Haksız Tahrik Ceza İndirimi Nedir?
Haksız Tahrik Ceza İndirimi Nedir?
Haksız tahrik ceza indirimi, Türk Ceza Kanunu’nun 29. Maddesiyle açıklanmıştır. Kişinin yaşadığı haksızlık karşısında duyduğu öfke ve hiddet karşısında işlediği suçun cezasını belli bir oranda azaltmak, ceza indirimi olarak tanımlanmaktadır.
Haksız tahrik ceza indirimi olur mu konusunu merak eden kişiler bulunmaktadır. Bu konuda Yargıtay tarafından belirlenen şartlar belirlidir. Bu şartlar çerçevesinde gerçekleşen haksız tahrik varsa ceza indirimi uygulanabilir.
Haksız Tahrik Suçunu Oluşturan Şartlar Nelerdir?
Haksız tahrik ceza indirimi yapılabilmesi için bazı şartların oluşması gereklidir. Haksız tahrik ile bir suç işleyen kişinin kusur yeteneğini kaybetmesi gerekir. Haksız tahrik suçu şartları genellikle Türk Ceza Kanunu’nun dışında en fazla Yargıtay kararlarında görmek mümkündür.
- Haksız tahrik oluşabilmesi için, ortada görünen somut bir eylem olmalıdır.
- Kişinin haksız tahrik altında kalarak suç işlemesi için muhakkak yapılan eylemin haksız bir eylem olduğu kanıtlanmalıdır.
- Haksız tahrik eylemi, muhakkak haksız eylemi meydana getiren kişiye karşı olmalıdır.
- Haksız tahrik için, eylemi yapan kişinin kati suretle; öfke, şiddet ve elem içinde kalmış olmalıdır.
- Haksız tahrik altında işlenen suç, kişide ruhsal bir değişim yaratmalıdır.
- Haksız tahrik için, ilk hareketin karşı taraftan gelmesi gerekir.
- Haksız tahrik için karşılıklı dengelerin bozulmuş olması gerekir.
Bazı durumlarda, haksız tahrik suçu olmasa bile, fail böyle bir durum oluşmuş gibi düşünerek hareket edebilir. Böyle bir durumda “haksız tahrikte kaçınılmaz hata” hükmünden yararlanılarak ceza indirimi olabilir. Failin bu hükümden yararlanabilmesi için yaptığı hatanın gerçekten kaçınılmaz olması gereklidir. Kişinin yaptığı hatanın kaçınılabilecek bir tarafa varsa yani hata yapmaya mahal yoksa, haksız tahrik şartı oluşmamış olur ve haksız tahrik hükmü geçersiz olur.
Haksız Tahrik Cezası Ne Kadardır?
Haksız tahrik ceza indirimi hesaplama konusunda ceza indirim oranı, Türk Ceza Kanunu’nun 29. Maddesinde açıklanmıştır. Haksız tahrik altında kalarak suç işleyen kişiye; ya ağırlaştırılmış ömür boyu hapis verilir ya da ömür boyu hapis verilir.
Ağırlaştırılmış ömür boyu hapis cezası 18 yıl ile 24 yıl arasındadır. Ömür boyu hapis ise 12 yıl ile 18 yıl arasındadır. Haksız tahrik ceza indirimi, diğer şekillerde cezanın 1/4 oranı ile 3/4 oranı arasında indirilebilir.
Ağır Haksız Tahrik ile Hafif Haksız Tahrik Nedir?
Ağır haksız tahrik; tahrik derecesinin ağırlığının ne derecede olduğuna şiddetine göre belirlenmektedir. Hafif haksız tahrik için kanunlar, faile yönelik yapılan haksız tahrik eyleminin derecesinin çok fazla olmadığı basit boyutlara ulaştığı tahrik durumunu ifade etmektedir.
Haksız tahrik ceza indirimi resmî gazete’de yayınlanan ve yürürlükte olan 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’na göre; ağır haksız tahrik ile hafif haksız tahrik arasındaki bu ayrım kaldırılarak, yine Türk Ceza Kanunu’nun 29. Maddesine uyarında “haksız tahrik uygulamasında alt sınır ve üst sınır olarak cezanın mahkemece düzenlenmesine karar verilmiştir.
Mahkeme, haksız tahrik ceza indirimi vermesi koşulları oluştuğunda; olayın tüm özelliklerini inceleyerek, olay öncesi ve olay esnasında, iki tarafın hangi davranışları sergilediği gibi konular irdelenerek, cezada indirim yapılmaktadır.
Haksız Tahrik ile Meşru Müdafaa Arasında Bir İlişki Var mıdır?
Haksız tahrik ile meşru müdafaa arasında bir ilişkinin olup olmadığı konusunda; ceza avukatının yapması gerekenler vardır. Ceza avukatının burada yapması gereken şey; suça maruz kalan kişinin, karşı tarafa uyguladığı eylemde haksız tahrik mi yoksa meşru müdafaa mı yaptığı anlamaktır.
Eğer durum meşru müdafaa olarak alınırsa, karşı taraf yani fail ceza almayacaktır. Bu yüzden yapılacak haksız tahrik ile meşru müdafaa analizi, failin ceza alıp almayacağını, alacaksa ceza miktarının ne kadar olacağını belirleyecektir.
