Telif hakkı nedir, nasıl alınır, ihlal edilmesi durumunda cezası nedir? Eser, telif hakkının konusunu oluşturur. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 1/B/a bendinde belirtildiği gibi. Eser, “sahibinin hususiyetini taşıyan ilim, edebiyat, musiki, güzel sanat ve sinema eserleri sayılan her nevi fikir ve sanat mahsulleri” olarak tanımlanır. Eseri üreten kişi ise eser sahibidir.
Telif Hakkı Nedir?
Telif hakkı fikir ve sanat eseri üreten kişinin, bu eser üzerinde sahip olduğu hakların bütünüdür. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, eser sahiplerinin maddi ve manevi haklarını korur. Fikri mülkiyet hakları, telif hakkını korur.
Eser sahibinin mali ve manevi haklar vardır.
Manevi haklar şunlardır:
- Eserin halka sunulması
- Adın tanımlanması
- Eserde değişiklik yapılması için izin vermek
Finansal haklar:
- İşleme hakkı
- Kopyalama hakkı
- Yayma yetkisi
- Temsil yetkisi
- İşaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla genel iletim hakkı
- Pay alma ve takip etme hakkı
Telif Hakkı İhlali
Eser sahibi, maddi ve manevi haklarının ihlali halinde, ihlalden kaynaklanan zararları talep etme hakkına sahiptir. Telif hakkı, eser sahibinin izni olmaksızın kullanılabilir. FSEK madde 66 uyarınca tecavüzün ref’i davası, ihlalin gerçekleşmesi durumunda açılacaktır.
FSEK madde 69 uyarınca, henüz gerçekleşmemiş ancak gerçekleşmesi muhtemel bir ihlal söz konusu olduğunda açılacak dava tecavüzün men’i davasıdır. Kusurlu ihlal durumlarında, eser sahibi zarar görmüşse tazminat davası açılabilir.
Telif Hakkı Hak Talebi Ne Demek
Telif hakkı sahibi, eserin münhasıran kullanımına ilişkin her türlü tasarrufta bulunma hakkına sahiptir. Telif hakkı sahibi bu hakkının korunmasını her zaman talep edebilir.
Telif Hakkı Örnekleri
Telif hakkına örnekler arasında filmler, film müzikleri, televizyon programları, kitaplar, müzik eserleri, resim ve posterler, video oyunları ve bilgisayar programları yer alır. İzinsiz içerik kullanılması durumunda, telif hakkı sahibi içeriğin kaldırılmasını talep edebilir. Youtube içeriği için Content ID aracını kullanabilirsiniz. Content ID, tüm içerikleri tarayarak eşleşmeyi belirlediğinde hak talep eder.
Telif Hakkı Cezası
Telif hakları ihlal edildiğinde ceza davaları da açılabilir. FSEK madde 71’de manevi, mali veya bağlantılı haklara tecavüz halinde cezai sorumluluk düzenlenmiştir. Sanat eserleri sahibi olmaktan kaynaklanan manevi, mali veya bağlantılı haklara tecavüz halinde hükümde belirtilen hapis veya adlî para cezaları uygulanacaktır.
Telif ve Patent Hakkı Nedir?
Fikir ürünü olarak ortaya çıkan herhangi bir yeni teknik buluş, patent koruması kapsamına girer. Patent hakkı, buluş sahibine bu buluştan yararlanma hakları sağlar ve üçüncü tarafların bu hakları ihlal etmesini engeller. Patent hakkı koruması tescile bağlıyken, telif hakkı koruması tescile bağlı değildir.
Telif Hakkı Devredilir Mi?
Telif hakkı sahipleri eser sahipliği haklarını başkalarına devredebilir. Bu nedenle, eserin yaratıcısı ile ondan elde edilen mali haklardan yararlanacak kişiler birbirinden farklı olacaktır. Telif hakkı devredilse bile, eserin yaratıcısı manevi haklarını korur. Telif hakkının devredilmesi, eser üzerindeki mali haklar anlamına gelir.
Telif Hakkı Süresi
Eser sahipliği haklarının başlangıcı, eserin kamuya sunulması ile başlar. Yazarın ömrü boyunca ve ölümünden itibaren yetmiş yıl sürer. Bu süre, tüzel kişiler için eserin aleniyet kazanmasından itibaren yetmiş yıldır. Eser sahibinin mali hakları, koruma süresinin geçmesiyle sona erer ve eser sahibinin izni olmaksızın kullanılabilir.
İsim Telif Hakkı Alma
Marka tescili, isim hakkı tescili olarak bilinir. Marka hakkı almak için Türk Patent ve Marka Kurumu’na marka tescili başvurusu yapmanız gerekir. Türk Patent ve Marka Kurumu’na başvuru yapmadan isim hakkı tescili gerçekleştirilemez. Marka tescili, üçüncü tarafların markanın izinsiz kullanımını engeller.
