerektiğinde C.Savcılığı tarafından kurum ve kuruluşlardan dolandırıcılık suçuna ilişkin bilgi ve belge talep edilmektedir.
Yapılan soruşturma sonrasında dolandırıcılık suçu şikayet dilekçesinde belirtilen hususların varlığı ve dolandırıcılık suçunun unsurları oluşması durumunda şüpheli hakkında seçimlik hareketlerin niteliğine göre; Asliye Ceza Mahkemesi veya Ağır Ceza Mahkemesine hitaben C.Savcısı tarafından iddianame düzenlenmektedir. Basit Dolandırıcılık suçunda genellikle Asliye Ceza Mahkemesi görevlidir. Nitelikti dolandırıcılık suçunda ise görevli mahkeme çoğunlukla Ağır Ceza Mahkemeleridir.
Dolandırıcılık Suçu Unsurları
Dolandırıcılık suçu nasıl şikayet edilir? Ve Dolandırıldım ne yapmalıyım? Sorularının cevabı kadar bu konuda önemli bir başka husus ise dolandırıcılık suçu unsurlarıdır. Bu unsurların oluşmaması halinde dolandırıcılık suçu şikayeti sonrası C.Savcılığınca “Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar” (Takipsizlik Kararı) verilebileceği gibi; Yargılama aşamasında da sanık hakkında “beraat” kararı verilmesi olasıdır.
Bu nedenle dolandırıcılık suçu şikayet dilekçesinde bu hususlara detaylıca değinmekte fayda vardır. TCK 157 ve TCK 158 maddeleri göz önüne alınarak dolandırıcılık suçu unsurlarını aşağıdaki gibi özetleyebiliriz.
- Hileli ve Aldatıcı Davranışlar; Dolandırıcılık suçunun temeli hileli ve aldatıcı davranışlara dayanmaktadır. Bu hileli ve aldatıcı davranışların mağdurun iradesini etkileyecek derecede olması gerekmektedir. Ya da mağdurun bu konuda algılamasının etkileyici ayrıca bir davranışın bulunması gerekmektedir.
- Zarar; Dolandırıcılık suçunun işlenmesine bağlı olarak mağdurun bir zararının bulunması gerekmektedir. Bu zararlar genellikle ekonomik ve ekonomik değer ile ölçülebilir zararlardır.
- Haksız Menfaat; suçun failinin veya başka birisinin yukarıda belirtmiş olduğumuz zarardan harsız bir menfaatinin bulunması gerekmektedir. Zararın doğmadan veya haksız menfaat sağlanmadan suçun tamamlanamaması halinde failin dolandırıcılık suçuna teşebbüs nedeniyle yargılanması mümkündür.
Sık Karşılaşılan Dolandırıcılık Çeşitleri
Yazımızın başında da belirttiğimiz gibi son yıllarda dolandırıldım ne yapmalıyım? Şeklindeki sorular artmaktadır. Bu gün en büyük nedenleri arasında bilişim sistemlerinin yaygınlaşması yer almaktadır. Bu tür dolandırıcılıklar nitelikli dolandırıcılık (TCK 158) kapsamında değerlendirilmektedir. Bu durumlar göz önüne alındığında son yıllarda karşılaşılan dolandırıcılık yöntemlerinin aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.
Dolandırıcıya Para Gönderdim Ne Yapabilirim?
Dolandırıcılık suçunun temel amacı ekonomik anlamda menfaat temin etmedir. Bu nedenle bankalar aracılığı ile gönderilen EFT, Havale veya FAST işlemleri her zaman dolandırıcılık suçuna konu olabilecek işlemledir.
Hesaba Para Yatırarak Dolandırıldım Ne Yapmalıyım?
Failin sergilemiş olduğu hileli davranışlar sonucu çeşitli yöntemler aracılığı ile maddi kayıplarla karşılaşabiliriz. Diğer tüm suçlarda olduğu gibi dolandırıcılık suçunda da ilk olarak şikayet hakkımızı kullanmamızda fayda vardı. Dolandırıcılık suçu nasıl şikayet edilir başlığımızda belirttiğimiz mercilere geciktirmeksizin şikayette bulunmamız gerekmektedir. Ayrıca bazı durumlarda özellikle EFT işlemleri belirli bir süre sonra gerçekleştiğinden işlem yapmış olduğumuz banka ile iletişime geçmemiş yararımıza olacaktır.
Forex İle Dolandırıldım Ne Yapmalıyım?
Forex sistemi bir çeşit yatırım şirketi olması nedeniyle bu şekilde yapılan dolandırıcılık suçları da TCK 158/1-f kapsamında değerlendirilmektedir. Nitelikli dolandırıcılık olarak kabul edilen bu tür dolandırılma olaylarında da geciktirmeksizin yetkili makamlara şikayet hakkının kullanılması gerekmektedir. Bu konuda daha çok mağduriyet yaşanmaması için öncelikle yatırım şirketinin Sermaye Piyasası Kurulu kapsamında faaliyet gösterip göstermedi kontrol edilmelidir.
Dolandırıldım! Paramı Geri Alabilir Miyim?
Dolandırıcılık suçunun mağdurlarının oldukça yüksek maddi zararlara uğramaları mümkündür. Bu gibi durumlarda genellikle ceza davasının sonucunun beklenmesi gerekebilmektir. Ancak failin dolandırıcılık suçundan dolayı hüküm giymiş olması maddi zararınızın karşılanacağı sonucunu doğurmamaktadır.
Hukuk mahkemelerinde alacak davası veya icra müdürlüklerinde fail hakkında icra takibi başlatılması gerekebilmektedir. Bu durum genellikle ceza davası sonrasında kurulan hükmün sonucuna göre değişmektedir. Dolandırıcılık suçunda bazı durumlarda failin suçtan elde etmiş olduğu gelirlerin ortadan kaldırılmaması için mahkeme tarafından failin banka hesaplarına veya mal varlıklarına tedbir konulabilmektedir. Bu nedenle dolandırıcılık suçu şikayet hakkının kullanılması bu tür konular için önemlidir.
İnternet Aracılığı İle Dolandırıldım Ne Yapmalıyım?
İnternet ve bilişim sistemlerinin kullanımının artması ile birlikte internet aracılığı ile dolandırıldım ne yapmalıyım bu konuda sık karşılaştığımız sorulardan bir tanesidir. Bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle yapılan dolandırıcılık suçları; Nitelikli dolandırıcılık olarak kabul edilmektedir. Bilişim suçlarını ilgilendiren suçlar olması nedeniyle failin tespiti açısından suçun gerçekleşmesinden itibaren şikayet hakkımızı kullanmamız gerekmektedir.
Dolandırıcılık Suçu Cezası
Dolandırıcılık suçu için öngörülmüş hürriyeti bağlayıcı ve adli para cezaları failin hareketine göre değişiklik göstermektedir. TCK 157 maddesinde belirtilen basit dolandırıcılık suçunda; fail hakkında 1 ile 5 yıl arasında hapis cezası ve beş bin güne kadar adli para cezası öngörülmüştür.
Nitelikli Dolandırıcılık Suçu Cezası
TCK 158 maddesinde düzenlenmiş nitelikli dolandırıcılık suçlarında ise; 3 yıl ile 10 yıl arasında hapis cezası ile cezalandırılması ve ayrıca değişik günlerde adli para cezası ile cezalandırılması mümkündür.
Dolandırıcılık Suçunda Uzlaşma
Dolandırıcılık suçunda uzlaşma sadece TCK 157 maddesinde belirtilen basit dolandırıcılık suçları için mümkündür. TCK 158 maddesinde düzenlenmiş olan nitelikli dolandırıcılık suçunda uzlaşma hükümleri uygulanmamaktadır. Uzlaşma genellikle mağdurun suçtan dolayı meydana gelmiş zararının karşılanması ile sağlanmaktadır.
Sık Sorulan Sorular
Vekilim Aracılığı İle Dolandırıcılık Suçunu Nasıl Şikayet Edebilirim?
Yukarıda dolandırıcılık suçu nasıl şikayet edilir? başlığında belirtmiş olduğumuz makamlara suçun mağdurunun avukatı veya vekili vasıtasıyla müracaatta bulunarak şikayet hakkını kullanması mümkündür.
CİMER Aracılığı İle Dolandırıcılık Suçu Şikayet Edilir Mi?
Cimer, daha çok idareye yönelik talep ve isteklerin alınmış olduğu bir kurumdur. Dolandırıcılık suçu şikayeti ve diğer suçlar konusunda yetkili makamlar arasında yer almamaktadır. Ancak yapılan şikayetin ihbar olarak değerlendirilerek yetkili makamlara başvurunun iletilmesi mümkün olabilmektedir. Ancak yine böyle bir durumda suçun mağdurunun yetkili makamlar tarafından beyanının alınması zorunludur. Bu tür işlemler sürecin uzamasına neden olmaktadır. Bu nedenle dolandırıcılık suçu nedeniyle şikayet hakkının kullanılmasında yukarıda belirtmiş olduğumuz makamlara başvuruda bulunulması gerekmektedir.
Dolandırıldım UYAP Vatandaş Üzerinden Şikayet Edebilir Miyim?
Uyap sisteminde yapılan son değişiklikler ile birçok işlemimizi adliyelere gitmeden yapmamız mümkündür. Ancak dolandırıcılık suçu şikayetini uyap üzerinden yapabilmemiz için elektronik imzaya sahip olmamız gerekmektedir.
Dolandırıcıya Gönderilen Para Geri Alınabilir Mi?
Dolandırıcıya gönderilen paranın geri alınabilmesi elbette mümkündür. Ancak bunun için öncelikle ceza soruşturması ve ceza davası sonucunun beklenmesi gerekebilmektedir. Bazı durumlarda ise yargılama sonucunun beklenmeksizin icra takibine başlanması mümkündür.
Dolandırıcılık Suç Uzlaşma Kapsamında Mıdır?
TCK 157 maddesinde düzenlenmiş basit dolandırıcılık suçu uzlaşma kapsamında olup TCK 158 ve alt bentlerinde düzenlenmiş nitelikli dolandırıcılık suçları uzlaşma kapsamında değildir.
Dolandırıldım Ne Yapmalıyım?
Dolandırıldım ne yapmalıyım konusunda yukarıda belirtmiş olduğumuz bilgileri özetlemek gerekirse;
- Öncelikle dolandırıcılık şikayeti; Konusunda dolandırıcılık suçu nasıl şikayet edilir kısmında belirttiğimiz makamlara başvuruda bulunmamız gerekmektedir.
- Banka veya benzeri finans kuruluşları aracı kılınarak karşılaşılan dolandırıcılık suçlarında işlem yapmış olduğumuz banka veya finans kuruluşu bu konuda bilgilendirilmelidir.
- Dolandırıcıdan paramızı tekrar geri alabilmek için bu konuda ilgili makamlara geciktirmeksizin taleplerimizi iletmemiz gerekmektedir.