Alkollü araç kullanma cezası, mevcut yasalarımıza göre iki farklı şekilde düzenlenmektedir. Bunlardan ilki TCK 179/3 maddesinde yer alan trafik güvenliğini tehlikeye sokmak adı altında yargılama sonucu verilecek olan cezadır. Diğer bir alkollü araç kullanma cezası ise 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 48. Maddesi gereğince düzenlenecek idari para cezası şeklindedir.
Ceza yargılaması sonucu alkollü araç kullanan kişiler hakkında 3 ay ile 2 yıl arasında hapis cezası öngörülmüştür. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa göre; 1. Defa alkollü araç kullanma cezası, 2. Defa alkollü araç kullanma cezası, 3. Defa alkollü araç kullanma cezası şeklinde farklı idari para cezaları düzenlenmiştir.
Ayrıca kişinin daha önce aynı şekilde alkollü araç kullanmasına bağlı olarak belirli süre ile geri alınan ehliyetinden dolayı sıklıkla ilgili hakkında ehliyetsiz alkollü araç kullanma cezası da düzenlendiğinde rastlanılmaktadır. Bu gibi durumlarda oldukça yüksek idari para cezaları ile karşılaşmak mümkündür.
Yukarıda da belirttiğimiz gibi alkollü araç kullanma cezası adli ve idari olarak iki farklı şekilde düzenlenir. Bu nedenle konunun daha iyi anlaşılabilmesi için TCK 179/3 maddesi ile 2918 sayılı yasanın 48. Maddesine göre bir ayrım yaparak incelenmesinin uygun görüyoruz.
Alkollü Araç Kullanma Suçu ve Cezası
Alkollü araç kullanma suçu ve cezası 5237 sayılı ceza kanunumuzun 179/3 maddesinde “Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokmak Suçu” başlığı altında düzenlenmiştir.
Kişinin kullanmış olduğu alkol veya uyuşturucu madde, algılama yeteneklerinin zayıflamasına neden olabileceği gibi, hareket kabiliyetini de kısıtlayabilecektir. Bu durumda ilgilinin emniyetli ve güvenli bir şekilde araç sevk ve idare etmesi mümkün değildir. Failin bu hareketi trafikte başkalarının can ve mal güvenliğini tehlikeye atan bir davranıştır. Bu nedenle alkol veya uyuşturucu madde etkisi altında iken araç kullanma ceza hukukunda suç olarak tanımlanmıştır.
Alkol veya uyuşturucu madde etkisi altında olmasına rağmen araç kullanan kişilerin yapılan yargılama sonunda 3 ay ile 2 yıl arasında hapis cezası ile cezalandırılması mümkündür.
Alkollü Araç Kullanma Cezasında Alkol Promil Sınırları
Alkollü araç kullanma cezalarında alkol sınırları, kullanılan aracın niteliği ve trafik kazasına sebebiyet verilip verilmediği durumlarına göre değişiklik gösterir. Kişini TCK 179/3 maddesi gereğince yargılanması için yapılan alkol muayenesi sonucu 1.00 promilin üzerinde alkol tespiti yapılması gerekir.
Buna karşın hususi araç sürücülerinin 0.50 promil üzerinde alkol ölçümü yapılması, ticari araç sürücülerinin ise 0.20 promil üzerinde alkol ölçümü yapılması ve ayrıca ilgilinin trafik kazasına sebebiyet vermesi halinde yine fail TCK 179/3 maddesi uyarına yargılanacaktır.
Görüldüğü gibi failin yargılanmasında aracın niteliği, herhangi bir kaza meydana gelip gelmediği durumlarına göre değişiklik gösterir.
Alkollü Araç Kullanma Suçu Mahkeme Kararı
“Her ne kadar ilk derece mahkemesi trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçundan sanık hakkında açılan davada sanığın Devlet Hastanesinde alkol ölçümünün yapılmadığını, sanığın araç kullanırken trafiği tehlikeye düşürecek nitelikte herhangi bir hareketi olup olmadığının dosyaya yansımadığını, kolluk tarafından alkolmetre ile yapılan ölçümlerde zaman zaman kalibrasyondan kaynaklı hatalar olduğunu belirterek sanık hakkında beraat kararı vermişse de, sanığın yapılan alkolmetre ölçümüne bir itirazı bulunmadığından devlet hastanesinde promil ölçümü yapılmasının zorunlu olmadığı, yerleşik yargıtay kararları ve bilimsel açıklamalara göre, alkol alan kişi kim olursa olsun 100 promil ve üzeri alkol alan hiç kimsenin güvenli sürüş yeteneğinden bahsedilemeyeceğinden 1,04 promil alkollü olarak kontrolde yakalanan sanığın üzerine atılı suç sabit kabul edilerek ilk derece mahkemesinin beraat kararı kaldırılıp aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Düzce 5. Asliye Ceza Mahkemesi’nin 31.10.2018 tarih, 2018/333 Esas-2018/553 Karar sayılı ilamıyla sanık hakkında verilmiş olan beraat hükmünün CMK m.280/2 uyarınca ORTADAN KALDIRILARAK,
1- Sanığın üzerine atılı suç sabit kabul edilmekle suçun işleniş biçimi, meydana gelen zarar ve tehlikenin ağırlığı, suçun işlenmesindeki özellikler, sanığın kastı, almış olduğu alkol derecesi dikkate alınarak 6763 yasa ile değişiklik sonrası TCK m.179/3 delaletiyle aynı yasanın 179/2 uyarınca takdiren 3 AYHAPİS CEZASI İLE CEZALANDIRILMASINA…”
Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesinin 07.02.2019 tarihli 2018/276 esas ile 2019/306 sayılı kararı
İlgili mahkeme kararından da anlaşılacağı üzere alkol sınırının sadece 0.04 oranında aşılması dahi ilgilinin yargılanarak hapis cezası almasına sebebiyet vermiştir.
Alkollü Araç Kullan Suçunda Yargılama
Alkollü araç kullanma suçu ceza üst sınırı 2 yıldır. Bu nedenle yargılama görevi Asliye Ceza Mahkemesine aittir. Şüpheli hakkında yapılan soruşturmalar genellikle seri muhakeme şeklinde yapılır. Seri muhakeme usulünün uygulanmasını kabul eden şüpheli hakkında yargılama sonunda ceza indirimi yapılmaktadır.
Alkollü Araç Kullanma Cezası Sicile İşler Mi?
Yukarıda da belirttiğimiz gibi alkollü araç kullanan kişiler hakkında ayrıca ceza yargılaması yapılır. İlgili hakkında 3 ay ile 2 yıl arasında hapis cezası verilmesi mümkündür. Bu nedenle yapılacak yargılama sonucunda ilgilinin adli para cezası veya hapis cezası alması adli sicil kaydında yer almaktadır.
Alkollü Araç Kullanma Cezası Adli Sicilden Ne Zaman Silinir
Ceza hukukunda yer alan diğer suçlarda olduğu gibi alkollü araç kullanma cezası da infaz edilmesi ile birlikte arşiv kaydına alınır. Arşiv kaydından ise 5 yıllık süre dolması ile alkollü araç kullanma cezası adli sicil kaydından silinir. Ancak çoğu zaman ilgilinin bu konuda Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğüne yazılı müracaat ile başvuruda bulunması gerekmektedir.
Alkollü Araç Kullanma Nedeniyle Yaralanma ve Ölüme Neden Olma
Daha önce de belirtildiği gibi alkol veya uyuşturucu madde kişi de dikkat eksikliğine neden olduğu gibi hareket kabiliyetlerini de büyük ölçüde kısıtlamaktadır.
Ceza Kanunumuza göre taksirle yaralama (TCK 89) ve Taksirle Ölüme Sebebiyet verme (TCK 85) suç olarak düzenlenmiştir. Kişinin alkollü bir şekilde sevk ve idare etmiş olduğu araç ile herhangi bir kazaya sebebiyet vermesi sonucu bir yaralanma veya ölüm olayı gerçekleşmesi her iki durumda da bilinçli taksir durumunu doğurmaktadır. Bilinçli taksir ile gerçekleşen taksirle yaralama ve taksirle ölüme sebebiyet verme suçları ise daha ağır cezayı gerektiren haller arasında yer alır.
Alkollü Araç Kullanma Para Cezası
Alkollü araç kullanma cezası sadece adli ceza şeklinde değildir. Bunun dışında ilgili hakkında “alkollü araç kullanma trafik cezası” adı altında idari para cezası da düzenlenmektedir.
İlk defaya veya daha fazla alkollü araç kullanılmasına bağlı olarak ilgili hakkında düzenlenecek olan trafik ceza miktarları da değişiklik gösterir. 2 veya 3 hatta daha fazla alkollü araç kullanma durumunda idari para cezaların tespitinde 5 yıllık süre dikkate alınır. Örneğin; 1 Ocak 2024 tarihinde ilk defa alkollü araç kullanma ceza tutanağı düzenlenen kişinin 1 Ocak 2029 yılına kadar tekrar alkollü araç kullanması durumunda hakkında 2. defa alkollü araç kullanma ceza tutanağı düzenlenir.
1.Defa Alkollü Araç Kullanma Cezası
1. Defa alkollü araç kullanma cezası 2024 yılı itibariyle 6.439 TL’dir. Diğer trafik cezalarında olduğu gibi alkollü araç kullanma cezaları da genellikle her yıl güncellenmektedir. İlk defa alkollü araç kullanan sürücülerin ehliyetlerine de 6 ay süre ile el konulmaktadır. Bu süreler dolmadan yeniden araç kullanan kişiler hakkında yarıca ehliyetsiz araç kullanma cezası da düzenlenir.
2.Defa Alkollü Araç Kullanma Cezası
2. Defa alkollü araç kullanma cezası ile 2024 yılında 8.075 TL’dir. Bunun dışında yine ilgilinin ehliyetine bu kez 2 yıl boyunca el konulmaktadır. 2 yıllık süre dolmaksızın tekrar araç kullanılması durumda da yine ehliyetsiz araç kullanma cezası ile karşılaşmak mümkündür.
3.Defa Alkollü Araç Kullanma Cezası
3.defa alkollü araç kullanma cezası da 12.977 TL’dir. Ayrıca 3. Defa alkollü araç kullanın kişilerin ehliyetlerine 5 yıl süre ile el konulmaktadır. Üçten fazla alkollü araç kullananlara da yine 12.977 TL trafik cezası kesilir. 5 yıllık süre içerisinde her alkollü araç kullanma durumunda (3’ten fazla alkollü araç kullanma durumunda) önceki beş yıllık sürenin bitiminden itibaren işlemek üzere 5’er yıl kişinin ehliyetine el konulur.
Alkollü Araç Kullanma Cezası Nasıl Ödenir?
Diğer trafik cezalarında olduğu gibi alkollü araç kullanma trafik cezası da vergi daireleri aracılığı ile ödenebileceği gibi PTT veya diğer bankalar aracılığı ile de ödenmesi mümkündür. Ceza tutanağının ilgiliye tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde cezanın ödenmesi %25 oranında indirimden yararlanma imkanı tanımaktadır.
Alkollü Araç Kullanma Nedeniyle Ehliyete El Koyma Süreleri
Kişinin 5 yıl içinde kaçıncı kez alkollü araç kullanırken yakalandığına bağlı olarak ehliyetine el koyma süreleri de değişiklik gösterir.
- Birinci defa alkollü araç kullanma durumunda; 6 ay,
- İkinci defa alkollü araç kullanma durumunda, 2 yıl
- Üçüncü ve daha fazla alkollü araç kullanma durumunda ise; 5 yıl
Alkollü Araç Kullanma Cezasına İtiraz Edebilir Miyim?
Herhangi bir trafik cezasına itiraz hakkı bulunduğu gibi alkollü araç kullanma trafik cezasına da ilgilinin süresi içerisinde itiraz hakkı bulunur. Bunun için trafik ceza tutanağının düzenlenmiş olduğu yer Sulh Ceza Hakimliğine trafik cezasına itiraz dilekçesi ile başvurulur.
Başka bir şehirde bulunulması halinde en yakın adli birimlerden ilgili Sulh Ceza Hakimliğine gönderilmek üzere de trafik cezasına itiraz edilmesi mümkündür. Ancak trafik cezasına itiraz durumunda yukarıda belirtmiş olduğumuz %25 indirim süresinin geçirilmesi kuvvetle muhtemel olduğunun, trafik cezasına itirazın bu süreleri durdurmayacağının hatırlatılmasında fayda görüyoruz. İtiraz süresi yine ceza tutanağının tebliğinden itibaren 15 gündür.
Alkol Sınırı Kaç Promildir?
Trafik cezalarında alkol sınırı hususu araç sevk ve idare edilmesi halinde 0.50 promildir. Ticari araç sevk ve idare edilmesi halinde ise bu oran 0.20 promildir. Bu miktarlar sadece trafik cezası için belirlenmiş oranlardır. Bunun dışında ilgilinin 1.00 promil üzerinde bir şekilde araç sevk ve idare etmesi durumunda ayrıca TCK 179/3 maddesi gereğince yargılanması yapılmaktadır.
Alkolmetreye Üflememenin Cezası
Bilindiği üzere ilgili hakkında alkollü araç kullanma cezası düzenlenmeden önce promil ölçümü yapılır. Alkolmetreye üflememenin cezası da 2.000 TL’dir. Bunun dışında yine ilgilinin ehliyetine ayrıca 2 yıl süre ile el konulmaktadır.
1.Defa Alkollü Araç Kullanma Cezası Mahkeme Kararları
Yapılan ceza yargılamalarında idari para cezalarının aksine kişinin kaçıncı kez alkollü araç kullandığının tespiti sadece mahkemenin takdirini etkileyen bir husustur. Ceza yargılamalarında sanığın kaçıncı kez alkollü araç kullandığına göre cezalandırma usulü uygulanmamaktadır.
2.Defa Alkollü Araç Kullanma Cezası Mahkeme Kararları
2. defa alkollü araç kullanma veya 3. defa alkollü araç kullanma durumlarında ilgi hakkında tekerrür suç oluşturması halinde mükerirrelere özgü infaz rejimi uygulanması mümkündür. Örneğin 1. defa alkollü araç kullanan bir kişi hakkında 1 yıl hapis cezası öngörülmesi mümkün olduğu gibi 2. defa alkollü araç kullanmadan dolayı hakkında verilecek olan cezanın 6 ay gibi daha kısa bir süre yada daha uzun bir süre olması mümkündür. Ancak sanık hakkında suçta tekerrür hükümlerinin uygulanması cezasının tamamının ceza infaz kurumlarında çekmesine sebebiyet verebilecektir.
Alkollü Araç Kullanma Cezası Ödenmez İse Ne Olur?
Belirtilen süreler içerisinde alkollü araç kullanma cezası ödenmediği takdirde ilgili hakkında kamu alacaklarının tahsili hakkında prosedür uygulanmaktadır. Belirli süreler dahilinde trafik cezaları ödenmediği takdirde her ay faiz işlemekle beraber ilgilinin mal varlıklarına ve banka hesaplarına bloke işlemi uygulanmaktadır. 1.defa alkollü araç kullanma cezası veya 2.defa alkollü araç kullanma cezası fark etmeksizin ilgilinin hakkında uygulanan trafik cezalarını ödemeksizin ehliyetini tekrar alması da mümkün değildir.
