Nafaka nasıl hesaplanır? konusunda genel geçerli bir formül yoktur. Nafakanın belirlenmesi sırasında genellikle tarafların ekonomik durumları dikkate alınır. Bazı durumlarda ise nafakanın türüne göre ödenecek nafakanın miktarı değişir. Bu nedenle nafakanın belirlenmesi sırasında da nafakanın türüne göre farklı kriterler göz önüne alınabilir. Nafaka hesaplaması konumuzun daha anlaşılabilir olması için öncelikle Türk Medeni Kanunumuzda yer alan nafaka türlerin hakkında kısaca bilgi sahibi olmak gerekir.

Nafaka Türleri Nelerdir?

Nafaka nasıl hesaplanır? Konusundaki araştırmalar daha çok boşanma davası sırasında ve boşanma davası sonrasında ödenmesine hükmedilen nafakalarda söz konusu olur. Boşanmaya bağlı olarak hükmedilebilecek nafaka türleri; Tedbir nafakası, iştirak nafakası ve yoksulluk nafakasıdır.

Tedbir Nafakası

Tedbir nafakası boşanma davasının açılmasından, mahkeme hükmünün kesinleşmesine kadar ödenmesine karar verilen nafaka türüdür. Mahkeme hakimi tarafından re’sen gözetilerek verilen tedbir nafakası kararının genel amacı yargılama süresi boyunca yoksulluk nafakası ve iştirak nafakasının amacının yerine getirilmesidir. Diğer bir ifade ile tedbir nafakasında geçici velayet sahibi eş ile birlikte çocuğun üstün yararı gözetilir. Bu nafaka türü talep olmaksızın mahkeme hakimi tarafından re’sen gözetildiğinden tam bir nafaka hesaplama usulü yoktur. Daha çok mahkeme hakiminin takdirine bağlı olarak belirlenir.

Yoksulluk Nafakası

Yoksulluk nafakası ise boşanmaya bağlı olarak ekonomik açıdan yoksulluğa düşecek eşe ödenecek nafakadır. Aile Mahkemesi tarafından yoksulluk nafakasına hükmedilmesinin en önemli koşulu boşanma nedenlerine bağlı olarak nafaka yükümlüsünün kusurunun diğer taraftan (eski eş) daha olması gerektiğidir. Aksi halde mahkeme tarafından nafaka ödenmesi yönünde karar verilmemesi mümkün olabilmektedir.

İştirak Nafakası

İştirak nafakası ise ortak çocuğun eğitim, sağlık, giyim, gıda gibi ihtiyaçlarının karşılanması amacı ile ödenen nafakadır. Çocuğun yaşı, eğitim durumu ve sağlık durumuna göre değişiklik gösterir. Bu nedenle nafaka nasıl hesaplanır sorusu genellikle iştirak nafakasında sık karşılaştığımız sorulardandır. Velayet sahibi olmayan eş tarafından velayet sahibine ödenir. Ancak yukarıda belirttiğimiz yoksulluk nafakasından ayrı olarak iştirak nafakası hesaplanır.

Nafaka Hesaplaması Yapılırken Neler Dikkate Alınır?

Daha çok nafaka hesaplaması yapılırken tarafların ekonomik durumları ile boşanmaya bağlı olarak düşecekleri yoksulluk dereceleri dikkate alınır. Ancak özellikle iştirak nafakasında farklı bir çok kriter göz önüne alınır. Bu nedenle her nafakanın nasıl hesaplanacağını ayrı başlıklar altında incelenmesini uygun görüyoruz.

Tedbir Nafakası Nasıl Hesaplanır?

Hukuk veya ceza davaları fark etmeksizin tarafların sosyal ve ekonomik durum araştırmaları yapılır. Tedbir nafakası dava süresi boyunca ödeneceğinden öncelikle tarafların ekonomik durumları dikkate alınır. Ayrıca tedbir nafakası içerisinde yoksulluk nafakası ve iştirak nafakası unsurları da dikkate alınarak bir miktar tayin edilir.

Hiçbir nafaka türünde belirli bir nafaka hesaplama formülü yoktur. Buna karşın iştirak nafakası hesaplanırken eşin sosyal ve ekonomik durumu ile çocuğun yaşı, veya çocuk sayısı gibi farklı unsurlarda dikkate alınır. Mahkeme süresi gibi geçici bir süre ödendiğinden hüküm sonunda hesaplanacak olan yoksulluk veya iştirak nafakası ile tedbir nafakası farklılık gösterebilir.

Yoksulluk Nafakası Nasıl Hesaplanır?

Yoksulluk nafakası hesaplanırken sadece eşin sosyal ve ekonomik durumu göz önüne alınır. Tedbir nafakasının aksine mahkeme hakimi tarafından re’sen gözetilmez. Bu nedenle boşanma davası dilekçesinde tedbir nafakası yönündeki talepler detaylı bir şekilde belirtilmelidir.

Yoksulluk nafakası hesaplaması sırasında en belirleyici etken tarafların ekonomik durumudur. Mahkeme tarafından yoksulluk nafakası ödenmesine karar verilmesi genellikle boşanmaya bağlı olarak herhangi bir eşin yoksulluğa düşüp düşmeyeceğidir. Yoksulluktan kasıt ise bir kişinin yeme / içme, barınma ve sağlık gibi zorunluluk ihtiyaçlarını karşılayamaz hale gelmiş olmasıdır. Buna bağlı olarak her boşanma davası sonrasında yoksulluk nafakası ödenmesi gerektiği yönünde bir hüküm verileceği sonucu doğmamaktadır.

İştirak Nafakası Nasıl Hesaplanır?

İştirak nafakasının genel amacı çocukların ihtiyaçlarının karşılanmasıdır. Uygulamada çocuk nafakası olarak da tabir edilen iştirak nafakasının belirlenmesinde çocuk sayısı en önemli etkendir. Bunun dışında çocuğun sağlık durumu, eğitim durumu ve yine velayet sahibi eşin ekonomik durumu dikkate alınır.

Örneğin herhangi bir hastalıktan ötürü tedavi görmekte olan çocuğun sağlık masrafları da dolayısıyla daha fazla olacaktır. Bu durumda iştirak nafakası hesaplanırken tüm bu durumlar göz önüne alınarak bir miktar belirlenir.

Nafaka Hesaplaması Maaşa Göre Mi Yapılır?

Daha önce de belirttiğimiz gibi nafakanın hesaplanmasında en belirleyici kriter tarafların ekonomik durumlarıdır. Dolayısıyla nafaka hesaplama sırasında tarafların maaşları dikkate alınır. Kişinin almış olduğu maaş büyük ölçüde ekonomik durumunu da gösterir. Ancak yukarıda detaylarını belirttiğimiz gibi nafakanın hesaplanmasında kişinin almış olduğu maaş miktarı tek başına belirleyici değildir. Aynı zamanda ilgilinin giderlerine etki edebilecek sosyal statüsü de dikkate alınır.

Çekişmeli Boşanmada Nafaka Nasıl Hesaplanır?

Boşanmada çocuğa ne kadar nafaka verilir, nafaka nasıl hesaplanır ve nafaka kaç yıl ödenir gibi nafakanın belirlenmesine yönelik sorularla genellikle çekişmeli boşanma davlarında karşılaşırız. Bunun en temel nedeni ise tarafların iştirak nafakası veya yoksulluk nafakası miktarı konusunda bir uzlaşmaya varamamış olmalarıdır.

Herhangi bir boşanma davasının çekişmeli boşanma davası veya anlaşmalı boşanma şeklinde gerçekleşip gerçekleşmediğinde tarafların birinden taleplerinin yerine getirilip getirilmediği dikkate alınır. Çekişmeli boşana davalarında da nafakanın belirlenmesinde yukarıda sıraladığımız kriterler göz önüne alınır. Boşanmanın çekişmeli olarak gerçekleşeceği nafaka miktarının belirlenmesinde bir etken değildir. Özellikle nafaka miktarı konusunda bir uzlaşmaya varılamaması halinde boşanma davası dilekçesinde bu durumun detaylı bir şekilde belirtilmesi, gerektiğinde hukuki destek alınması gerekir.

Anlaşmalı Boşanmada Nafaka Nasıl Hesaplanır?

Anlaşmalı boşanma davalarında nafaka miktarının belirlenmesi çoğunlukla önceden taraflar arasında yapılır. Taraflar genellikle boşanma dava dilekçesi ile veya kendi aralarında hazırlayacakları anlaşmalı boşama protokolü ile nafaka konusunda da anlaşmaya varırlar. Bu nedenle anlaşmalı boşanma davlarında nafaka hesaplaması konusunda mahkeme hakimi bir takdir yetkisini kullanmaz.

1 Çocuğun Nafakası Ne Kadar

Çocuk nafakası olarak anılan nafaka türü Medeni Kanunumuzda “iştirak nafakası” olarak yer alır. İştirak nafakasının belirlenmesinde yukarıda belirttiğimiz kriterler göz önüne alınır. Ayrıca velayet sahibi olan eş ile velayet sahibi olmayan eşin maaş miktarları dikkate alınır. Bu nedenle 1 çocuğun nafakası ne kadar olacağı konusunda genel bir miktar belirtmemiz çok zordur.

Örneğin 0 – 6 yaş arasında olan çocuk ile okul çağına gelmiş 8 – 10 yaşındaki çocuk için takdir edilecek nafaka miktarı farklı olabilir. Yine 30.000 TL maaşa sahip nafaka yükümlüsü ile 50.000 TL maaş alan nafaka yükümlüsünün 1 çocuk için ödeyecekleri nafaka miktarı farklı olacaktır.

Nafaka Nasıl Hesaplanır Konusunda Sık Sorulan Sorular

Birikmiş Nafaka Nasıl Hesaplanır?

Birikmiş nafaka genellikle daha önce nafaka konusunda Aile Mahkemesi tarafından bir karar verilmiş olmasına rağmen nafakanın düzenli ve zamanında ödenmemesi durumunda söz konusu olur. Bu durumda İcra iflas kanunu uyarınca icra takip yapılması gerekir. Yapılan icra takibi sonrasında geç ödenen her ay için yasal faiz uygulanması mümkündür. Bu hesaplamalar genellikle takibin yapıldığı icra müdürlüğünce yapılmaktadır.

Nafaka Kaç Yıl Ödenir?

Nafaka türleri başlığı altında sıralamış olduğumuz tedbir nafakası, iştirak nafakası veya yoksulluk nafakasının kaç yıl ödeneceği konusunda bir kısıtlama yoktur.

Ancak tedbir nafakası boşanma davası konusunda karar verilip bu kararın kesinleşmesinden sonra kendiliğinden ortadan kalkar ve boşanma ile birlikte nafaka konusunda yeni bir karar verilmesi halinde verilen bu karar üzerinden nafaka ödenip ödenmeyeceği belirlenir.

İştirak nafakası ise genellikle çocuğun 18 yaşını doldurması veya bu yaştan önce mahkeme kararı ile ergin kılınması halinde ortadan kalkar. Çocuk nafakası olarak bilinen iştirak nafakasının 18 yaşından sonra da ödeneceğinin istisnaları vardır. Örneğin çocuğun bu yaştan sonra yüksek öğretimine devam etmesi durumunda yine 18 yaşından büyükler için belirli bir süre daha iştirak nafakası ödenmesi yönünde karar verilebilir.

Tıpkı nafaka nasıl hesaplanır sorusunda olduğu gibi nafaka kaç yıl ödenir sorusu da daha çok yoksulluk nafakası yani eş için ödenen nafakalarda söz konusudur. Burada herhangi bir kısıtlama yoktur. Son yıllarda süresiz nafaka olarak bilinen bu yoksulluk nafakasının belirli bir süre ödenmesi yönünde tartışmalar vardır. Ancak henüz bu konuda nafaka yükümlülüğünü belirli bir süre sonra kaldıracak bir düzenleme yapılmamıştır.

UYAP Nafaka Hesaplama

UYAP nafaka hesaplama programı adı altında bir uygulama henüz geliştirilmemiştir. UYAP (Ulusay Yargı Ağı Projesi) ile daha çok dava harç ve masraf miktarları hesaplanmaktadır. Nafaka hesaplama konusunda Adalet Bakanlığı’nın geliştirmiş olduğu herhangi bir uygulama yoktur.

50000 TL Maaş Alan Ne Kadar Nafaka Verir?

50000 TL maaş alan bir kişinin ödeyeceği nafakayı yaklaşık olarak belirtmek için öncelikle nafaka ödenecek kişinin de ekonomik durumu hakkında bilgi sahibi olmak gerekir. Nafaka ödenecek kişinin ekonomik durumunun bilinmesi sadece ayrıca iştirak nafakasının da belirlenmesi için önemlidir.

Tüm bu veriler toplanarak mahkeme hakimi tarafından takdir edileceğinden 50000 TL maaş alan bir kişinin ne kadar nafaka vereceği konusunda net ve genel bir miktar belirtmek olanaksızdır. Buna rağmen mesleki tecrübelere dayalı olarak 50000 TL maaş alan ne kadar nafaka verir sorusuna 1 çocuk için iştirak nafakası ve yoksulluk nafakası ile beraber ortalama 6000 – 7000 TL nafaka verebileceğini söyleyebiliriz.

30000 TL Maaş Alan Ne Kadar Nafaka Verir?

Nafaka Hesaplaması Maaşa Göre Mi Yapılır? Başlığımızda da değindiğimiz gibi kişinin almış olduğu maaş miktarı ödeyeceği nafakanın belirlenmesinde önemli bir etkendir. Ancak nafaka hesaplama işlemesi sırasında sadece bu veri dikkate alınmaz. Örneğin her iki eşin çalışıyor olması halinde nafaka talebinde bulunulan eş herhangi bir şekilde yoksulluğa düşmemesi durumunda nafaka ödenmesi yönünde bir karar verilmeyebilecektir. Bu durum sadece yoksulluk nafakasında geçerli olup, iştirak nafakası yani çocuk nafakası olarak bilinen nafaka türünde ortak çocuğun giderlerine her iki tarafın katılma yükümlülüğü vardır.

Yeniden Nafaka Nasıl Hesaplanır?

Yeniden nafaka hesaplaması daha önce takdir edilen nafaka miktarının yetersiz kalması halinde söz konusudur. Buna enflasyondaki değişiklikler veya iştirak nafakasında çocuğun eğitim, sağlık veya benzeri giderlerinin artması gerekçe gösterilebilir. Bu durumda genellikle yerel mahkemeler ile Bölge Adliye Mahkemeleri ve Yargıtay ilgili Hukuk Daireleri TÜFE oranını dikkate alarak bir karar vermektedirler. Bazı durumlarda ise nafaka yükümlüsünün almış olduğu maaşa yapılan zam oranında nafakanın yeniden hesaplanmasına karar verilebilmektedir.

Yeniden nafaka hesaplaması sadece nafakanın arttırılması yönünde gerçekleşmez. Bunun dışında ekonomik durumu önceye nazaran olumsuz değişen nafaka yükümlüsünün talebi üzerine yeniden nafaka hesaplamasının yapılaması hatta nafaka yükümlülüğünün tamamen kaldırılması da talep edilebilecektir.

Yeniden Nafaka Hesaplaması İstinaf Mahkemesi Kararı

Davacı vekili boşanma sırasında hükmedilen yoksulluk nafakasının 2011 yılından başlayarak davalının emekli maaşına gelecek zam oranında artışına karar verildiğini ancak davalının bu artışa uymadığını hatta eksik ödemede bulunduğunu belirterek, eksik nafakanın tahsili ile nafakanın mahkeme kararı doğrultusunda artırımını talep etmiştir. Bu hali davacı vekili yeni bir artırım talebinde bulunmamış ya da hükmün belirsiz olduğu gerekçesi ile hakim müdahalesi talebinde de bulunmamıştır.

Davacının talebi davalıca yatırılan miktarların mahsubu ile 2011 yılından başlayarak davalının emekli maaşına gelen zam oranlarının hesaplanması sureti ile belirlenecek eksik miktarın tahsili ile her yıl da aynı şekilde maaştaki artırım miktarına göre tahsil için icra yoluna başvurmakla çözümü mümkün ve mahkemenin de kabulünde olduğu gibi icranın konusu olup, talebini icra yolu ile çözme imkanı bulunan davacının bu hali ile dava açmakta hukuki yararının bulunmadığına ilişkin ilk derece mahkemesi kararı doğrudur. Açıklanan gerekçe ile davacı tarafın istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin karar verilmesi gerekmiştir.

İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 18. Hukuk Dairesinin 18.11.2020 tarih, 2020/813 esas ile 2020/1455 sayılı kararı