Bu yazımızda sizlere evlilik gerekçesiyle kıdem tazminatına hak kazanma, şartları, evlenen kadın işçinin kıdem tazminatı alma hakkı var mıdır gibi spesifik sorulara cevaplar sunduk.
Ülkemizde 4875 Sayılı İş Kanunu ile birlikte bazı durumlarda uygulanmaya devam edilen 1475 sayılı İş Kanunu, çalışanlara evlilik sebebiyle kıdem tazminatı alma hakkı vermektedir. 1475 sayılı İş Kanununda ilgili düzenleme “…kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile iş akdini sona erdirmesi… hallerinde işçinin işe başladığı tarihten itibaren iş sözleşmesinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için aynı oran üzerinden ödeme yapılır.” şeklindedir. Yazımızın devamında kıdem tazminatı hakkı veren bu kanuni düzenlemeyi incelemeye devam edeceğiz. Öncelikle kıdem tazminatı hakkı için genel şartlardan bahsetmek gerekmektedir.
Evlilik Gerekçesiyle Kıdem Tazminatına Hak Kazanma Şartları
Öncelikle önemle belirtmek gerekmektedir ki kıdem tazminatına hak kazanmanız için işvereniniz ile aranızda geçerli bir iş sözleşmesi olmalıdır.
Yine ifade etmek gerekir ki bu iş yerinde en az 1 yıldır çalışıyor olmanız gerekmektedir. Bu sürenin tamamının sigortalı olması zorunlu değildir. Maalesef ülkemizde birçok kişi sigortasız şekilde çalıştırılmaktadır. Örneğin bir iş yerinde 3 ay süreyle sigortasız, 9 ay boyunca sigortalı çalıştığınızda da evlilik sebebiyle kıdem tazminatına hak kazanma şansınız bulunmaktadır.
İşverenle aranızdaki iş sözleşmesi kıdem tazminatı hakkınızı sona erdirecek bir şekilde bitmemelidir.
Yukarıda alıntıladığımız kanuni düzenlemeden de anlaşılacağı üzere aranızdaki iş sözleşmesi, resmi evlilik tarihinizden itibaren 1 sene içerisinde sonra erdirilmelidir.
Erkek Çalışan Evlilik Sebebiyle Kıdem Tazminatına Hak Kazanır Mı?
Yukarıda belirttiğimiz kanuni düzenleme evlilik sebebiyle kıdem tazminatına sadece kadınların hak kazanabileceğini açıkça ifade etmektedir. Erkek çalışanların bu gerekçeyle kıdem tazminatı alması mümkün değildir.
Evlilik Sebebiyle İhbar Tazminatına Hak Kazanabilir Miyim?
Evlilik gerekçesiyle ihbar tazminatına hak kazanmanız mümkün değildir fakat yine ihbar süresi boyunca da çalışmanız gerekmemektedir. Neticede işverene karşı ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğünüz ve çalışma yükümlülüğünüz de bulunmamaktadır.
Evlilik Sebebiyle Ne Kadar Kıdem Tazminatına Hak Kazanırım?
Bilindiği üzere kıdem tazminatı, işçinin 30 günlük brüt ücretinin çalıştığı sene ile çarpılması ile hesaplanmaktadır fakat belirtmek gerekir ki yıl dışındaki süreler de hesaba katılır. Örneğin 2 yıl 4 aydır iş yerinde çalışıyorsanız 4 ay da hesaba katılacaktır.
Evlilik Sebebiyle İş Sözleşmesi Fesih Süreci
İfade etmek gerekir ki kanunlarımızda iş sözleşmesinin feshi herhangi bir şekil şartına bağlanmamıştır. Yani iş sözleşmenizi sözlü olarak bile feshedebilirsiniz. Ancak belirtmek gerekir ki sözlü olarak yaptığınız fesihlerin ispatı kolay değildir. Nitekim evlilik sebebiyle yapılacak fesihlerin yazılı olma zorunluluğu bulunmaktadır. Bundan dolayı fesih bildirimini yazılı olarak ve noter aracılığıyla yapmak en doğru yol olacaktır. Noter aracılığıyla gönderilen ihtarnameler noterde tutulduğu için olası bir dava sürecinde temini oldukça kolay olacaktır.
Evlilik Gerekçesiyle Fesih İhtarnamesinin İçeriği Nasıl Olmalıdır?
Öncelikle işverene, sözleşmeyi evlenmeniz sebebiyle yapıldığı yazılmalıdır. Bunun ispatı için de ihtarnamenin ekinde aile cüzdanı fotokopisini eklemek faydalı olacaktır. Eğer talep ettiğiniz farklı alacaklarınız varsa bunların da belirtilmesi gerekmektedir. Bunlara örnek olarak fazla mesai ücretleri, yıllık izin ücreti alacağı, hafta sonu tatili alacağı verilebilir. Yukarıda da ifade ettiğimiz üzere bu ihtarnameyi resmi evlilik tarihinizden sonra 1 sene içerisinde yapmanız gerekmektedir. İşverene sözleşmenizi sonlandırdığınızı ve banka hesabınıza alacaklarınızın hesaplanarak ödenmesini istediğinizi bildirmelisiniz.
İşverene Evlilik Dışında Herhangi Bir Gerekçe Sunmak Gerekiyor Mu?
Kadın işçilere bu hakkı veren kanun oldukça açıktır. Sadece evlilik kadınlara bu hakkı vermektedir. Bu kapsamda işverene başka hiçbir gerekçe sunmak gerekmemektedir. İş sözleşmesinin feshi ile birlikte kıdem tazminatı dahil işverenden almanız gereken diğer alacakları da talep hakkınız doğmaktadır. Yani kıdem tazminatı dışındaki alacaklar açısından da farklı bir gerekçe sunma zorunluluğunuz bulunmamaktadır.
İşveren Kıdem Tazminatımı ve Diğer Alacaklarımı Ödemezse Ne Yapmalıyım?
Yapılan kanuni düzenlemelerle iş uyuşmazlıklarında artık dava açmadan önce arabuluculuk bürosuna başvuru zorunluluğu getirilmiştir. İşveren fesih bildiriminizin tebliğ edilmesinden sonra alacaklarınızı ödemezse arabuluculuk bürosuna başvuru yapmanız gerekecektir. İfade etmek gerekir ki arabuluculuk sürecini işletmeden dava açmanız durumunda davanız reddedilecektir. Evlilik sebebiyle yapılan fesihlerin ispatı diğer durumlara göre daha kolay olacaktır.
Evlilik Sebebiyle İşten Çıkan Kadın İşsizlik Maaşına Hak Kazanır mı?
İşsizlik maaşı şartlarını düzenleyen 4447 sayılı yasa doğrultusunda, iş sözleşmesini evlendiği gerekçesiyle fesheden kadın işçi işsizlik maaşı alamamaktadır.
Evlilik Gerekçesiyle Yapılan Fesih Hangi Kodla Bildirilmektedir?
SGK uygulamasında evlilik sebebiyle yapılan fesihler 13 kodu ile bildirilmektedir. Bu kapsamda işverenin SGK’ya bildirmesi gereken kod 13 olup bu kodun evlilik gerekçesiyle uyumlu olması gerekmektedir. Uygulamada kıdem tazminatı ödemek istemeyen işverenlerin farklı kodlarla çıkış verdiği görülmektedir. Ancak unutulmamalıdır ki evlilik gerekçesine bağlı olarak sözleşmenizi feshettiğinizde işvereniniz size hemen ödeme yapmasa da gerekli hukuki süreci işleterek alacağınıza kavuşabilirsiniz.
Aynı Kişiyle İkinci Defa Evlenildiğinde de Kıdem Tazminatına Hak Kazanılır Mı?
Evlilik sebebiyle iş sözleşmesini fesheden kadın işçi kanunun açık düzenlemesi karşısında kıdem tazminatı talep edebilmektedir. Bu düzenlemede aynı kişiyle ikinci defa evlenen kadın işçinin kıdem tazminatı talep edemeyeceğine ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu kapsamda işverenin kıdem tazminatı ödemesi yapması gerekmektedir.
Evlilik Gerekçesiyle Sözleşmeyi Sonlandırdıktan Sonra Ne Yapılmalıdır?
Yukarıda da ifade ettiğimiz üzere öncelikle genel şartları karşılamanız gerekmektedir. Eğer bu şartları karşılıyorsanız yapmanız gereken noter aracılığıyla işverene ihtarname göndermektedir. İhtarnamenin tebliğinden sonra işverene yönelik herhangi bir yükümlülüğünüz kalmamaktadır. Yani ihtarname işverene ulaştıktan sonra işe gitme yükümlülüğünüz veya işverene herhangi bir tazminat ödeme sorumluluğunuz kalmamaktadır.
