Reddi miras murisin yani miras bırakanının vefat etmesi durumunda mirasçı olan yakınlarının vefat edene ait malvarlıkları ile beraber borçlarını da reddetmesidir. Medeni Kanunumuzun 605. Maddesine göre varislerden her biri için reddi miras süresi içerisinde bu hak tanınmıştır. Günümüzde daha çok ölene ait malvarlığı borçlarını karşılayamaması durumunda başvurulan bir hukuki yoldur.
Varisler ve alacaklılar üzerindeki hukuki sonuçları dikkate alındığında “mirasın gerçek reddi” ve “mirasın hükmen reddi” olmak üzere iki farklı reddi miras olduğunu söyleyebiliriz.
Mirasın Gerçek Reddi
Yasal mirasçılar ile atanmış olan mirasçıların mirasın gerçek reddi yapmaları mümkündür. Uygulamada en sık karşılaşılan reddi miras türü ise mirasın gerçek reddidir.
Mirasın Hükmen Reddi
Miras bırakanın mevcut borçları nedeniyle acizli olması durumunda mirasın hükmen reddi söz konusudur. Murisin borca batık yani acizli olduğunun ispatı reddi miras davası açacak olan varise aittir.
Reddi Miras Davası
Reddi miras davası varislerin tamamı tarafından açılabileceği gibi varislerden sadece birisi veya bir kaçı tarafından da açılabilmektedir. Mirasın reddi konusunda önemle belirtmek isteriz ki reddi miras davaları kayıtsız şartsız olarak açılmaktadır. Örnek olarak mirasın reddi davası açan davacı murisin borçlarını reddederek alacaklarını veya mal varlıklarını kabul etme şansları olmamaktadır.
Özellikle mirasın gerçek reddi durumunda varisin on sekiz yaşından küçük olması durumunda; Öncelikle yaşı küçük olan varis için kayyım ataması yapılmaktadır. Mirasın gerçek reddi durumunda davalar hasımsız olarak yürütülmektedir. Buna karşın mirasın hükmen reddi halinde ise davalı taraflar alacaklılar olarak yer almaktadır.
Gerek mirasın gerçek reddi gerek ise mirasın hükmen reddi durumunda görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesidir. Reddi miras davalarında yetkili mahkeme ise murisin son olarak ikamet etmiş olduğu yer Sulh Hukuk Mahkemesidir.
Reddi Miras Süresi
Reddi miras süresi genel olarak 3 aydır. Bu süre kural olarak miras bırakanın ölümünden itibaren başlamaktadır. Ancak mirasçı olduğunu daha sonra öğrendiğinin kanıtlanması halinde bu süre öğrenilme tarihinden itibaren başlayarak yine 3 ay olarak düzenlenmiştir. Benzer şekilde vasiyetname ile atanan mirasçılar içinde bu vasiyetnamenin ilgiliye tebliğinden itibaren 3 aylık süre başlamaktadır.
3 Ay İçinde Reddi Miras Yapılmazsa Ne Olur?
Yukarıda belirtmiş olduğumuz reddi miras süresi içerisinde varisin mirasın reddi konusunda herhangi bir hukuki işlem yapmaması durumunda ölene ait tüm hak ve borçları terekede belirtilen oranlar doğrultusunda kendisine geçmektedir.
Noterden Reddi Miras Nasıl Yapılır?
Kural olarak mirasın reddi Sulh Hukuk Mahkemelerine açılacak olan davalar ile mümkündür. Yasalarımızda noterden reddi miras yapılması yönünde bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu şekilde yapılmış olan herhangi bir mirasın reddi konusunda düzenlenme hükümsüzdür.
Kimler Reddi Miras Yapamaz?
Öncelikle yukarıda belirtilen reddi miras süresinin geçirilmesinden sonra mirasın reddi mümkün değildir. Bunun dışında Türk Medeni Kanunu 610. Maddesinde belirtilen “mirasçı sıfatıyla tereke işlerinde yer alan ya da miras bırakanın işlemlerinin yürütülmesi amacıyla işleri yapan ve tereke mallarını gizleyen kişiler ile bu terekeden kendisine mal eden kişiler mirasın reddi yoluna gidemezler.
Mirasçının Borcundan Dolayı Reddi Miras
Mirasçının borcundan dolayı reddi miras yukarıda belirtmiş olduğumuz “mirasın hükmen reddi” olarak nitelendirilmektedir. Miras bırakanın ölüm tarihi itibariyle aczi belgelendirilmesi durumunda mirasın hükmen reddi gerçekleşmektedir. Ancak hatırlatmakta fayda vardır ki, mirasçının borcundan dolayı reddi miras yani mirasın hükmen reddi re’sen yapılan bir işlem olmayıp mirasın reddi konusunda ilgili yargı mercilerine bu konuda dava açılması gerekmektedir. Diğer durumlarda olduğu gibi mirasçının borcundan dolayı reddi miras süresi de yine mirasçı olunduğunun anlaşılması veya murisin ölümünden itibaren 3 aydır.
Reddi Miras Halinde Miras Kime Kalır?
Mirasın reddi yapılması durumunda mirasçıların tamamı veya altsoy durumuna göre farklı sonuçlar doğabilmektedir.
- Mirasçıların sadece birisi tarafından reddi miras yapılması durumda; Mirası reddeden varis, muristen önce vefat etmesi halinde gezerli olacak hukuki sonuçlara sahiptir. Mirasçılardan herhangi birisi mirası reddetmesi halinde reddeden varisin payı miras açıldığı anda kendisinin sağ olmadığı şeklinde hak sahiplerine geçmektedir.
- Sağ kalan eşin mirası reddetmesi halinde ise yine benzer şekilde eşin muristen önce ölmüş olduğu durumlarındaki hukuki sonuçlar doğmaktadır. Eşin mirası reddetmesi durumunda miras diğer varislere geçmektedir.
- Reddi mirasın hukuki sonuçları olarak değinmek istediğimiz son durum ise; Mirasçıların tamamının mirası reddetmesi durumudur. Bu durumda ise miras iflas hükümlerine göre tasfiye edilmektedir. Mirasçıların tamamının mirası reddetmesi halindi iflas hükümleri uygulanacağından bu miras alt soydaki mirasçılara geçmeyecektir.
Sık Sorulan Sorular
Muris Sağ İken Mirasın Reddi Yapılabilir Mi?
Kural olarak mirasın geçişi ölümün gerçekleşmesi ile mümkün hale gelmektedir. Bu nedenle muris sağ iken mirasın reddi yapılması mümkün değildir.
Reddi Miras İçin Ne Yapmak Gerekir?
Yukarıda belirtmiş olduğumuz reddi miras süresi içerisinde murisin son ikametgah adresi olan Sulh Hukuk Mahkemesinde dava açmak yolu ile mirasın reddi yapılmaktadır.
Kardeşlerden Biri Reddi Miras Yaparsa Ne Olur?
Kardeşlerden sadece birisinin mirası reddetmesi halinde reddeden kardeş mirasçı değilmiş gibi miras diğer kardeşlere eşit olarak paylaştırılır.