Bu makalemizde sizlere adli tatil nedir, HMK 103. maddeye göre adli tatil tarihleri nelerdir ve adli tatil günlerinde de görülmeye devam eden işler nelerdir tüm detaylarıyla size aktardık.

Adli Tatil Nedir?

Adli tatil, hukuki işlerin büyük bir kısmının bir anlamıyla ertelendiği tatil sürecidir. Adli tatil geçmişte tarım yapan nüfusun çokluğu nedeniyle bu kişilerin çalışma dönemi olan yaz aylarında şehirlerde bulunan adliyelere ulaşımının zor olması nedeniyle hak kayıplarına uğranılmaması amacıyla getirilmiş bir uygulamadır.

Ancak bu durum değişse de hem uygulamanın yerleşmiş olması hem de bazı yoğun adli dönem sonrasında tatil ihtiyacının bulunması nedeniyle adli tatil uygulaması devam etmektedir. Adli tatil süresince birçok dava ve iş görülmez ve hukuki süreler durur. Ancak bunun istisnaları da mevcuttur.

Adli Tatil Tarihleri Ne Zaman?

Adli tatil tarihleri, HMK m. 102’de ve diğer ilgili mevzuatta belirtildiği üzere 20 Temmuz ile 31 Ağustos arasındadır. 1 Eylül itibariyle adli tatil sona ermektedir.

Geçmişte hukuk mahkemeleri, ceza mahkemeleri ve idare mahkemeleri için ayrı adli tatil tarihleri uygulanmakta iken günümüzde tüm mahkemelerde adli tatil aynı tarihte başlamakta ve bitmektedir. Adli tatil süresince genel olarak hukuki süreler durur ve işlem yapılmaz.

Adli tatil süresine denk gelen işler ise adli tatil süresinin bittiği tarihten itibaren adli tatilin sona erdiği günden sonra işlemek üzere hukuk mahkemelerinde bir hafta, ceza mahkemelerinde 3 gün uzamış sayılır. İdari yargıda ise adli tatil kavramı kullanılmamakta, çalışmaya ara verme olarak söz konusu tatil süreci tarif edilmektedir. İdari yargıda da ara verme süresine denk gelen işler ara vermenin sona erdiği tarihte itibaren ara vermenin sona erdiği tarihten sonraki 3 gün uzamış sayılır.

Ancak bu durumun birçok istinası da bulunmaktadır. Bu nedenle bir davaya taraf olan ya da hukuki bir işi olan kişilerin mutlaka adli tatil süresi hakkında bir avukata danışmaları tavsiye edilir.

Adli Tatilde Görülmeye Devam Eden İşler

Adli tatil süresince kural olarak hukuki süreler durmakta, halihazırda işleyen süreler adli tatilden sonrasına uzamaktadır. Ancak hukuk sisteminde aciliyeti bulunan ve bekletilmesi halinde mağduriyete neden olacak birçok iş ve dava bulunmaktadır. Bu nedenle kanunda belirtilen bazı işler adli tatil süresince de görülmeye devam eder. HMK m. 103 gereğince hukuk mahkemelerinde adli tatilde görülmeye devam edecek olan dava ve işler şunlardır;

• Nafaka, velayet, vesayet ve soybağına ilişkin dava ve işler
• İhtiyati haciz, ihtiyati tedbir, delillerin tespiti ve bu nitelikteki geçici hukuki koruma talepleri ve bu kararlara karşı itirazlar hakkındaki dava ve işler
• Deniz raporlarının alıması ve dispeçci atanması talepleri ve bu kararlara karşı itirazlar hakkındaki dava ve işler
• Adli tatilde yapılması kararlaştırılmış keşifler
• İşçiler tarafından açılmış iş sözleşmesine ve hizmet akdine dayanan davalar
• Nüfus kayıtlarının düzeltilmesine ilişkin dava ve işler
• Kıymetli evrakların kaybı nedeniyle iptal işlemleri
• Ticari defterlerin kaybı nedeniyle kayıp belgesi verilmesi talepleri
• Tahkim hükümlerince mahkemelerin görev alanında bulunan dava ve işler
• Çekişmesiz yargı işleri
• Kanunlarda ivedi olarak tanımlanmış ya da tarafların talebi üzerine mahkeme tarafından ivedi olduğuna karar verilmiş dava ve işler

Ceza yargılamasında adli tatil süresince görülmeye devam edecek olan işler CMK m. 331’de sayılmıştır. Kanuna göre adli tatilde görülmeye devam edecek işler şunlardır;

• Soruşturmaya ilişkin işlemler
• Tutuklu hükümlere ilişkin kovuşturma aşamasındaki dava ve işler
•  Kanunca ivedi kabul edilen dava ve işler
• Bölge Adliye Mahkemesi ve Yargıtay’da görülen tutuklu hükümlere ilişkin dava ve işler